Cảnh đầm phá

Đầm phá ven bờ biển (tiếng Anh: coastal lagoon) là một dạng thủy vực ven bờ, có nước lợ, mặn hoặc siêu mặn, thường có hình dạng dài và hẹp, bị phân cách với biển bởi hệ thống đê cát và có một cửa (inlet) kết nối với biển. Đầm phá ven bờ (coastal lagoons) khác biệt với các vụng biển (lagoon) nằm giữa các rạn san hô ngoài khơi.

Phân loại

Đầm phá có thể có một hoặc nhiều cửa biển, mở và đóng tùy theo mùa, có khi cửa bị đóng kín nhưng nước trong đầm vẫn trao đổi với biển nhờ sự thẩm thấu qua đê cát chắn. Đầm phá ven bờ xuất hiện nhiều nơi, chiếm khoảng 13% chiều dài bờ biển toàn cầu. Theo hình thái và động lực học, đầm phá ven bờ được phân loại thành 4 kiểu: đầm phá cửa sông (

Việt Nam

Tại Việt Nam, đầm phá chủ yếu tập trung ở miền Trung, nơi có nguồn bồi tích cát dồi dào, sóng mạnh và thủy triều ít biến động. Từ Thừa Thiên Huế đến Ninh Thuận có 12 đầm phá đáng chú ý, với tổng diện tích khoảng 458 km², chiếm khoảng 21% chiều dài bờ biển. Hệ đầm phá Tam Giang-Cầu Hai ở Thừa Thiên-Huế dài 70 km, rộng 216 km², là một trong những đầm phá lớn nhất ở Đông Á và trên thế giới. Trong miền Trung, tên gọi 'đầm' hoặc 'phá' thường được dùng thay cho thuật ngữ lagoon trong tiếng Anh, nhưng cũng có trường hợp khác, như đầm Nha Phu ở Khánh Hòa không phải là lagoon, mà là một vịnh nhỏ (small bay) bị bồi cạn.

Đầm phá ven bờ miền Trung Việt Nam là một hệ sinh thái với năng suất sinh học cao, nơi bảo tồn nhiều giống loài thủy sinh và có sự đa dạng về môi trường sống như cửa sông, đầm lầy, thảm cỏ nước, bãi lầy với thực vật ngập mặn, đáy bùn lòng chảo, lạch triều, bãi triều cát và vùng triều đá. Đặc biệt, các cửa sông, đầm lầy và thảm cỏ nước trong đầm phá là nguồn dinh dưỡng phong phú, nơi cung cấp giống và lợi ích thủy sản, đồng thời là nơi tập trung chim di cư, tạo thành các sân chim lớn như ở cửa sông Ô Lâu trong phá Tam Giang trước đây.

Đầm phá rạn san hô vòng

Đầm phá rạn san hô vòng hình thành khi rạn san hô nổi lên khỏi mặt nước trong khi quần đảo xung quanh bị chìm xuống, chỉ còn lại rạn san hô trên mực nước biển. Một số đầm phá trong rạn san hô vòng có độ sâu vượt quá 20 m.

Hình ảnh