Buzz
(Tổ Quốc) - Cơ quan công an đã cảnh báo về một hình thức lừa đảo mới thông qua việc xác minh danh tính cá nhân (KYC) để chiếm đoạt tiền trong ví điện tử, tài khoản ngân hàng...
Trong thời gian gần đây, tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản đang có những biến động phức tạp, gây ra hậu quả nghiêm trọng cho người dân. Đặc biệt, các đối tượng xấu lợi dụng sự phát triển của công nghệ để thực hiện các hình thức lừa đảo trên mạng bằng các phương tiện công nghệ cao, khiến nhiều người dễ bị mắc bẫy. Trong đó, các chiêu thức lừa đảo liên quan đến tài khoản ngân hàng, ví điện tử... ngày càng phổ biến.
Tài khoản ngân hàng, ví điện tử... là mục tiêu phổ biến của các đối tượng lừa đảo, nhắm mục đích thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản. Ảnh minh họa.
Lừa đảo chiếm đoạt dữ liệu khuôn mặt
Gần đây, Công an Thành phố Hồ Chí Minh đã cảnh báo về một hình thức lừa đảo mới liên quan đến các lĩnh vực này thông qua việc xác minh danh tính cá nhân (KYC).
Theo thông tin từ Công an Thành phố Hồ Chí Minh, hiện nay người dân có thể thực hiện thủ tục mở tài khoản ngân hàng, ví điện tử trực tuyến. Khi đăng ký tài khoản ngân hàng, ví điện tử trực tuyến, sẽ có một bước gọi là KYC để kích hoạt tài khoản. Phần mềm thực hiện xác minh danh tính bằng cách quét khuôn mặt của người dùng, yêu cầu họ nhìn thẳng, nghiêng trái, nghiêng phải, ngước lên, cúi xuống.
Đối tượng thực hiện thủ đoạn giả mạo cán bộ cơ quan chức năng (công an, cơ quan thuế...) hoặc người thân, quen thuộc của nạn nhân (sử dụng công nghệ deepfake để giả dạng hình ảnh và giọng nói) để thực hiện cuộc gọi video với nạn nhân, nhằm tạo sự tin tưởng. Trong quá trình cuộc gọi video, bằng nhiều cách, đối tượng sẽ yêu cầu nạn nhân thực hiện những động tác như nhìn thẳng, nghiêng trái, nghiêng phải... Sau đó, đối tượng ghi lại video và sử dụng để mở tài khoản ngân hàng, ví điện tử với tên của nạn nhân.
Sau khi chiếm đoạt quyền sử dụng tài khoản ngân hàng, ví điện tử... các đối tượng xấu có thể sử dụng vào mục đích lừa đảo hoặc vi phạm pháp luật khác. Lúc này, nạn nhân khó có thể chứng minh sự vô tội của mình do đã thực hiện bước định danh cá nhân (KYC).
Công an khuyến cáo người dân cảnh giác với các cuộc gọi video yêu cầu thực hiện các “hành động lạ” như nhìn thẳng, nghiêng trái, nghiêng phải, ngước lên, cúi xuống... Tuyệt đối không cung cấp thông tin cá nhân, số điện thoại, số chứng minh thư (căn cước công dân), địa chỉ nhà ở, số tài khoản ngân hàng, mã OTP... cho bất kỳ ai không quen biết hoặc chưa biết rõ danh tính, quá trình sống của họ.
Các cơ quan công an khi làm việc, xác minh, điều tra, sẽ tiếp xúc trực tiếp hoặc thông báo bằng văn bản gửi đến chính quyền, cá nhân, tổ chức đó, hoàn toàn không thực hiện qua điện thoại và mạng xã hội. Khi phát hiện các hành vi nghi ngờ lừa đảo, người dân nên ngay lập tức báo cáo tới cơ quan Công an gần nhất để xử lý theo luật pháp.
Cũng là thủ đoạn giả mạo cán bộ từ các cơ quan tư pháp (công an, viện kiểm sát, tòa án...) tuy nhiên tội phạm lừa đảo giờ đây tinh vi hơn bằng việc sử dụng công nghệ cao. Ảnh minh họa.
Tại sao người dân vẫn dễ rơi vào bẫy?
Trong thời gian gần đây, trên toàn quốc đã xuất hiện nhiều vụ lừa đảo qua mạng Internet, sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để cắt ghép hình ảnh, video, nhằm lừa đảo và chiếm đoạt tài sản của nạn nhân, gây ra lo ngại và lo lắng trong cộng đồng.
Đặc biệt, gần đây, các trường hợp mất tài sản qua việc sử dụng công nghệ Deepfake đang diễn ra phức tạp hơn.
Deepfake là kết hợp của 'deep learning' và 'fake', là việc sử dụng trí tuệ nhân tạo để tạo ra các sản phẩm giả dạng âm thanh (giọng nói), hình ảnh (khuôn mặt), thậm chí video giả mạo giọng nói, khuôn mặt của người thân của nạn nhân trên mạng xã hội... để lừa đảo và chiếm đoạt tài sản.
Mặc dù đã có nhiều cảnh báo từ cơ quan chức năng, nhưng vẫn có nhiều người dân bị mắc bẫy.
Cơ quan công an cho biết, lý do người dân dễ bị mắc bẫy lừa đảo là do họ không thường xuyên cập nhật tin tức và tuyên truyền từ cơ quan chức năng, không nhận biết đúng, đầy đủ các phương thức và thủ đoạn của những đối tượng sử dụng công nghệ Deepfake để lừa đảo và chiếm đoạt tài sản.
Một số người dân vẫn cảm thấy chủ quan, không thận trọng trong việc xác minh thông tin bằng cách gọi điện thoại cho người thân theo cách thông thường, sau khi nhận tin nhắn yêu cầu vay mượn tiền, chuyển khoản qua các nền tảng mạng xã hội; thậm chí khi thấy số tài khoản nhận chuyển khoản không đúng tên người thân của mình.
Ngoài ra, các đối tượng lừa đảo thường nhắm vào những người lớn tuổi, ít hiểu biết về công nghệ và khó phân biệt được giữa video thật và video giả; những người có kiến thức ít về công nghệ, không cập nhật tin tức về các phương thức và thủ đoạn của tội phạm sử dụng mạng xã hội để lừa đảo, không quan tâm đến các vấn đề bảo mật... Do đó, họ dễ trở thành mục tiêu của các đối tượng sử dụng các chiêu trò công nghệ cao như Deepfake.
Những người đang trong tâm trạng tinh thần yếu (lo lắng, căng thẳng...) cũng dễ trở thành nạn nhân của các thông tin giả mạo. Đặc biệt, những người có tài sản lớn, vị trí xã hội cao, hoạt động kinh doanh, văn hóa... cũng là mục tiêu chú ý và có nguy cơ cao trở thành nạn nhân của các đối tượng lừa đảo.
