Xe máy là phương tiện di chuyển phổ biến trong cuộc sống hằng ngày. Mặc dù các bộ phận của xe máy được thiết kế nhỏ gọn, nhưng cấu tạo của chúng lại rất phức tạp. Mỗi bộ phận đều có vai trò quan trọng giúp xe vận hành trơn tru. Vậy cấu tạo xe máy cụ thể gồm những gì? Những bộ phận nào cần chú ý bảo dưỡng thường xuyên? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây của Mytour.
Những bộ phận chính cấu tạo nên xe máy
Dù là xe máy của bất kỳ thương hiệu nào, mỗi chiếc xe đều có những bộ phận cơ bản giống nhau như: khung sườn, ắc quy, động cơ, phanh, bánh xe, bộ giảm xóc và bố thắng. Các bộ phận này đều có vai trò quan trọng và sẽ được khám phá chi tiết ngay dưới đây.
Khung sườn xe

Trong cấu tạo xe máy, khung sườn đóng vai trò như một bộ xương nâng đỡ động cơ và hộp số, giúp xe hoạt động ổn định. Bên cạnh đó, khung sườn còn có nhiệm vụ đỡ động cơ và gắn các thiết bị điện, giữ cho các bộ phận này kết nối với nhau một cách vững chắc.
Khung sườn không chỉ cần có độ bền cao và khả năng chịu lực tốt, mà còn phải chịu được các tác động từ mặt đường, giúp giảm chấn hiệu quả khi di chuyển. Ngoài ra, khung sườn còn góp phần quan trọng vào việc định hình kiểu dáng của chiếc xe máy.
Khung xe thường được làm từ nhôm, thép hoặc các hợp kim cứng cáp khác, với nhiệm vụ chính là điều chỉnh và giữ cho bánh xe trước và sau luôn cân bằng.
Hệ thống giảm xóc xe

Được liên kết trực tiếp với khung xe, hệ thống giảm xóc xe sử dụng lò xo có độ đàn hồi cao để làm nhiệm vụ giảm ma sát và tạo độ bám cho bánh xe trên đường. Hệ thống này còn giúp giảm bớt sự rung lắc, hạn chế cảm giác tê mỏi ở tay và vai khi lái xe lâu, mang đến cảm giác thoải mái cho người sử dụng.
Hệ thống truyền động

Trong hệ thống truyền động, trục khuỷu và hộp số đảm nhận những nhiệm vụ quan trọng. Trục khuỷu có nhiệm vụ truyền lực từ động cơ đến bánh sau, giúp bánh xe quay. Đồng thời, trục khuỷu còn hỗ trợ người lái điều khiển lực tác động qua hệ thống tay ga, chân côn và hộp số. Hộp số thường có từ 3 đến 4 cấp, giúp người lái kiểm soát lực một cách linh hoạt.
Bánh xe

Bánh xe được chế tạo từ các vật liệu như thép hoặc nhôm, kết hợp với các sợi căm bền chắc. Lốp xe, là bộ phận duy nhất tiếp xúc trực tiếp với mặt đường, có vai trò giảm ma sát và tăng độ bám. Chính vì vậy, bánh xe ảnh hưởng trực tiếp đến tốc độ phản ứng của xe, bao gồm khả năng lái, phanh, giảm xóc, tăng tốc, xử lý khúc cua và khả năng chịu tải trọng của xe.
Động cơ

Bên trong động cơ xe máy bao gồm các bộ phận như: Van xả, trục khuỷu, piston, và xi-lanh. Động cơ hoạt động theo các bước sau đây:
- Bước 1: Quá trình đốt cháy hỗn hợp nhiên liệu và không khí, tạo ra năng lượng.
- Bước 2: Quá trình đốt cháy tạo ra áp suất cao, tác động lên piston để tạo lực đẩy.
- Bước 3: Piston sẽ truyền lực cho trục khuỷu để tiếp tục quá trình.
- Bước 4: Trục khuỷu truyền lực qua thanh truyền để làm bánh xe quay.
Ắc quy

Ắc quy cung cấp nguồn năng lượng để động cơ xe hoạt động và hỗ trợ nhiều chức năng khác. Tùy theo từng dòng xe, ắc quy sẽ có sự khác biệt về kiểu dáng và công suất. Trên các dòng xe moto, ắc quy thường được đặt dưới yên xe. Để đảm bảo hệ thống chiếu sáng hoạt động hiệu quả, ắc quy cần được sạc đầy thường xuyên và duy trì chất lượng điện năng ổn định.
Ắc quy xe máy là một bộ phận quan trọng, có chức năng tích trữ và phóng điện. Hiện nay, xe máy thường sử dụng hai loại ắc quy chính là ắc quy khô và ắc quy nước (với bản cực chì và dung dịch axit sunfuric loãng).
Hệ thống bố thắng

Phanh xe máy, hay còn gọi là thắng xe, là bộ phận an toàn vô cùng quan trọng, có tác dụng giảm tốc độ hoặc dừng xe khi cần thiết. Thiết bị này giúp bảo vệ người lái và giảm thiểu rủi ro tai nạn do va chạm với các chướng ngại vật hoặc phương tiện khác trên đường.
Bên trong hệ thống phanh xe có các bộ phận như: kẹp phanh, trục bánh xe, piston và đĩa phanh. Nhiệm vụ của hệ thống này là tạo ra lực đủ mạnh để dừng bánh trước và bánh sau. Các hệ thống phanh hiện đại ngày nay đều sử dụng công nghệ thủy lực để đảm bảo hiệu quả tối đa.
Các bộ phận xe máy quan trọng cần bảo dưỡng thường xuyên
Má phanh

Sau một thời gian sử dụng, má phanh sẽ bị mài mòn, khiến hiệu suất của hệ thống phanh giảm sút. Điều này làm giảm độ nhạy của phanh khi người lái muốn dừng xe, đặc biệt là trong các tình huống khẩn cấp cần phải phanh gấp.
Để đảm bảo an toàn khi vận hành và duy trì hiệu quả hoạt động của hệ thống phanh, bạn nên đến các trung tâm hoặc cửa hàng sửa chữa uy tín để kiểm tra và điều chỉnh lại phanh nếu cần thiết.
Nếu má phanh đã mòn quá nhiều, bạn cần thay mới. Các nhà sản xuất thường khuyến cáo rằng, sau khoảng 25.000 đến 30.000 km, người dùng nên thay má phanh để đảm bảo an toàn.
Săm – lốp

Khi chiếc xe đã được vá săm từ 3 lần trở lên, bạn nên thay săm mới để đảm bảo an toàn, đặc biệt là khi chạy ở tốc độ cao hoặc trên những cung đường khó khăn.
Hãy chú ý quan sát kỹ lưỡng hoa văn trên lốp xe để kiểm tra độ mòn. Nếu cần, hãy đem xe đến các trung tâm hoặc cửa hàng sửa chữa để thợ kiểm tra kỹ hơn. Việc không thay lốp khi đã mòn sẽ gây nguy hiểm, đặc biệt khi di chuyển qua đường trơn trượt, có nước hay nhiều dốc, đặc biệt là trong thời tiết mưa.
Để bảo đảm an toàn, khuyến cáo nên thay lốp xe sau mỗi 40.000 km sử dụng.
Dầu nhớt

Dầu nhớt là một bộ phận quan trọng giúp cho xe máy hoạt động ổn định, được ví như “dòng máu” của động cơ. Tuy nhiên, nhiều người thường bỏ qua việc thay nhớt đúng lịch trình, thậm chí có trường hợp quên cả việc thay nhớt cho xe.
Để động cơ luôn hoạt động hiệu quả, bạn cần thay dầu nhớt sau mỗi 2000 – 5000 km di chuyển để duy trì hiệu suất tối ưu cho xe.
Nhông sên đĩa

Việc kiểm tra nhông sên đĩa thường xuyên giúp tránh những sự cố không mong muốn. Khuyến cáo bạn nên thay mới nhông sên đĩa sau mỗi 15.000 km và thay theo bộ thay vì lẻ từng bộ. Nếu nghe thấy tiếng lộp bộp khi xích va vào nhau, hãy nhanh chóng đưa xe đến cửa hàng kiểm tra. Khi xích có dấu hiệu dãn, cần phải sửa chữa và căng lại ngay.
Lọc gió

Lọc gió là một bộ phận quan trọng trong cấu tạo xe máy, ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu suất động cơ. Giống như một “lá phổi”, lọc gió có nhiệm vụ lọc sạch không khí trước khi vào buồng đốt, giúp cung cấp không khí tinh khiết, tối ưu hóa quá trình đốt cháy nhiên liệu và tăng hiệu quả vận hành của động cơ.
Thông tin trên đã giúp bạn hiểu rõ hơn về cấu tạo xe máy và nguyên lý hoạt động của các bộ phận. Hy vọng bạn có thể bảo dưỡng xe một cách đúng đắn và hiệu quả hơn.
Nếu muốn tìm hiểu thêm thông tin về các dòng xe máy cũ cùng giá cả, bạn có thể tham khảo trên website Mytour, nơi cung cấp thông tin chi tiết và hình ảnh của sản phẩm, đảm bảo uy tín và chất lượng mà bạn có thể tin tưởng.