Carotenoid là một nhóm sắc tố tự nhiên có mặt trong thực vật và các sinh vật quang hợp khác như tảo, một số loại nấm và vi khuẩn. Hiện tại, đã có khoảng 600 loại carotenoid được phát hiện, được chia thành hai nhóm chính: xanthophylls và carotene.
Khác với thực vật, con người không thể tự tổng hợp carotenoid mà phải thu nhận từ thực phẩm thực vật để bảo vệ cơ thể. Carotenoid giúp chống lại sự oxy hóa từ các yếu tố bên ngoài. Dù có khoảng 600 loại carotenoid trong tự nhiên, chỉ có khoảng 50 loại xuất hiện trong thực phẩm, và trong máu người chỉ có khoảng 15 loại được phát hiện, đang chứng minh vai trò quan trọng của chúng trong sức khỏe con người.
Carotenoid không chỉ là tên của một chất cụ thể mà là tên chung cho nhóm các hợp chất có cấu trúc tương tự và tác dụng bảo vệ cơ thể tương đồng. Một trong những carotenoid phổ biến là bêta-caroten, còn được biết đến là tiền vitamin A. Gần đây, các carotenoid khác như lycopen, lutein và zeaxanthin cũng được nghiên cứu nhiều hơn.
Phân loại
Carotenoid được phân loại dựa trên cấu tạo thành hai nhóm chính. Nhóm đầu chỉ chứa các nguyên tố C và H, như alpha carotene, beta carotene và lycopene. Nhóm thứ hai có chứa nhóm chức với oxy, bao gồm lutein và xanthophyll. Trong đó, beta carotene là loại quan trọng nhất với màu vàng nổi bật, có nhiều trong cà rốt, bí đỏ, xoài và rau lá xanh đậm. Khi vào cơ thể, beta carotene chuyển hóa thành vitamin A, đóng vai trò chống oxy hóa mạnh mẽ, ngăn ngừa ung thư và hình thành cục máu đông. Vitamin A từ beta carotene còn bảo vệ niêm mạc mắt và tăng cường hệ miễn dịch.
Liên kết bên ngoài
- Carotenoid (sắc tố) tại Encyclopædia Britannica (tiếng Anh)
- Carotenoid Terpenoids
- Carotenoids như là tiền chất hương liệu và hương liệu
- Gen carotenoid ở bọ rầy
- Hiệp hội Carotenoid Quốc tế
- MeSH Carotenoids