Cập nhật tiến trình phát triển của hệ sinh thái Tài Sản Thực (RWA)

Hệ sinh thái RWA đã trở thành chủ đề được quan tâm mạnh mẽ gần đây, không chỉ nhờ sự tăng trưởng ấn tượng của các đồng coin trong nhóm mà còn vì sự gia tăng liên tục từ các tổ chức và chính phủ toàn cầu.

Sự tiến triển của hệ sinh thái Tài Sản Thực

Cụm từ Tài Sản Thực (RWA) đã trở nên quen thuộc với các nhà đầu tư tiền điện tử, trở thành chủ đề nóng nhờ vào sự gia tăng mạnh mẽ của các đồng coin trong nhóm và sự tham gia liên tục của các tổ chức cũng như chính phủ từ nhiều quốc gia.

Vốn hóa thị trường của RWA đã đạt mức 58,5 tỷ USD, tăng gần gấp đôi so với đầu năm 2024. Theo báo cáo của Binance Research về hiệu suất các nhóm token, RWA đứng thứ hai về tỷ lệ tăng trưởng so với cùng kỳ năm trước với mức tăng 173%, chỉ sau nhóm memecoin với 342%.

Số lượng tài sản được token hóa đã gia tăng đáng kể từ sau sự sụp đổ của thị trường tiền điện tử năm 2022. Trong vòng 2 năm, giá trị của RWA đã tăng gấp 5 lần, từ 2,7 tỷ USD lên 13,4 tỷ USD.

Các yếu tố chính thúc đẩy sự phát triển này bao gồm Private Credits, US Treasury, Commodities và Corporate Bonds, mà chúng ta sẽ phân tích chi tiết hơn trong phần đánh giá hệ sinh thái.

Những thành công này phần lớn nhờ vào sự gia nhập của các tổ chức tài chính truyền thống. Vào tháng 3 vừa qua, BlackRock, công ty quản lý tài sản lớn nhất thế giới, đã hợp tác với nền tảng Securitize để lập quỹ đầu tư RWA mang tên BUILD, và chỉ sau 2 tháng, quỹ này đã nhanh chóng đạt nửa tỷ USD.

Các tổ chức khác như Franklin Templeton, WisdomTree, JPMorgan, Goldman Sachs và CitiGroup cũng đã đóng góp tích cực vào sự phát triển của thị trường RWA.

Không chỉ dừng lại ở các tổ chức, lĩnh vực RWA đang được áp dụng ở cấp quốc gia. Cơ quan Tiền tệ Singapore (MAS) đã thông báo rằng họ đang cùng với các cơ quan tài chính Nhật Bản, Anh và Thụy Sĩ xây dựng một dự án nhằm thử nghiệm token hóa các sản phẩm liên quan đến ngoại hối, quản lý tài sản và lãi suất cố định.

Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ cũng đã phát hành một tài liệu nghiên cứu chi tiết về RWA và đánh giá cao tính ứng dụng của nó. Gần đây, bang California đã thực hiện số hóa 42 triệu giấy tờ xe trên mạng lưới Avalanche.

Theo báo cáo mới nhất của 21co, giá trị thị trường RWA có thể đạt đến 3,5 nghìn tỷ USD trong điều kiện thị trường giảm hoặc lên tới 10 nghìn tỷ USD khi thị trường tăng trưởng mạnh.

Có thể thấy rằng, mảnh ghép Real World Asset cũng như công nghệ blockchain đang chứng tỏ tính ứng dụng mạnh mẽ của chúng và dần trở thành xu hướng quản lý tài sản mới với nhiều lợi ích vượt trội.

Trong thế giới blockchain, chúng ta thường phân biệt rõ ràng giữa tài sản thực và tài sản được token hóa. Tuy nhiên, với sự phát triển của các công nghệ như Chain Abstraction, Account Abstraction và Intent Centric, ranh giới giữa chúng ngày càng trở nên mờ nhạt.

Các nhà phát triển tại RWAxyz đã đề xuất 3 loại hình tài sản chính và 5 loại hình phụ, được phân loại dựa trên hai tiêu chí: Quyền sở hữu (Ownership) và Khả năng chuyển giao giá trị (Value Transfer). Các loại tài sản này dao động từ Fully Offchain Asset đến Fully Onchain Asset.

Trong các phần tiếp theo, chúng ta sẽ khám phá từng mảnh ghép của hệ sinh thái Tài Sản Thực (RWA) để cập nhật tình hình hoạt động và các dự án nổi bật trong từng nhóm.

Hệ sinh thái Tài Sản Thực (RWA)

Có nhiều cách để phân loại các dự án trong lĩnh vực Tài Sản Thực, nhưng để đơn giản, chúng ta sẽ chia thành 2 nhóm chính: Cơ sở hạ tầng và Chuyên biệt tài sản.

Cơ sở hạ tầng

Nhóm này tạo ra nền tảng cơ sở hạ tầng cho việc token hóa tài sản thực, bao gồm các mạng lưới blockchain công cộng hoặc riêng tư, các nền tảng hỗ trợ pháp lý, thiết lập tiêu chuẩn, các dịch vụ KYC/AML, cùng với các công cụ như Bridge và Oracles để kết nối thông tin giữa thế giới thực và onchain.

Biểu đồ trên cho thấy Ethereum, TRON và BNBChain là ba mạng lưới blockchain công cộng hàng đầu trong việc token hóa. Tuy nhiên, nếu tách riêng stablecoin, các mạng lưới chính trong lĩnh vực này bao gồm Ethereum, Stellar, Solana và Mantle.

Với tính phi tập trung và sự phổ biến rộng rãi, Ethereum chắc chắn là sự lựa chọn hàng đầu cho các nhà phát triển, bởi tính bảo mật là yếu tố quan trọng nhất khi token hóa tài sản thực.

Ngoài các mạng lưới blockchain công cộng, các tổ chức truyền thống cũng xây dựng các hệ thống blockchain riêng tư của riêng họ. Nổi bật trong số đó là Provenance Blockchain của JPMorgan với TVL đạt 13 tỷ USD, cùng với OnyX và Corda.

Một số blockchain, dù mới hoặc đã tồn tại từ lâu, đang nỗ lực chuyển mình để hỗ trợ RWA như Avalanche, Ripple, Polkadot, Plume và Relio.

Trong danh mục các dự án Oracles, Chainlink vẫn là dự án hàng đầu không chỉ cho RWA mà còn cho toàn bộ ngành công nghiệp blockchain.

Về cơ sở hạ tầng, các tổ chức thường sử dụng hệ thống Private Blockchain riêng để token hóa và quản lý tài sản nội bộ. Đối với các tài sản cần thiết, họ sẽ sử dụng dịch vụ cầu nối riêng tư để chuyển giao sang các blockchain công cộng hoặc riêng tư khác.

Dự án nổi bật

- Blockchain:

• Blockchain công cộng đa mục đích: Ethereum, Stellar, Solana, Mantle, Polygon, Avalanche, Polkadot, Gnosis, Base, Arbitrum, Story Network.
• Blockchain công cộng tập trung vào RWA: Mantra, Plume, Relio, Polymesh, Mortar, Comdex, Ripple.
• Blockchain riêng tư tập trung vào RWA: Provenance, OnyX, Corda.

- Quy định: Quadrata, Tokeny, Securitize.

- Cầu nối: LayerZero, Axelar, CCIP (Chainlink).

- Oracles: Chainlink.

Stablecoin

Stablecoin là phần đầu tiên xuất hiện trong lĩnh vực RWA. Mặc dù chúng ta đã sử dụng stablecoin một cách thường xuyên, nhưng ít khi nhận ra rằng đây thực chất là tài sản đời thực được chuyển đổi thành token.

Tổng vốn hóa của nhóm stablecoin đạt 162,22 tỷ USD, tương đương 0,78% tổng cung tiền M2 của đô la Mỹ.

Cung tiền M2 bao gồm tổng giá trị tiền mặt, tiền gửi không kỳ hạn, các khoản tiền gửi có kỳ hạn ngắn hạn, và các khoản tiết kiệm.

Thị phần hàng đầu vẫn thuộc về các tên tuổi quen thuộc: USDT (Tether), USDC (Circle), USDe (Ethena), FDUSD (First Digital Labs), DAI (MakerDAO). Trong đó, USDT chiếm 69,74% và USDC nắm giữ 21,31% thị phần.

Dự án nổi bật: Tether, Circle, Ethena, First Digital Labs, MakerDAO, Frax Finance, Paxos, Ondo Finance, Mountain Protocol.

Trái phiếu Kho bạc Mỹ

Nhóm dự án này chuyên về việc token hóa trái phiếu kho bạc của chính phủ Mỹ. Các sản phẩm này cho phép nhà đầu tư toàn cầu tiếp cận và đầu tư vào trái phiếu kho bạc của Mỹ.

Hiện tại, tổng giá trị trái phiếu được token hóa đạt 1,94 tỷ USD, chủ yếu là các trái phiếu ngắn hạn với lợi suất trung bình khoảng 4,95%.

Securitize dẫn đầu trong lĩnh vực này với 527,47 triệu USD trái phiếu token hóa. Dự án này không chỉ nổi bật với hiệu suất ấn tượng mà còn được hỗ trợ mạnh mẽ từ các tổ chức lớn như BlackRock, Morgan Stanley, Coinbase, Circle, Blockchain Capital, và nhiều quỹ danh tiếng khác. Securitize đã huy động được 121 triệu USD từ những tên tuổi này.

Theo sát Securitize là Ondo Finance với 521,13 triệu USD và Franklin Templeton với 416,35 triệu USD tài sản được token hóa.

Các mạng lưới blockchain được sử dụng nhiều nhất cho việc token hóa trái phiếu là Ethereum, Stellar, Solana và Mantle.

Nhóm sản phẩm US Treasury có tốc độ tăng trưởng đáng kinh ngạc, với giá trị trái phiếu token hóa tăng gần 20 lần từ khoảng 100 triệu USD đầu năm 2023. Từ chỉ 3 sản phẩm vào thời điểm đó ($FOBXX của Franklin Templeton, $WTSYX của WisdomTree và RCOIN của Arca Labs), hiện nay đã có hơn 30 sản phẩm lớn nhỏ với tổng giá trị 1,9 tỷ USD.

Nhóm US Treasury thu hút sự quan tâm lớn từ các nhà đầu tư với số lượng người nắm giữ lên tới 5.435. Điều này không quá ngạc nhiên vì trái phiếu kho bạc Mỹ luôn được đánh giá cao về độ an toàn và độ tin cậy.

Dự án nổi bật: Securitize, Ondo Finance, Franklin Templeton, Hashnote, Openeden, Superstate, Matrixdock, Maple, Backed Finance, TrueFi.

Tín dụng tư nhân

Private Credit đề cập đến thị trường tín dụng tư nhân, nơi các nền tảng trong lĩnh vực này kết nối những người cần vay vốn với các nhà đầu tư để thực hiện các giao dịch vay và cho vay.

Tín dụng tư nhân, một phần không thể thiếu của thị trường tài chính truyền thống, hiện đang có giá trị toàn cầu khoảng 1,3 nghìn tỷ USD và tiếp tục mở rộng mỗi năm. Nhờ vào công nghệ blockchain, việc luân chuyển vốn giữa các bên có nhu cầu giờ đây trở nên dễ dàng và không bị giới hạn.

Dù còn khá mới mẻ, lĩnh vực Private Credit đã đạt được những kết quả ấn tượng. Tổng cộng đã có 1.908 khoản vay với giá trị lên tới 13,45 tỷ USD. Trong đó, giá trị khoản vay đang hoạt động là 8,61 tỷ USD, với lãi suất trung bình khoảng 9,46% mỗi năm.

Các lĩnh vực tiêu dùng, ô tô, fintech, bất động sản và carbon credit hiện đang là những lĩnh vực nhận được nhiều giải ngân nhất.

Trong số các dự án hiện có, Figure nổi bật hơn cả. Dự án này đã giải ngân tổng cộng 8,9 tỷ USD, với hơn 7,9 tỷ USD dư nợ đang hoạt động. Figure hiện có định giá khoảng 3,2 tỷ USD và đã huy động được 1,52 tỷ USD cho cả mục đích cho vay và hoạt động. Các nhà đầu tư của Figure bao gồm Ribbit Capital, JPMorgan, DCG, WSFS Bank, Jefferies và nhiều tên tuổi lớn khác. Figure hoạt động trên nền tảng Provenance blockchain.

Các dự án tiêu biểu: Figure, Centrifuge, Maple, Goldfinch, Credix, TrueFi, HomeCoin, Ribbon Lend, NAOS Finance.

Commodities

Nhóm này tập trung vào việc token hoá các hàng hoá vật chất như vàng, bạc và dầu. Mỗi đơn vị hàng hoá trên blockchain sẽ được bảo đảm bởi một đơn vị hàng hoá tương ứng trong thực tế.

Tổng vốn hoá của nhóm hàng hoá token hoá hiện đạt 943 triệu USD, với khoảng 141 triệu USD khối lượng giao dịch hàng tháng. Hiện tại, hơn 99% hàng hoá được token hoá là vàng, nổi bật với $XAUT của Tether và $PAXG của Paxos.

Ngoài việc đơn giản hoá quá trình giao dịch, token hàng hoá còn góp phần tạo ra các mô hình kinh tế mới trong không gian DeFi. Một ví dụ là sản phẩm mới ra mắt gần đây, Alloy by Tether, cho phép sử dụng vàng token hoá để phát hành stablecoin.

Các dự án tiêu biểu: Tether, Paxos, Aurus, Comtech Gold, WisdomTree.

Stocks

Nhóm dự án này tập trung vào việc token hoá cổ phiếu, cho phép người sở hữu token onchain được hưởng tất cả quyền lợi như khi nắm giữ cổ phiếu của công ty đại chúng.

Hiện tại, tổng giá trị của cổ phiếu được token hoá mới chỉ đạt 3,8 triệu USD, với khối lượng giao dịch hàng tháng khoảng 425 nghìn USD. Giai đoạn hiện tại chủ yếu là các thử nghiệm ban đầu. Gần đây, S&P Global đã tham gia vào chương trình thử nghiệm token hoá tại Singapore để đưa cổ phiếu lên blockchain.

Trong lĩnh vực này, hai sản phẩm nổi bật là bCOIN (token hoá cổ phiếu của Coinbase) và bCSPX (token hoá ETH iShares Core S&P 500 UCITS).

Các đơn vị phát hành chủ yếu trong nhóm này bao gồm Backed Finance và Swarm. Ethereum và Gnosis là các mạng lưới chính được sử dụng để triển khai các thử nghiệm này.

Các dự án tiêu biểu: Backed Finance, Swarm, BondbloX, Benji Investments (do Franklin Templeton cung cấp), SOMA Finance.

Regenerative / Climate

Nhóm dự án này tập trung vào việc giải quyết các vấn đề về môi trường và xã hội, nhằm thúc đẩy sự phát triển bền vững thông qua việc ứng dụng công nghệ blockchain.

Với sự tiến triển của công nghiệp hoá hiện đại, khí hậu và môi trường sống của chúng ta đang ngày càng xấu đi. Nhiệt độ trái đất đã tăng 1,19°C so với thời kỳ trước công nghiệp và nhiều loài động vật đã bị tuyệt chủng. Đây là hồi chuông cảnh báo về sự cần thiết phải phát triển bền vững trong thời đại ngày nay.

Trong lĩnh vực blockchain, có ba nhóm giải pháp chính được triển khai:

• Token hoá tín chỉ carbon: Toucan, Klima, Regen Network, Flowcarbon, Senken, FriggEco.

• Bảo tồn đại dương và biển: Resea, PlasticBank, Fishcoin, New Alantics.

• Năng lượng tái tạo: EWX, Powerledger, Reneum Labs, EnergyWeb.

Bất động sản

Nhóm các dự án tập trung vào việc token hoá bất động sản, đối mặt với nhiều thách thức từ pháp lý đến vấn đề niềm tin. Các quy trình mua bán bất động sản truyền thống vốn đã rất phức tạp, việc chuyển đổi chúng lên blockchain càng làm tăng thêm khó khăn trong việc xác thực tình trạng và tính hợp pháp của tài sản.

Các giải pháp nổi bật trong lĩnh vực này bao gồm các nền tảng token hoá, phân mảnh bất động sản, đầu tư cho thuê, và các nền tảng giao dịch phái sinh về chỉ số bất động sản.

Dự án nổi bật: CitaDAO, Parcl, Propy, Lofty, RealT, Roofstock onChain, Robinland.

Sở hữu trí tuệ (IP)

Nhóm các dự án liên quan đến việc token hoá tài sản trí tuệ. Trong thời đại hiện nay, bên cạnh những tài sản truyền thống như tiền tệ, vàng, bất động sản, chứng khoán và crypto, tài sản trí tuệ - Intellectual Property (IP) - là một lĩnh vực tài sản quan trọng và rộng lớn.

Với sự hỗ trợ của công nghệ blockchain, việc token hoá tài sản trí tuệ để tích hợp vào nền kinh tế DeFi đang ngày càng trở nên khả thi. Tuy nhiên, giống như các tài sản vật chất khác, quy định và tính pháp lý vẫn là những thách thức lớn cho nhóm sản phẩm này. Việc xác thực và cấp phép cho một tài sản trí tuệ là hợp lệ không phải là điều dễ dàng.

Dự án tiêu biểu trong lĩnh vực này là Story Protocol, một blockchain layer 1 được xây dựng trên nền tảng CosmosSDK, tập trung vào quản lý tài sản trí tuệ. Nó được thiết kế để xử lý các cấu trúc dữ liệu phức tạp của IP, đồng thời đảm bảo tốc độ và bảo mật. Story Protocol đã huy động được $54,3 triệu USD từ các nhà đầu tư như A16Z, Hashed, SamsungNext và nhiều quỹ khác.

Dự án nổi bật: Story Protocol.

Lời kết

Chúng ta đang ở giai đoạn đầu của mảnh ghép Real World Asset, các lĩnh vực còn đang trong quá trình thử nghiệm hoặc mới chỉ bắt đầu với những hoạt động nhỏ, chưa có ảnh hưởng lớn đến hệ thống tài chính truyền thống. Tiềm năng phát triển của RWA rất rộng lớn, đang dần làm mờ ranh giới giữa TradFi và DeFi để tiến tới sự hòa nhập.

Trên đây là toàn bộ thông tin cập nhật về sự tiến triển của hệ sinh thái Real World Asset. Mong rằng bài viết này sẽ hỗ trợ bạn trong quá trình nghiên cứu.

Lưu ý: Các thông tin trong bài viết không được coi là lời khuyên đầu tư. Mytour không chịu trách nhiệm đối với bất kỳ quyết định đầu tư nào của bạn.

Kudō