Cao lương đỏ (bộ phim)

Cao lương đỏ là một tác phẩm điện ảnh của Trung Quốc, phát hành vào năm 1988, kể về cuộc đời của một cô gái trẻ làm việc tại xưởng sản xuất rượu cao lương. Bộ phim được dựa trên hai phần đầu của cuốn tiểu thuyết cùng tên của Mạc Ngôn, người đoạt giải Nobel.

Bộ phim đánh dấu tác phẩm đầu tay của đạo diễn Trương Nghệ Mưu và cũng là lần đầu tiên ngôi sao Củng Lợi xuất hiện trên màn ảnh. Nhờ vào cách mô tả sinh động về cuộc sống của người nông dân, Trương Nghệ Mưu ngay lập tức nổi bật trong số các đạo diễn Thế hệ thứ Năm của điện ảnh Hoa ngữ. 'Cao lương đỏ' đã giành giải Gấu Vàng tại Liên hoan phim quốc tế Berlin lần thứ 38, trở thành phim Hoa ngữ đầu tiên nhận được giải thưởng danh giá này.

Cốt truyện

'Cao lương đỏ' diễn ra tại vùng quê cằn cỗi của Cao Mật, tỉnh Sơn Đông vào những năm 1920 - 1930. Cửu Nhi, một cô gái trẻ xinh đẹp, bị cha mẹ gả cho chủ xưởng rượu để trả nợ. Vào ngày cưới, Cửu Nhi đã gặp Dư Chiêm Ngao, một phu kiệu khỏe mạnh, người đã cứu cô trong một vụ cướp trên đường đến nhà chồng.

Vào ngày thứ ba sau khi kết hôn, Cửu Nhi quay lại thăm mẹ đẻ. Trên đường qua cánh đồng cao lương đỏ, cô bị Dư Chiêm Ngao bắt cóc và mang thai. Sau sự việc, Dư Chiêm Ngao biến mất, và Cửu Nhi trở về nhà chồng, nơi cô nhận được tin chồng đã qua đời trong một tình huống bí ẩn. Không có người thừa kế cho xưởng rượu của chồng, Cửu Nhi khuyến khích mọi người ở lại cùng cô để phát triển rượu Cao Mật. Tuy nhiên, Dư Chiêm Ngao trở lại, tiết lộ mối quan hệ giữa anh và Cửu Nhi, khiến cô xấu hổ và yêu cầu đuổi anh ra khỏi nhà.

Dư Chiêm Ngao không quan tâm cho đến khi Cửu Nhi bị bắt cóc và sau đó được giải cứu. Anh đã tìm kiếm tên thủ lĩnh thổ phỉ, nghi ngờ hắn đã cưỡng bức Cửu Nhi, nhưng không phải. Trong cơn giận dữ, Dư Chiêm Ngao đã cho nước tiểu vào rượu, không ngờ lại tạo ra một loại rượu ngon hơn bình thường, giúp rượu trở nên nổi tiếng và mang lại thu nhập cho người dân.

Khi chiến tranh bùng nổ, quân Nhật bắt đầu tấn công vào vùng quê này. Chúng đã giết La Hán, người bạn thân thiết của Cửu Nhi. Cô kêu gọi mọi người trả thù. Khi Cửu Nhi mang cơm đến cho những người đang ẩn nấp trong rừng cao lương đỏ để phục kích, quân Nhật đã tấn công. Cửu Nhi và những người dân đã chiến đấu trong một trận chiến đẫm máu. Cuối cùng, chỉ còn Dư Chiêm Ngao và con trai của anh cùng Cửu Nhi sống sót.

Danh sách nhân vật

• Củng Lợi trong vai Cửu Nhi ('Bà tôi')
• Khương Văn trong vai Dư Chiêm Ngao ('Ông tôi')
• Kế Xuân Hoa trong vai Thủ lĩnh thổ phỉ Thốc Tam Pháo
• Đằng Nhữ Tuấn trong vai La Hán
• Lưu Kế trong vai 'Cha tôi'

Sản xuất

Chuyển thể kịch bản

Nhóm chuyển thể kịch bản bao gồm Trần Kiếm Vũ, Châu Vĩ và Mạc Ngôn, tác giả của cuốn tiểu thuyết gốc. Mạc Ngôn từng cho biết ông không yêu cầu kịch bản phải bám sát nguyên tác và ban đầu không có ý định tham gia viết kịch bản. Tuy nhiên, đạo diễn Trương Nghệ Mưu đã thuyết phục ông vì câu chuyện liên quan đến yếu tố văn hóa dân gian. Cuối cùng, Mạc Ngôn đã đồng ý tham gia.

Tìm bối cảnh

Mạc Ngôn đã phản đối mạnh mẽ khi biết đạo diễn Trương Nghệ Mưu chọn Cao Mật làm bối cảnh quay ngoại cảnh, vì ông chọn nơi này cho tiểu thuyết dựa trên truyền thống gia đình, mặc dù bản thân chưa từng đến đó. Dù vậy, Trương Nghệ Mưu vẫn quyết tâm giữ lựa chọn của mình.

Vào mùa hè năm 1987, Mạc Ngôn đã đến Cao Mật theo yêu cầu của Trương Nghệ Mưu nhưng chỉ thấy những cánh đồng cao lương khô cằn, bị hạn và đầy rệp. Để hỗ trợ đoàn làm phim, chủ tịch huyện Cao Mật đã chấp thuận cung cấp 5 tấn phân bón và tổ chức một cuộc họp về việc trồng cây cao lương.

Phong cách

'Cao lương đỏ' được kể từ góc nhìn của người cháu trai của hai nhân vật chính. Tuy nhiên, khác với cách kể chuyện trong bộ phim sau này của Trương Nghệ Mưu là Đường về nhà, ở 'Cao lương đỏ' khán giả không bao giờ thấy người kể chuyện xuất hiện trên màn hình.

Kỹ thuật quay phim của Cố Trường Vệ sử dụng các tông màu đậm và phong phú. Trương Nghệ Mưu, từng là một nhà quay phim trước khi trở thành đạo diễn, đã phối hợp chặt chẽ với Cố Trường Vệ. Màu đỏ được sử dụng để thể hiện sự sống động của những cánh đồng cao lương và phong cách cá nhân của đạo diễn.

Đón nhận

Sau khi ra mắt, 'Cao lương đỏ' nhận được sự tán dương nồng nhiệt từ giới điện ảnh quốc tế, đặc biệt là giành giải Gấu Vàng - giải thưởng cao nhất tại Liên hoan phim quốc tế Berlin lần thứ 38 năm 1988. Bộ phim cũng giành giải 'Phim xuất sắc nhất' tại hai giải thưởng danh giá và uy tín nhất Trung Quốc đại lục: Giải Bách Hoa và Giải Kim Kê.

Thành tựu

Giải thưởng và đề cử

Bình chọn

• Tạp chí Time Out - 100 phim hay nhất Trung Quốc đại lục: hạng 12

Chú thích

Liên kết ngoài

• Cao lương đỏ trên Internet Movie Database
• Cao lương đỏ trên Rotten Tomatoes
• Cao lương đỏ trên AllMovie