Trong âm nhạc, canon là một bản nhạc đối âm, nơi một giai điệu chính được lặp lại và kết hợp với các giai điệu phụ trong khoảng thời gian nhất định. Giai điệu chính là lãnh xướng, giai điệu phụ là phụ xướng. Phụ xướng phải theo lãnh xướng hoặc là bản sao chính xác về nhịp và quãng. Một dạng canon đơn giản gọi là round, ví dụ như 'Row, Row, Row Your Boat' và 'Frère Jacques'.
Canon bổ sung là loại có kèm đoạn nhạc độc lập mà không lặp lại giai điệu chính.
Tiến trình lịch sử
Canon bắt nguồn từ tiếng Pháp cổ có nghĩa là 'uyên thâm, thông thái', và xuất phát từ từ Hy Lạp 'Kanon' nghĩa là 'luật lệ'. Một trong những thể loại canon đầu tiên, xuất hiện vào thế kỷ XIII, được gọi là rounds (hay rondellus). Tác phẩm tiêu biểu là 'Sumer is Icumen In'. Vào thế kỷ XIV, canon phát triển mạnh ở Ý với tên gọi 'caccia', và cũng được sử dụng ở Pháp trong các bản trường ca.
Các kiểu canon
Phân loại canon có thể dựa vào:
- Số lượng lãnh xướng và phụ xướng
- Theo cấu trúc âm nhạc và lời bài hát
- Benjamin, Thomas. 2003. The Craft of Tonal Counterpoint. New York: Routledge. ISBN 0415943914. Truy cập ngày 14 tháng 4 năm 2011.
- Griffiths, Paul. 2001. 'Messiaen, Olivier (Eugène Prosper Charles)'. The New Grove Dictionary of Music and Musicians, tái bản lần hai, do Stanley Sadie và John Tyrrell biên tập. London: Macmillan Publishers.
- Mann, Alfred, J. Kenneth Wilson, và Peter Urquhart. n.d. 'Canon (i).' Grove Music Online. Oxford Music Online (Truy cập ngày 2 tháng 1 năm 2011).
- Sanders, Ernest H. 2001a. 'Rota'. The New Grove Dictionary of Music and Musicians, tái bản lần hai, do Stanley Sadie và John Tyrrell biên tập. London: Macmillan Publishers.
- Sanders, Ernest H. 2001b. 'Sumer is icumen in'. The New Grove Dictionary of Music and Musicians, tái bản lần hai, do Stanley Sadie và John Tyrrell biên tập. London: Macmillan Publishers.
Liên kết bên ngoài
- Anatomy of a Canon Lưu trữ ngày 18-06-2012 trên Wayback Machine
- The Musical Offering --Xưởng âm nhạc sư phạm của J.S. Bach, hay hình học âm nhạc của các bản Canon của Bach
- Hình ảnh hóa canon ngược của J.S. Bach
- Phần mềm SonneLematine để tạo ra các bản canon
- Âm nhạc điện tử tại Dartmouth.edu: Các bản Canon cho bốn giọng của Larry Polansky
- Xem phim Canon của Norman McLaren tại NFB.ca Lưu trữ ngày 11-10-2011 trên Wayback Machine
- Video Canon (My Favorite Things)