Cầu Chùa là một cây cầu cổ nằm trong khu phố cổ Hội An, tỉnh Quảng Nam, Việt Nam. Cầu còn được biết đến với tên gọi Cầu Nhật Bản hoặc Lai Viễn Kiều.
Diễn biến lịch sử
Cầu này được các thương nhân Nhật Bản tài trợ xây dựng vào khoảng thế kỷ 17, vì vậy đôi khi được gọi là cầu Nhật Bản. Theo truyền thuyết, ngôi chùa được xem như một thanh kiếm đâm vào lưng con quái vật Namazu, ngăn nó quẫy đuôi và gây ra động đất. Sau đó, phần chùa được xây thêm, nối vào lan can phía Bắc, nhô ra giữa cầu, từ đó người dân địa phương gọi là Chùa Cầu.
Năm 1719, khi chúa Nguyễn Phúc Chu thăm Hội An, ông đã đặt tên cho cây cầu là Lai Viễn Kiều, có nghĩa là 'Cầu chào đón khách phương xa'.
Theo niên đại ghi trên xà nóc và văn bia còn lại ở đầu cầu, cầu đã được xây dựng lại vào năm 1817. Ngôi chùa có thể cũng được xây lại vào thời gian đó.
Chùa đã được tu sửa vào các năm 1817, 1865, 1915, 1986 và dần mất đi các yếu tố kiến trúc Nhật Bản, thay vào đó là phong cách kiến trúc Việt Nam và Trung Quốc.
Ngày 17 tháng 2 năm 1990, Chùa Cầu được công nhận là Di tích Lịch sử – Văn hóa quốc gia.
Hiện nay, Chùa Cầu đang bị ảnh hưởng bởi kênh nước thải ô nhiễm dưới cầu và có nguy cơ bị nghiêng lún.
Kiến trúc
Cầu được làm bằng gỗ trên các trụ gạch đá, dài khoảng 18 m, có mái che, vắt qua dòng nước chảy ra sông Thu Bồn, nằm ở ranh giới giữa hai đường Nguyễn Thị Minh Khai và Trần Phú.
Chùa Cầu nổi bật với kiến trúc độc đáo. Mái chùa lợp ngói âm dương che kín toàn bộ cây cầu. Trên cửa chính của chùa có một tấm biển lớn khắc nổi ba chữ Hán Lai Viễn Kiều. Cả chùa và cầu đều làm bằng gỗ, được sơn son và chạm trổ tinh xảo, mặt chùa hướng về phía bờ sông. Hai đầu cầu có tượng thú bằng gỗ đứng chầu: một bên là tượng chó, bên kia là tượng khỉ, đại diện cho các vị thần trấn giữ namazu trong truyền thuyết Nhật Bản. Những con vật này được người Nhật thờ phụng từ lâu. Dù gọi là chùa, bên trong không có tượng Phật, mà thờ một tượng gỗ Bắc Đế Trấn Võ - vị thần bảo hộ vùng đất, ban phước và hạnh phúc cho con người, thể hiện nguyện vọng thiêng liêng của nhân dân.
Ảnh hưởng văn hóa
Có bài thơ về Chùa Cầu:
- Ai đến phố Hội nhìn Chùa Cầu
- Để lại bao niềm thương, nỗi sầu
- Để sầu cho khách phương xa
- Để thương, để nhớ, cho người phải sầu
Hình ảnh Chùa Cầu xuất hiện trên mặt sau tờ tiền 20.000 đồng polymer của Việt Nam.
Hình ảnh
Phiên bản mô hình Chùa Cầu Hội An tại Thanh Hóa
Nhân dịp kỷ niệm 55 năm ngày hai thành phố kết nghĩa theo Phong trào kết nghĩa Bắc-Nam (12/02/1960 - 12/02/2015), thành phố Hội An đã tặng thành phố Thanh Hóa một mô hình Chùa Cầu cùng hai trụ biểu. Mô hình này phục vụ người dân Thanh Hóa tham quan và chiêm ngưỡng biểu tượng của Hội An - Di sản văn hóa thế giới. Đây là phiên bản thu nhỏ dài 10m, rộng 4m, lòng cầu 2,2m. Bên cạnh cầu có một khu vực thờ cúng diện tích 3x3m thờ Bắc Đế Trấn Võ - vị thần trị thủy, giống như nguyên bản của chùa Cầu.
- Hội An
- Quảng Nam