Tình mẫu tử đã từ lâu trở thành nguồn cảm hứng không ngừng cho nhiều nghệ sĩ. Đối với Lý Lan, nó là cảm xúc ngọt ngào và đẹp đẽ, ôm trọn từng trang văn để nuôi lớn tâm hồn của bà và người đọc.
Bằng sự dịu dàng và tinh tế, Lý Lan đã sáng tạo ra tác phẩm Cánh cửa Trường Mở như một cuốn nhật ký dành cho đứa con bé thơ trong ngày đầu tiên bước chân vào trường học. Bút pháp của bà, giản dị và chân thành, chạm đến tận cùng trái tim của người đọc.
Hành trình của Lý Lan trong văn học và tác phẩm Cánh cửa Trường Mở
Lý Lan sinh năm 1957 tại Thủ Dầu Một, Bình Dương, trong một gia đình gồm mẹ là người Việt và cha là người Trung Quốc. Sau khi mẹ mất, gia đình bà chuyển đến sinh sống tại khu vực Chợ Lớn.
Ngay từ khi còn nhỏ, nhà văn đã có niềm đam mê với sách và văn chương. Lý Lan đã theo học tại Trường Đại học Sư phạm thành phố Hồ Chí Minh, sau đó tiếp tục học cao học tiếng Anh tại Đại học Wake Forest (Hoa Kỳ).
Tài năng trong nghệ thuật đã bộc lộ khi tác phẩm ngắn đầu tay của Lý Lan mang tựa đề Chàng Nghệ sĩ được độc giả yêu thích và hoan nghênh.
Tên tuổi của Lý Lan trở nên phổ biến hơn khi nhà văn này đạt được nhiều thành tựu đáng chú ý như giải thưởng văn học Thiếu Nhi, giải thưởng thơ của Hội Nhà Văn Việt Nam với tập truyện Ngôi nhà trong cỏ và tập thơ Là mình.
Lý Lan tự nhiên bước vào thế giới văn chương và luôn nhận được sự đánh giá cao từ giới phê bình. Bà viết với phong cách giản dị, chân thành nhưng vẫn rất đương đại.
'Bà đã thực hiện một công việc khó trong việc viết lách là 'tạo ra sự mới mẻ cho bản thân mình', tạo ra một 'cuộc cách mạng nhỏ với chính mình.' – Nhà văn Phan Thị Vàng Anh nhận xét về Lý Lan trong việc giới thiệu truyện ngắn Núi không
Lý Lan quan tâm đặc biệt đến trẻ em và giáo dục, vì vậy nhiều tác phẩm của bà hướng đến lứa tuổi mầm non như Tự truyện một con heo, Ba người và ba con vật, Cánh cửa Trường Mở.
Cánh cửa Trường Mở: Lời Tâm Tình Dịu Dàng Của Mẹ Khi Con Bước Đến Lớp Một
'Đó là một bài viết tôi viết khoảng mười năm trước, khi cháu tôi chuẩn bị bước vào lớp một. Tôi chứng kiến tất cả sự chuẩn bị và chia sẻ nỗi lòng của em tôi. Chị em tôi đã mất mẹ từ khi còn rất nhỏ, các em không có niềm hạnh phúc được mẹ dẫn đến trường. Hình ảnh đó là ước mơ mà khi trở thành mẹ em tôi đã thực hiện được. Hình ảnh của mẹ dắt con đến trường mãi mãi là biểu tượng đẹp nhất trong xã hội nhân loại.' – Nhà văn Lý Lan chia sẻ về trải nghiệm ra đời của Cánh cửa Trường Mở
Xuất hiện trên báo Yêu Trẻ vào năm 2000, Cánh cửa Trường Mở khiến mọi người phải xúc động vì cách viết dịu dàng mà sâu lắng, đầy cảm xúc trước những lời chia sẻ của người mẹ khi con chuẩn bị bước vào một thế giới mới.
Với tài năng và sự quan sát sắc bén, Lý Lan đã mô tả một cách sâu sắc và toàn diện những cảm xúc lẫn lộn trong lòng hai mẹ con trong đêm trước khi bước vào ngày đầu tiên đến trường.
Không chỉ có mẹ lo lắng bồi hồi, đứa con nhỏ bây giờ cũng biết lo lắng và mong chờ khoảnh khắc đặc biệt khi bước vào trường, khoác lên mình bộ đồng phục mới tinh.
Ngay từ phần mở đầu của văn bản, bút pháp của Lý Lan đã miêu tả sự lo lắng của một người mẹ một cách trực tiếp. Trong tình huống đó, hầu như tất cả các bà mẹ đều sẽ cảm thấy như vậy, không thể nào ngủ được vì lo lắng cho ngày mai.
Dù mẹ đã tự nhủ phải đi ngủ sớm nhưng cứ trăn trở mãi, không thể dừng lại trong việc tưởng tượng về giây phút con chính thức bước ra khỏi sự bảo bọc của gia đình. Cô ấy còn nghĩ về ngày mai, ngày mà đứa trẻ sẽ hiểu được nỗi lòng của mình.
'Một ngày nào đó, rất xa xôi, khi đó con sẽ hiểu được cảm giác không thể ngủ được.' – Mẹ suy ngẫm về tương lai xa xăm khi con lớn lên
Bằng cách viết đơn giản nhưng sâu sắc, không sử dụng cấu trúc phức tạp, Lý Lan vẫn truyền đạt được sự quan tâm mà một người mẹ dành cho con. Điều này cũng làm cho phong cách văn học của Lý Lan thu hút, giúp bà có một vị trí vững chắc trong lòng độc giả.
Tại Cánh cửa Trường Mở, nhân vật người mẹ được mô tả với sự quan tâm, tỉ mỉ trong từng hành động. Ngoài việc sắp xếp nơi ngủ cho con, cô còn kiên nhẫn sắp đặt đồ chơi vào đúng vị trí.
Dù phải đối mặt với trách nhiệm lớn lao, nhưng người mẹ luôn đặt hạnh phúc của con lên hàng đầu, chỉ bắt đầu làm những việc riêng khi con đã chìm vào giấc ngủ sâu.
'Mẹ thường tận dụng thời gian con ngủ để làm vài công việc cá nhân.' – Cánh cửa Trường Mở
Tuy nhiên, trong đêm trước khi con vào lớp Một, dù cố gắng như thế nào thì người mẹ vẫn không thể tập trung vào bất cứ điều gì khác. Đó là vì tâm trí cô luôn suy tư về con, mong muốn mọi thứ diễn ra một cách hoàn hảo nhất.
'Nhưng hôm nay, mẹ không thể tập trung vào công việc nào cả. Mẹ cũng không muốn làm những việc đó tối nay. Mẹ chỉ muốn nhìn con ngủ một lát, sau đó xem lại những thứ đã chuẩn bị cho con.' – Lý Lan chân thành diễn đạt sự lo lắng trong lòng mẹ
Với bản thân là một người mẹ, Lý Lan đặt cả linh hồn vào từng từ ngữ, mô tả chính xác những biến đổi tinh tế trong tâm trí. Mặc cho lòng tin vào sự chuẩn bị, nhưng mỗi bậc phụ huynh đều mang theo nỗi lo lắng không thể giảm bớt.
Rồi, từ tình thương và lo lắng cho con, người mẹ lạc quan về ký ức của bà ngoại đưa mình đến trường lần đầu tiên. Tiếng đọc bài Tôi Đi Học vẫn còn vọng về, âm thanh gắn bó với tuổi thơ.
'Mỗi năm, vào cuối mùa thu... Mẹ tôi âu yếm nắm tay tôi, dẫn đi trên con đường làng dài và hẹp.' – Tôi Đi Học
Vì tất cả đều từng là đứa trẻ nhỏ, từng lo sợ trước ngày đến trường và lo lắng khi cổng trường đóng lại. Vì thế, người mẹ muốn ghi nhớ những khoảnh khắc ấn tượng đó trong tâm trí con một cách nhẹ nhàng.
Với sự quan sát tinh tế và ngòi bút đẫm chất trữ tình, Lý Lan chuyển những cảm xúc của người mẹ thành những tia sáng hy vọng tươi sáng. Khi lo lắng tan biến, chỉ còn lại niềm tin vào con và một ngày mai rạng rỡ.
'Bước đi con, hãy dũng cảm lên, thế giới này là của con, khi bước qua cổng trường, một thế giới kỳ diệu sẽ mở ra.' – Cánh cửa Trường Mở
Lời động viên ở phần cuối tác phẩm thể hiện lòng mong muốn của mọi phụ huynh. Họ hy vọng con của mình sẽ dũng cảm bước vào một tương lai mới, trở thành người có ích cho gia đình và xã hội.
Tâm trạng của trẻ thơ trong truyện Cánh cửa Trường Mở
Trong Cánh cửa Trường Mở, ngoài việc cảm nhận chân thực từ những xao động trong lòng người mẹ, độc giả cũng được chứng kiến nỗi lòng mơ mộng của trái tim trẻ thơ, mong chờ ngày được mặc bộ đồng phục mới.
Sự yêu mến và quan tâm đến tuổi thơ của Lý Lan hiện rõ trong văn phong của bà, sử dụng từ ngữ tinh tế và dịu dàng để mô tả gương mặt trong trẻo ấy.
'Gương mặt trong trẻo của con nghiêng nhẹ trên gối mềm, đôi môi nhỏ nhắn mở ra và thỉnh thoảng nhúm lại như đang nhai kẹo.' – Cánh cửa Trường Mở
Cách miêu tả nhân vật của người con đạt đến mức độ tinh tế không phải là ngẫu nhiên. Suốt quá trình sáng tác, Lý Lan đã nhiều lần viết về thế giới của trẻ thơ, từ đó bà thành thạo việc chọn lựa từ ngữ và góc nhìn.
Dưới bút của tác giả, đứa trẻ hiện lên với tâm hồn nhạy cảm. Mỗi khi đi chơi, nó luôn lo lắng và bồn chồn, chỉ khi được mẹ an ủi thì mới ngủ được.
'Nhưng giống như trước mỗi chuyến đi xa, trong lòng con chỉ có một suy nghĩ là không bị trễ giờ mai sáng.' – Cánh cửa Trường Mở
Dưới sự che chở và yêu thương của mẹ, đứa bé sở hữu nhiều đồ chơi như xe cộ hay động vật, chỉ cần một điều nhỏ nhặt cũng đủ thể hiện tuổi thơ tràn đầy niềm vui.
Dường như sự âu yếm của mẹ đã giúp đứa bé trưởng thành hơn, tính nghịch ngợm hàng ngày giờ đây được thay thế bằng sự chín chắn, năng động và trách nhiệm.
'Mẹ nói: 'Ngày mai con đi học, con là học sinh lớp Một rồi đấy'. Nghe mẹ nói vậy, đứa bé nhanh chóng tự giác dọn dẹp đồ chơi.' – Cánh cửa Trường Mở
Mặc dù tác giả không miêu tả nhiều về nhân vật đứa bé nhưng độc giả vẫn cảm nhận được sự thay đổi trong suy nghĩ và hành động. Mọi tâm hồn thiếu thốn đều xúc động trước một ngày quan trọng như thế.
Cánh cửa trường mở ra và vai trò quan trọng của giáo dục
Cánh cửa trường không chỉ mô tả tình yêu vô hạn của mẹ dành cho con mà còn nhấn mạnh vai trò quan trọng của trường học đối với sự phát triển của trẻ.
Sau đó, người mẹ ấy nhớ lại câu chuyện về giáo dục ở Nhật Bản khi coi đây như là “ngày lễ của toàn bộ cộng đồng”. Tài năng của nhà văn lúc này hiện rõ khi cách thay đổi văn phong vừa hợp lý vừa tinh tế.
“Người lớn nghỉ việc để đưa con cái đến trường, đường phố được làm sạch và trang hoàng phấn khích. Tất cả các quan chức chính phủ vào buổi sáng ngày khai giảng đều tham gia lễ khai trường ở các trường học khác nhau.” – Lý Lan nhấn mạnh tầm quan trọng của giáo dục tại Nhật Bản
Với ý thức về sự quan trọng của ngày đầu tiên trong năm học, người Nhật luôn ủng hộ và khích lệ con cái. Không gì quan trọng hơn giáo dục, nó là công cụ để trẻ em khám phá thế giới và tìm kiếm ý nghĩa của cuộc sống.
Nghĩ đến câu chuyện ở đất nước xa xôi Nhật Bản, Lý Lan vay mượn lời của nhân vật mẹ để thể hiện lo lắng trong lòng. Giáo dục có ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển của con cái, vì vậy chỉ cần một sai lầm nhỏ cũng có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng cho thế hệ tương lai.
“Ai ai cũng biết rằng mỗi sai lầm trong giáo dục sẽ có tác động đến cả một thế hệ sau này, và chỉ một sai lầm nhỏ cũng có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng cho thế hệ tiếp theo.”
Để trẻ em phát triển và trưởng thành, tình yêu và sự chăm sóc của cha mẹ không đủ. Chúng cần phải hấp thụ, kế thừa và phát triển những giá trị văn hóa của loài người thông qua môi trường giáo dục trong gia đình và trường học.
Những đặc điểm nghệ thuật đặc sắc trong tác phẩm
Tình yêu đối với trẻ em cùng với tài năng văn học đã đưa Cánh cửa trường mở ra đến với mọi ngóc ngách của đất nước và chạm đến nhiều trái tim. Không chỉ hiểu rõ thông điệp mà Lý Lan muốn truyền đạt, độc giả còn ấn tượng bởi tay nghệ sĩ tài ba với những phương pháp nghệ thuật độc đáo.
Trong suốt tác phẩm, tác giả không sử dụng nhiều từ ngữ phức tạp hay cấu trúc phức tạp. Thay vào đó, câu văn truyền đạt sự chân thành và giản dị từ tình yêu và lo lắng cho con.
Bằng cách sử dụng hình thức độc thoại nội tâm, Lý Lan đã thành công trong việc miêu tả rõ nét bức chân dung tâm trạng của nhân vật mẹ với mỗi cung bậc cảm xúc, từ đó kích thích sự đồng cảm sâu sắc từ độc giả.
Dù trang sách đã đóng lại, nhưng ấn tượng mà nó để lại vẫn tiếp tục vang vọng, làm giàu tinh thần của người đọc bằng sự ấm áp từ tình mẹ yêu con cùng với ý nghĩa lớn lao của giáo dục.
Khi cánh cổng trường mở ra, cũng là lúc con bước vào một thế giới tuyệt vời đầy màu sắc. Vì vậy, hãy mạnh mẽ và tự tin bước tiếp, khám phá tận cùng của chân trời xa xôi ở phía trước.