Cảnh ngày xuân - Nguyễn Du bao gồm tóm tắt nội dung chính, lập kế hoạch phân tích, cấu trúc, giá trị nội dung, giá trị nghệ thuật cùng với bối cảnh sáng tác, ra đời của tác phẩm và tiểu sử, quan điểm cùng sự nghiệp sáng tác phong cách nghệ thuật giúp các em hiểu sâu về môn văn 9
I. Tác giả
1. Tiểu sử
- Nguyễn Du (1765 – 1820) tên chữ là Tố Như, hiệu là Thanh Hiên.
- Cuộc đời của Nguyễn Du trải qua nhiều biến cố thăng trầm nhưng chính những hoàn cảnh đó đã tạo nên cuộc sống phúc lợi và tâm hồn sâu sắc cho ông.
2. Sự nghiệp sáng tác:
- Sự nghiệp sáng tác của Nguyễn Du được đánh giá cao cả về chữ Hán và chữ Nôm.
- Ông có tinh thần nhân đạo sâu sắc.
- Các giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật trong tác phẩm của ông đạt đến đỉnh cao.
Tổng quan về Nguyễn Duy:
II. Tác phẩm
1. Khái quát
a. Vai trò của đoạn trích
- Sau phần mô tả vẻ đẹp của chị em Thúy Kiều, đoạn này miêu tả cảnh xuân trong ngày lễ Thanh Minh và hình ảnh du xuân của họ.
b. Bố cục
- Phần 1 (4 câu thơ đầu): bối cảnh mùa xuân
- Phần 2 (8 câu thơ tiếp): khung cảnh lễ hội trong ngày Thanh Minh
- Phần 3 (4 câu cuối): hình ảnh chị em Kiều trở về từ chuyến du xuân
2. Thăm dò chi tiết
a. Bối cảnh mùa xuân
- Không gian mở rộng: cảnh ngày xuân tươi mới, trong lành và tràn ngập sức sống.
+ Chim én lượn phất phơ.
+ Ánh sáng ban mai đã vượt qua sáu mươi ngày.
+ Màu xanh của cỏ non lan tỏa đến chân trời: tạo ra không gian mở rộng.
+ Những cành lê trắng: mang lại cảm giác thanh khiết, tinh khôi.
⇒ Phong cách miêu tả, gợi cảm, và ngôn từ tạo hình: cảnh ngày xuân hiện ra tươi mới, sôi động và tràn đầy sức sống.
b. Cảnh lễ hội trong tiết Thanh minh
- Lễ tảo mộ: mọi người tụ họp tại nghĩa trang, dọn dẹp, trùng tu và thắp hương tưởng nhớ đến người đã khuất.
- Cuộc tụ họp vui vẻ.
- Sử dụng từ ngữ miêu tả:
+ Rộn ràng, náo nức (tính từ): tạo ra tâm trạng náo động.
+ Đông đúc, nhộn nhịp, hối hả, nhộp nháo (danh từ): gợi lên hình ảnh của sự đông đúc và náo nhiệt.
+ Hoạt động, sôi nổi (động từ): tạo ra không khí sôi động, năng động.
⇒ Không khí tại lễ hội trở nên sôi động, náo nhiệt, với các nghi thức trang nghiêm khi thăm mộ.
c. Cảnh chị em Thúy Kiều trở về
- Bóng tối về phía tây: thời gian và không gian chuyển sang đêm.
- Cảnh vật và con người dần trở nên ít đi.
- Từ láy: êm đềm, yên bình, mơ màng.
⇒ Tâm trạng u ám, xao động, nín thở và cảm nhận một sự kiện sắp xảy ra.
d. Ý nghĩa của nội dung
- Đoạn thơ Cảnh ngày xuân là một bức tranh thiên nhiên, lễ hội mùa xuân rực rỡ, tươi mới.
e. Giá trị về nghệ thuật
- Sự kết cấu hài hòa
- Sử dụng từ ghép và ngôn từ sắc nét, sinh động.
- Kết hợp giữa mô tả chi tiết và phong cách tạo hình sáng tạo, độc đáo.
Sơ đồ tư duy về đoạn 'Cảnh ngày xuân':