Buzz
Can Tương (chữ Hán: 干將; bính âm: Gān Jiàng) và Mạc Tà (chữ Hán: 莫邪; bính âm: Mò Yé) là hai thợ rèn kiếm nổi tiếng của Trung Quốc cuối thời Xuân Thu ở nước Ngô. Cùng với thầy dạy nghề Âu Dã Tử, họ được xem là những nghệ nhân rèn kiếm xuất sắc nhất với hai thanh kiếm nổi tiếng: Can Tương và Mạc Tà. Quá trình rèn công phu và sự sắc bén lạ thường của các thanh kiếm này đã được ghi chép và trở thành biểu tượng của những thanh kiếm huyền thoại.
Lịch sử
Can Tương, thợ rèn kiếm nổi tiếng của nước Ngô thời Xuân Thu, có vợ là Mạc Tà. Khi Ngô vương Hạp Lư yêu cầu ông rèn một thanh kiếm, quặng sắt không chảy được trong lò, Mạc Tà hỏi cách giải quyết. Can Tương đáp rằng theo truyền thuyết, khi quặng sắt không nóng chảy, cần một người phụ nữ nhảy vào lò để việc rèn thành công. Mạc Tà đã hy sinh để quặng sắt chảy ra, kết quả là hai thanh kiếm Can Tương (kiếm đực) và Mạc Tà (kiếm cái) được tạo ra, nổi tiếng với sự sắc bén.
Một truyền thuyết khác trong Ngô Việt Xuân Thu (吳越春秋) kể rằng Can Tương mất ba năm để rèn hai thanh kiếm quý, nhưng chỉ dâng vua thanh Mạc Tà và giữ lại thanh Can Tương. Khi vua nước Sở biết việc này, ông đã giết Can Tương. Trước khi chết, Can Tương dặn vợ nếu sinh con trai thì bảo nó rằng: 'Ra khỏi cửa, nhìn về phía Nam sơn, kiếm quý được giấu trong tảng đá ở phía Nam trên núi'. Mạc Tà sau đó sinh ra một con trai tên là Xích (赤), người này quyết định tìm kiếm báu vật để trả thù. Sau khi tìm được kiếm Can Tương, Xích đã dâng cả kiếm và đầu mình cho một người, người đó lừa giết vua Sở, và cuối cùng giết cả ba người, chôn chung trong một ngôi mộ gọi là 'Tam vương mộ' (三王墓).
Sách
Theo sách Ngô Việt Xuân Thu, trong phần 'Hạp Lư nội truyện', Can Tương và Mạc Tà được mô tả là kiếm sắt. Tuy nhiên, vào năm 1965, thanh kiếm Câu Tiễn, có cùng thời kỳ với Can Tương Mạc Tà, được phát hiện lại chủ yếu làm từ đồng. Điều này khiến các nhà khảo cổ cho rằng sách Ngô Việt Xuân Thu, được viết trong thời kỳ Đông Hán, có thể đã nhầm lẫn về thành phần của kiếm. Đến nay, chưa tìm thấy dấu vết nào của hai thanh kiếm huyền thoại này.
Trong văn hóa
Kiếm Can Tương và Mạc Tà đã trở thành biểu tượng của những thanh kiếm huyền thoại, sắc bén trong văn học. Chúng được nhắc đến trong các tác phẩm như Mặc Tử và Tuân Tử. Trong tiểu thuyết Đông Chu Liệt Quốc của Phùng Mộng Long, câu chuyện về việc rèn kiếm của hai vợ chồng Can Tương và Mạc Tà được miêu tả rất chi tiết. Nhà thơ Lý Thương Ẩn thời Vãn Đường trong bài thơ Tặng tư huân Đỗ thập tam viên ngoại cũng đã có câu thơ nhắc đến.
| “ | Danh tổng hoàn tằng tự Tổng Trì. Tâm thiết dĩ tòng Can Mạc lợi, Dịch: Tên Tổng mà mang tự Tổng Trì Lòng thép đã như gươm báu sắc. |
” |
Nhà văn Kim Dung đã nhiều lần nhắc đến hai thanh kiếm Can Tương và Mạc Tà trong tác phẩm Việt nữ kiếm. Ngọn núi, nơi được cho là địa điểm rèn kiếm của Can Tương và Mạc Tà, hiện nay thuộc Đức Thanh, Chiết Giang, đã được đặt tên là Mạc Can sơn (莫干山) để kỷ niệm câu chuyện của họ. Ngày nay, Mạc Can sơn đã trở thành một khu nghỉ dưỡng thu hút đông đảo du khách ở tỉnh Chiết Giang.
Trong manga Kingdom của Hara Yasuhisha, thanh kiếm Mạc Tà xuất hiện dưới tay tướng Hạng Dực của Sở trong trận chiến Hợp Tung, do Bàng Noãn và Lý Mục tổ chức. Các tướng Đằng, Vương Bí và Mông Điềm của Tần đã nhìn thấy và giao chiến với thanh kiếm quý của Hạng Dực.
