Buzz
Bạn đã từng tò mò về nguồn gốc của từ 'tầm thường' chưa?
Trong tiếng Việt, có nhiều từ/cụm từ thông dụng mà ít người biết nguồn gốc. Ví dụ như: Con ông cháu cha, giời leo, chuột rút, vọp bẻ, ông xã – bà xã,… 'Tầm thường' cũng thuộc danh sách đó.
Thường thì, chúng ta hiểu 'tầm thường' là không có gì đặc biệt. Nhưng nghĩa gốc của từ này lại không hề tầm thường chút nào.
'Tầm' và 'thường' ban đầu là các đơn vị đo độ dài cổ. Người xưa sử dụng từ 'tầm thường' để chỉ kích cỡ ngắn, nhỏ. Sau này, nghĩa của nó được mở rộng ra để chỉ những thứ bình thường, phổ biến.
Từ thời Xuân Thu đến thời nhà Hán, quy định: 8 thước là 1 tầm; 16 thước là 1 thường. 1 tầm tương đương khoảng 1,6 – 1,84m và 1 thường khoảng 3,2 – 3,68m.
Tóm gọn lại, từ 'tầm thường' xuất phát từ đơn vị đo độ dài cổ là 'tầm' và 'thường', chỉ kích cỡ nhỏ hoặc điều bình thường. Sau đó, từ này có nghĩa tiêu cực và được sử dụng phổ biến trong văn hóa Việt.
Ngoài ra, còn có những cụm từ phổ biến khác có nguồn gốc độc đáo như:
Nghèo rớt mồng tơi: Không phải là loại rau mồng tơi như mọi người nghĩ. Ở đây, 'mồng tơi' chỉ một phần của chiếc áo tơi.
Chuột rút: Đây là một cụm từ xuất phát từ phương Tây, dựa trên sự đồng âm của 'chuột' và 'bắp thịt'. Ở miền Nam, người ta còn gọi hiện tượng này là 'vọp bẻ'.
Ông xã, bà xã: 'Xã' dùng để gọi vợ hoặc chồng chỉ người có tình cảm và mục tiêu chung. Tình yêu này chỉ dành cho vợ và chồng. Trong Tiếng Hán, 'xã' kết hợp giữa 'thần' (tức là tình cảm, tâm linh) và 'thổ' (tức là đất, tài sản và vật chất). Triết học phương Đông coi mỗi người như một thế giới, cần phải có cả tâm linh và vật chất.
Mít ướt: Ban đầu là tên của loại mít có múi mềm. Sau này, được dùng để chỉ những người dễ khóc.
