1. Định nghĩa và phân loại đục thủy tinh thể
Đục thủy tinh thể còn được biết đến với các tên gọi khác như bệnh cườm khô, cườm đá, xảy ra khi thị lực của người bệnh gặp rối loạn do sự thay đổi cấu trúc protein trong thủy tinh thể. Tình trạng này có thể bắt nguồn từ yếu tố bên ngoài hoặc từ bên trong cơ thể người bệnh tác động.
Sự rối loạn cấu trúc protein có thể dẫn đến sự thay đổi về độ trong, độ cong, độ dày và độ đàn hồi của thủy tinh thể, kết quả là làm mờ thủy tinh thể. Điều này sẽ gây cản trở cho ánh sáng và làm suy giảm thị lực. Khi bị đục thủy tinh thể, các hoạt động hàng ngày của bệnh nhân sẽ gặp nhiều khó khăn, từ những hoạt động đơn giản như đi lại, xác định hướng, đọc sách báo hoặc lái xe,... Nếu không được điều trị, đục thủy tinh thể có thể gây mù lòa.
Độ trục xuất phát từ thủy tinh thể được xem là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến suy giảm thị lực và mù lòa ở nhiều bệnh nhân
Có nhiều phân loại cho độ trục của thủy tinh thể như sau:
Vị trí và hình dạng của thủy tinh thể quyết định:
- 1. Trục nhân: khi nhân thủy tinh thể bị đục và có hiện tượng xơ cứng. Trong giai đoạn ban đầu, trục nhân thủy tinh thể thường khiến bệnh nhân nhìn mờ khi gặp ánh sáng mạnh, có thể xảy ra ở cả hai mắt.
Phân loại theo mức độ bệnh:
- 1. Bắt đầu đục.
2. Tiến triển đục.
3. Gần hết đục.
4. Hoàn toàn đục.
- 1. Ở giai đoạn đầu: bệnh nhân thường gặp mờ mắt, cảm giác như có màng che trước mắt, khó lái xe, đặc biệt là vào ban ngày, buổi trưa khi ánh sáng mạnh.
2. Ở giai đoạn sau: các triệu chứng trở nên rõ ràng hơn như thủy tinh thể thay đổi màu sắc, nhìn đôi, nhạy cảm hơn với ánh sáng, nhận thức về màu sắc giảm, thấy có chấm đen trước mắt.
Bệnh thường tiến triển âm thầm trong thời gian dài, nên nhiều bệnh nhân không chú ý đến các triệu chứng, và khi có thì thường nhầm lẫn với các bệnh khác ở mắt. Khi bệnh nặng và có biến chứng, thì đã quá muộn.
2. Ở giai đoạn sau: các triệu chứng trở nên rõ ràng hơn như thủy tinh thể thay đổi màu sắc, nhìn đôi, nhạy cảm hơn với ánh sáng, nhận thức về màu sắc giảm, thấy có chấm đen trước mắt.
3. Nguyên nhân của bệnh thường là quá trình lão hóa tự nhiên của cơ thể, đa phần là người cao tuổi. Ngoài ra, cũng có thể là do yếu tố bẩm sinh, chấn thương, tai nạn, hoặc biến chứng từ các vấn đề sức khỏe khác. Có 2 nhóm nguyên nhân chính gây ra bệnh đục thủy tinh thể.
- 1. Do bẩm sinh: rối loạn chuyển hóa, biến chứng từ bệnh lý toàn thân, vấn đề di truyền,...
2. Do quá trình lão hóa: nguy cơ lão hóa thủy tinh thể tăng cao khi tuổi tác gia tăng.
- 1. Mắc một số bệnh mắt như bệnh giác mạc, viêm kết mạc,... không được điều trị kịp thời, tái phát nhiều lần.
3. Tác dụng phụ của một số loại thuốc như thuốc chống trầm cảm, corticoid,... Bệnh nhân có các bệnh lý mạn tính như béo phì, tiểu đường, huyết áp cao,... Tai biến, chấn thương mắt, di chứng sau phẫu thuật mắt,... Yếu tố khác có thể tăng nguy cơ bị đục thủy tinh thể: thiếu chất (gây suy yếu cấu trúc protein thủy tinh thể), căng thẳng, sử dụng chất kích thích (thuốc lá, rượu bia,...), tiếp xúc với chất độc hại, khói bụi ô nhiễm,...
4. Phương pháp chẩn đoán bệnh đục thủy tinh thể.
Để đánh giá nguy cơ bị đục thủy tinh thể, bác sĩ sẽ thu thập thông tin bệnh sử và tiến hành kiểm tra mắt cho bệnh nhân. Một số loại xét nghiệm cần thiết bao gồm:
- 1. Kiểm tra thị lực: bác sĩ sử dụng bảng chữ cái và thiết bị chuyên dụng để kiểm tra thị lực của cả hai mắt của bệnh nhân.
Bác sĩ sẽ thực hiện kiểm tra thị lực để phát hiện bất thường ở mắt của bệnh nhân.
5. Cách điều trị đục thủy tinh thể như thế nào?
Tùy thuộc vào giai đoạn tiến triển của bệnh, bác sĩ sẽ đề xuất các phương pháp điều trị phù hợp, bao gồm:
- 1. Sử dụng kính hỗ trợ: trong giai đoạn đầu của đục thủy tinh thể khi chưa ảnh hưởng nhiều tới thị lực, bệnh nhân có thể sử dụng kính lúp hoặc kính hỗ trợ thị lực. Đồng thời, cần chú ý đến chế độ dinh dưỡng và chăm sóc mắt hàng ngày, thay đổi thói quen sinh hoạt để mắt được nghỉ ngơi hợp lý và luôn làm việc trong môi trường ánh sáng đầy đủ.
2. Phẫu thuật: nếu bệnh nhân không đáp ứng được với thuốc hoặc không thể sử dụng kính hỗ trợ, phẫu thuật sẽ là lựa chọn để thay thế thủy tinh thể nhân tạo.