Buzz
Chắc hẳn trong thời đi học, chúng ta đã nghe đến tên Gauss ít nhất một lần, với những câu chuyện thần thoại và những định lý toán học mà ông để lại. Gauss được đánh giá cao và có ảnh hưởng lớn đối với nền toán học hiện đại, bằng chứng là tên ông thường được nhắc đến cùng với những nhà toán học vĩ đại như Euler, Archimedes,... Nếu ông đã công bố toàn bộ công trình nghiên cứu của mình, có lẽ lịch sử toán học sẽ thay đổi lớn. Ngoài toán học, Gauss còn đóng góp to lớn trong các lĩnh vực khác như trắc địa, thiên văn, vật lý, tĩnh điện học và quang học,...
Google Doodles tôn vinh Gauss trong dịp kỷ niệm ngày sinh của ông
“Học toán trước khi nói”
Viết đúng tên ông là Johann Carl Friedrich Gauß, sinh ngày 30/4/1777 và mất ngày 23/2/1855. Gauß được tôn vinh là “Hoàng tử của các nhà toán học”, với trí tuệ vượt trội từ khi còn nhỏ. Gia đình Gauß thuộc tầng lớp lao động nghèo, mẹ ông không biết chữ. Gauß từng tính ngày sinh của mình từ khi còn nhỏ và đã phát hiện ra nhiều phương pháp tính toán ngày tháng.Nổi tiếng từ lúc lên 3, Gauß đã sửa sai tính toán của ba mình. Lúc 7 tuổi, ông giải nhanh bài toán tính tổng từ 1 đến 100 một cách đầy ấn tượng.
- Gauß nhận thấy tổng của mỗi cặp số ở đầu và cuối dãy số luôn giống nhau (ví dụ: 100+1, 99+2,...), đều là 101. Vì vậy, ông chỉ cần nhân tổng này với số cặp, tức 101 nhân 50, kết quả là 5050. Cách giải này vô cùng nhanh chóng và thông minh.
Bị ấn tượng bởi trí tuệ vượt trội của Gauß, công tước Karl Wilhelm Ferdinand đã cấp học bổng cho ông để vào học trường trung học Collegium Carolinum. Gauß theo học đại học tại trường Gottingen và khám phá nhiều định lý toán học quan trọng.
Thần đồng 19 tuổi giải bài toán khó 2000 năm
Khoảng 300 năm trước Công Nguyên, nhà toán học đã cố gắng giải quyết bài toán dựng đa giác đều chỉ bằng thước kẻ và compa. Gauß, 19 tuổi, giải thành công bài toán với 17 cạnh đều, một vấn đề tồn tại hàng nghìn năm. Đây là một cố gắng miệt mài của Gauß với sự sáng tạo và kiến thức toán học đỉnh cao.
Mặc dù đã giải được, nhưng Gauß vẫn cảm thấy khá nhụt chí vì cho rằng mình đã mất quá nhiều thời gian để giải bài toán. Khi gặp thầy hướng dẫn, ông xin lỗi vì đã làm phải mất cả đêm để hoàn thành bài.“Em có biết đây là bài toán mà cho đến nay chưa ai có thể giải được, kể cả những tên lừng danh như Archimedes hay Isaac Newton cũng không? Bài toán này đã tồn tại hơn 2000 năm, và em chỉ mất một đêm để giải nó, em thật sự là một thiên tài!”
Bia mộ của Gauß hiện nay
Sau này, Gauß chia sẻ rằng “Nếu có ai đó nói với tôi rằng đó là một bài toán khó, đã tồn tại suốt 2000 năm và chưa có ai giải được, thì có lẽ tôi đã từ bỏ và không thể hoàn thành nó” - một bài học quý giá về sự quyết tâm và lòng kiên nhẫn.
Mặc công việc nghiên cứu hơn cả
Gauß được biết đến với nhiều công trình nổi tiếng, nhưng điều mà tôi muốn chia sẻ không phải là những kiến thức chuyên môn mà là những câu chuyện thú vị về tính cách và tâm hồn của ông. Ông luôn đặt công việc nghiên cứu lên hàng đầu, ngay cả trước gia đình. Kể cả khi nhận được tin về sự ra đi của vợ, ông vẫn nhất quyết hoàn thành công việc trước khi đối diện với điều đó.
Gauß là một người rất độc lập và tự chủ. Dù nghiên cứu nhiều, ông hiếm khi công bố các công trình của mình vì ông luôn cảm thấy chúng chưa đạt đến mức độ hoàn thiện mà ông mong muốn. Ông theo đuổi châm ngôn pauca sed matura - ít nhưng chắc. Điều này dẫn đến việc nhiều công trình của ông sau này được phát hiện trùng khớp với các công trình độc lập của những nhà toán học khác, khiến cho ông trở nên nổi tiếng nhưng cũng gây ra những tranh cãi không nhỏ.
Ngay từ khi Gauß còn sống, trang Twitter của giải thưởng toán học Fields đã luôn gửi lời chúc mừng và tưởng nhớ đến ông mỗi khi đến ngày sinh của ông
Người đồng thời đã nhận xét rằng Gauß là một người vô cùng khắc khe và bảo thủ. Ông hiếm khi hợp tác nghiên cứu với ai và thường tự tách biệt mình ra khỏi đám đông. Thậm chí trong sự kiện các nhà toán học đua nhau giải định lý lớn Fermat, ông cũng từ chối tham gia, tuyệt vời nhưng độc lập. Một trong những lần hiếm hoi mà ông hợp tác nghiên cứu với nhà khoa học khác là với Wilhelm Weber và họ đã mang lại nhiều thành tựu trong lĩnh vực từ học.
Giải ngã
Với những đóng góp to lớn, Gauß được tôn vinh không chỉ tại quê nhà Đức mà trên toàn thế giới. Từ năm 1989 đến 2001, hình ảnh của ông đã được in trên tờ tiền 10 mark của Đức. Đồng thời, quốc gia này cũng phát hành các bức tem kỷ niệm nhân dịp 100 và 200 năm ngày sinh của ông. Một học trò của Gauß đã viết nhiều về thầy và xem ông như một khổng lồ trong lĩnh vực khoa học.
Nhờ sự đóng góp về thiên văn học, tên của ông cũng được gắn liền với một miệng hố trên Mặt trăng và tiểu hành tinh 1001 Gaussia. Gauß ra đi vào ngày 23 tháng 2 năm 1855 vì một cơn đau tim. Trong lễ tang, bộ não thiên tài của ông được lưu giữ để nghiên cứu và bảo quản, nhằm tìm hiểu về nguyên nhân khiến ông trở thành một thiên tài đến mức kinh ngạc như vậy.
