Cấu Trúc và Chức Năng của Thận trong Cơ Thể

1. Vị Trí và Kích Thước của Thận

Thận là một cơ quan quan trọng thuộc hệ tiết niệu và mỗi người đều có hai quả thận.

Vị Trí

Vị Trí và Kích Thước của Thận

Thận là một phần quan trọng của hệ tiết niệu

Kích Thước

Thận có kích thước tương đối nhỏ so với một số cơ quan khác trong cơ thể nhưng vai trò của chúng vô cùng quan trọng. Thông thường, mỗi thận có kích thước:

• Chiều dài: 10 - 12 cm.
• Chiều rộng: 5 - 7 cm.
• Độ dày: 3 - 4 cm.

Tuy nhiên, kích thước có thể biến đổi theo độ tuổi, giới tính và tình trạng sức khỏe của mỗi người. Thận thường có kích thước nhỏ hơn so với thận trái để nhường diện tích cho gan. Mỗi thận thường nặng khoảng 150g, có hai bề một phẳng, một lồi. Phần lõm sâu ở giữa thường được gọi là rốn thận.

2. Cấu Trúc của Thận

Đơn vị chức năng cơ bản của thận là Nephron. Mỗi thận chứa khoảng 1 triệu Nephron. Có khoảng 85% Nephron tập trung ở vỏ thận, phần còn lại là Nephron cận tuỵ. Các Nephron cận tuỵ đóng vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh nồng độ nước trong nước tiểu. Cấu tạo của thận được phân chia thành hai phần chính là vỏ thận và tuỷ thận.

Vỏ Thận

Vỏ Thận là lớp vỏ bên ngoài của thận, đảm nhận vai trò bảo vệ cho thận và các cấu trúc bên trong. Vỏ thận thường có màu đỏ hoặc đỏ sậm, chứa nhiều mạch máu, có độ dày từ 7 - 10mm. Bao gồm các bộ phận:

• Cầu thận là một mạng lưới mạch máu nhỏ giúp lọc máu, có đường kính khoảng 0,2mm. Khi quan sát, bạn có thể thấy các chấm đỏ nhỏ li ti ở phần vỏ thận.
• Nang cầu thận (bọc Bowman) là một túi lõm, bên trong chứa khoảng 20 - 40 mạch máu, thông với ống lượn. Biểu mô cầu thận thường có hình dạng dẹt và dày khoảng 4 micromet.
• Cột thận gồm các hạt nhân, nằm ở giữa các tháp thận.
• Nhu mô thận bao gồm hai phần: Phần ngoài là vỏ màu đỏ nhạt và phần trong là tuỷ màu đỏ thẫm.

Đặc Điểm Cấu Tạo của Thận

Vùng Tuỷ Thận

Vùng tủy và các bể thận bên trong chứa mỡ, dây thần kinh và mạch máu. Phần tủy được hình thành bởi các cấu trúc hình nón gọi là tháp thận, có đáy hướng về bao thận và đỉnh hướng về bể thận.

Các ống thận bao gồm:

• Ống lượn gần bao gồm một đoạn thẳng và một đoạn cong, tiếp tục từ ống Bowman.
• Quai Henly là phần nối tiếp ống lượn gần.
• Ống lượn xa là phần tiếp theo sau quai Henly.
• Ống góp nhận dịch từ ống lượn xa và đổ vào bể thận, không thuộc đơn vị thận.

Vai Trò

Đối với cơ thể, bộ phận này đảm nhận nhiều chức năng quan trọng như:

Lọc Máu và Loại Bỏ Chất Thải

Chức năng chính của thận là lọc máu và loại bỏ các chất cặn bã. Hằng ngày, máu trong cơ thể lưu thông qua thận khoảng 20 - 25 lần để thực hiện quá trình lọc các chất cặn bã ra ngoài, chỉ giữ lại protein và tế bào máu. Nhờ đó, các chất thải và độc tố được loại bỏ khỏi máu để tạo thành nước tiểu.

Quá Trình Lọc tại Cầu Thận

Tiết Nước Tiểu

Sự Hình Thành Nước Tiểu

• Tạo Nước Tiểu Ban Đầu: Máu từ động mạch thận lưu thông qua các nephron để được lọc. Lớp màng lọc trên mao mạch cầu thận cho phép các chất như nước, chất điện giải, đường, muối và chất thải đi qua, tạo thành nước tiểu ban đầu. Quá trình này có thể tạo ra 172 lít nước tiểu ban đầu.
• Tái Hấp Thu Các Chất: Nước tiểu ban đầu đi qua các ống thận để được lọc một lần nữa. Các chất quan trọng như glucose, natri và các chất dinh dưỡng khác được hấp thụ và đưa trở lại máu. Các chất thải như urea, creatinine và các chất không cần thiết được loại bỏ và tập trung trong nước tiểu.
• Tiết Trữ ở Bàng Quang và Thải Ra Ngoài: Nước tiểu đã được lọc và loại bỏ chất thải sẽ vào ống góp, sau đó đưa xuống bể thận và tích trữ ở bàng quang. Khi bàng quang đầy sẽ kích thích cơ thể muốn đi vệ sinh để đưa nước tiểu ra ngoài qua niệu đạo.

Chức Năng Nội Tiết

Thận sản xuất hormone Renin để duy trì áp lực máu ổn định và điều chỉnh huyết áp. Ngoài ra, thận sản xuất erythropoietin để kích thích tủy xương tạo ra hồng cầu khi cơ thể cần. Thận cũng chuyển hóa Vitamin D3 và glucose từ nguồn không phải carbohydrate.

Điều Chỉnh Thể Tích Máu

Qua quá trình tạo nước tiểu, thận có khả năng điều chỉnh lượng dịch ngoại bào trong cơ thể, giúp duy trì áp lực và cân bằng nước trong máu. Việc uống nhiều nước sẽ làm tăng lượng nước tiểu, và ngược lại.

Thông tin về cấu tạo và vai trò của thận đã cung cấp kiến thức quan trọng. Để thận khỏe mạnh, hãy uống đủ nước, ăn đồ giàu chất dinh dưỡng cho thận, hạn chế muối và protein, tập thể dục thường xuyên, và không nên nhịn tiểu.

Uống nhiều nước mỗi ngày giúp bảo vệ sức khỏe thận