Với tác giả và tác phẩm Chuyện cơm hến trong môn Ngữ văn lớp 7, sách Kết nối tri thức cung cấp đầy đủ thông tin quan trọng nhất về nội dung của câu chuyện cùng với cấu trúc, tóm tắt, và giá trị nghệ thuật của tác phẩm.
Tác giả và tác phẩm: Chuyện cơm hến - Ngữ văn lớp 7 Kết nối tri thức
I. Tác giả của tác phẩm Chuyện cơm hến
- Hoàng Phủ Ngọc Tường sinh năm 1937, quê ở Quảng Trị, và đã sống và làm việc ở Huế trong nhiều năm.
- Các tác phẩm của ông thể hiện tinh thần yêu nước và con người trên khắp mọi nơi ở Việt Nam, đặc biệt là ở Huế. Trong thể loại tản văn, ông đã thể hiện sâu sắc văn hóa, góc nhìn độc đáo vào cuộc sống, tâm hồn nhạy cảm, và tài năng văn chương xuất sắc, đồng thời ông cũng là người có tinh thần công dân đầy trách nhiệm với xã hội.
- Một số tác phẩm tiêu biểu của Hoàng Phủ Ngọc Tường: Rất Nhiều Ánh Lửa (1979), Ai Đã Đặt Tên Cho Dòng Sông? (1984), Huế - Di Tích Và Con Người (2001), Miền Cỏ Thơm (2007),...
II. Khám phá về tác phẩm Chuyện cơm hến
1. Thể loại:
Chuyện cơm hến là một tác phẩm thuộc thể loại tùy bút
2. Nguyên do và bối cảnh sáng tác:
Tác phẩm Chuyện cơm hến được trích từ tác phẩm “Huế - Di tích và con người” của Hoàng Phủ Ngọc Tường, được xuất bản vào năm 2001.
3. Phong cách diễn đạt:
Văn bản Chuyện cơm hến được diễn đạt bằng phong cách tự sự
4. Người kể câu chuyện:
Văn bản Chuyện cơm hến được kể từ góc nhìn của người thứ nhất
5. Tóm tắt về văn bản Chuyện cơm hến:
Bài văn giới thiệu về món cơm Hến - một đặc sản của Huế - cùng với tình cảm mà tác giả dành cho món ăn quê hương.
6. Cấu trúc của bài viết Chuyện cơm hến:
Chuyện cơm hến được chia thành 2 phần
- Phần 1 (từ đầu đến “những “đồ giả””): Giới thiệu về món cơm hến, một đặc sản của Huế
- Phần 2 (phần còn lại): Món ăn đặc sản cũng như một phần của di sản văn hóa Huế
7. Ý nghĩa về nội dung:
Bài văn giới thiệu về món cơm Hến - một đặc sản của Huế - kết hợp với tình cảm mà tác giả dành cho món ăn quê hương.
8. Ý nghĩa về nghệ thuật:
- Sử dụng ngôn ngữ phong phú, đậm đà văn hóa địa phương
- Mô tả chi tiết, không chỉ để giới thiệu một món ăn mà như là tác giả đang chia sẻ trải lòng, kể cho người đọc nghe về hương vị đậm đà của món cơm hến, một phần trong bản sắc văn hóa dân tộc.
III. Khám phá chi tiết về tác phẩm Chuyện cơm hến
1. Món cơm hến, một đặc sản của Huế
- Một món ăn dân dã:
+ Nguyên liệu sử dụng cho món cơm hến dân dã: hến, bún tàu, rau sống
+ Gia vị: ớt, ruốc, bánh tráng, muối rang, đậu phụng, …
- Món cơm hến phản ánh nét đặc trưng trong văn hóa ẩm thực của người Huế:
+ Cách thưởng thức cơm hến cần phải ăn nguội vì: không có gì trên thế gian này xứng đáng phải bỏ đi
+ Thái độ bảo thủ nhằm bảo tồn di sản: món ăn đặc sản
- Chuyện cơm hến không chỉ đơn giản là một văn bản giới thiệu về một món ăn
- Tác giả cũng đề cập đến các khía cạnh xung quanh món cơm hến:
+ Trong khía cạnh về khẩu vị, tính bảo thủ đóng một vai trò quan trọng trong văn hóa, giúp bảo tồn di sản
+ Món ăn đặc sản cũng giống như một di tích văn hóa, mọi nỗ lực cải tiến đều mang tính phá phách, chỉ tạo ra những “đồ giả”
2. Món ăn đặc sản như một di tích văn hóa của Huế
- Mọi nỗ lực cải tiến như việc cải tiến di tích văn hóa đều mang tính phá phách, chỉ tạo ra những “đồ giả”
→ Cơm hến cũng giống như một di tích văn hóa.
- Hình ảnh chị bán cơm hến cùng chiếc gánh và bếp lửa khơi gợi cho tác giả suy nghĩ về ý thức bảo tồn bản sắc văn hóa của người dân địa phương:
+ Tác giả đặt câu hỏi khi nhìn thấy chị bán cơm hến làm việc rất tỉ mẩn, công phu mà chỉ có lợi nhuận “năm trăm đồng bạc”, tác giả tỏ ý rằng làm kỹ như thế không đáng làm
+ Chị bán hàng tức giận: “Nói như vậy thì … còn gì là Huế”
→ Đây là biểu hiện của ý thức bảo tồn bản sắc văn hóa của người dân địa phương, dù bán cơm hến không có lợi nhuận cao nhưng họ vẫn không bỏ qua bước nào, vẫn chăm chỉ, tỉ mẩn trong mỗi công đoạn của món ăn đặc sản này.
- Lời tác giả như đang trò chuyện cùng bạn đọc, thể hiện qua cách sử dụng ngôn từ:
+ Tôi muốn giới thiệu
+ Vậy thì món cơm hến là gì?
+ Tôi nghĩ rằng...
+ Tiếp tục với chuyện về món cơm hến
- Tác giả trong Chuyện cơm hến: Một người yêu quê hương, hiểu biết và muốn chia sẻ cảm xúc của mình, mô tả về hương vị đặc trưng của món cơm hến, một phần của bản sắc dân tộc.
Thành công trong việc học bài Chuyện cơm hến
Những bài học giúp bạn hiểu bài Chuyện cơm hến trong môn Ngữ văn lớp 7 hoặc bất kỳ bài học nào khác: