Cấu trúc và kiến thức cơ bản về ống nhòm

1. Điều quan trọng khi lựa chọn ống nhòm

Khi chọn ống nhòm, điều đáng chú ý nhất đối với người mới là hiểu rõ về các con số. Những con số (thông số kỹ thuật) trên ống nhòm mang ý nghĩa gì?

Các thông số cơ bản của ống nhòm thường được biểu thị theo dạng: Độ phóng đại x đường kính vật kính, ví dụ như 8×42. Ở đây, “8x” là độ phóng đại của ống nhòm và “42” là đường kính của vật kính (tính bằng milimét).

Độ phóng đại: Thông số quan trọng nhất khi chọn ống nhòm là độ phóng đại. Ví dụ, nếu độ phóng đại là '8x', bạn sẽ nhìn thấy ảnh qua ống nhòm tăng 8 lần. Các loại ống nhòm zoom như 7-21×50 cho phép điều chỉnh độ phóng đại từ 7-21 lần, nhưng chất lượng hình ảnh thường thay đổi và phụ thuộc vào kích thước vật kính. Độ phóng đại phổ biến là 8x hoặc 10x. Độ phóng đại còn ảnh hưởng đến tầm nhìn, thấp thì rộng, cao thì hẹp, tập trung chi tiết.

Kích thước vật kính: Kích thước vật kính ảnh hưởng đến kích thước và trọng lượng của ống nhòm. Đường kính lớn làm tăng kích thước và trọng lượng, nhưng cũng cải thiện khả năng thu sáng và độ sắc nét của hình ảnh.

Dựa theo kích thước vật kính, ống nhòm được chia thành 3 loại: ống nhòm cỡ lớn (full-size), cỡ vừa (Midsize) và cỡ nhỏ (Compact).

Chọn thông số ống nhòm theo nhu cầu: Tùy thuộc vào mục đích sử dụng, bạn có thể chọn thông số ống nhòm phù hợp. Ví dụ, ống nhòm cỡ nhỏ thích hợp cho điều hành di động, trong khi ống nhòm cỡ lớn thích hợp cho quan sát chi tiết từ xa.

Dựa vào nhu cầu sử dụng của bạn, bạn có thể lựa chọn giữa các thông số và kích thước ống nhòm khác nhau. Chẳng hạn như:

  Ống nhòm dành cho các chuyến đi hiking, trekking, leo núi

Trong những chuyến đi hiking, leo núi, trọng lượng và kích thước của ống nhòm trở thành ưu tiên hàng đầu, vượt qua độ phóng đại và kích thước vật kính. Sự cân bằng tốt nhất là giữa trọng lượng nhẹ và tính năng hiệu quả. Độ phóng đại lý tưởng cho loại hình du lịch này là từ 8x đến 10x và đường kính vật kính nên nhỏ hơn 28mm, ví dụ như 8×25, 10×25, 8×28 và 10×28 có thể là những lựa chọn xứng đáng. Lưu ý: Nếu điểm đến của bạn là núi cao và sương mù dày đặc, hãy chọn ống nhòm chống nước, chống sương mù (mặc dù giá phải trả cho hai tính năng này khá lớn, nhưng nếu không cần thiết, bạn có thể bỏ qua chúng).
Ngoài ra, có những tính năng bổ sung như lớp phủ cao su, cũng như cấu trúc chống thấm nước và chống sương mù,...

 Ống nhòm để quan sát động vật chuyển động nhanh, ví dụ như quan sát chim: Chìa khóa quan trọng là phải chọn một ống nhòm có đường kính đủ lớn.  Loại Full-size như 8×32 và 8×42 là lựa chọn tốt nhất. Mặc dù độ phóng đại 10 có vẻ hữu ích khi quan sát động vật nhỏ, nhưng một cặp ống nhòm giống nhau với độ phóng đại 8 sẽ mang lại góc nhìn rộng hơn, giúp quan sát hoạt động của đàn chim tốt hơn.  

 Sử dụng ống nhòm để quan sát cá voi, động vật hoang dã và thực hiện hoạt động săn mồi

Các mô hình phổ biến bao gồm 8×32, 8×42, 10×32 và 10×42. Nếu bạn ở xa con vật, hãy chọn độ phóng đại cao hơn (10 thay vì 8). Ong nhòm loại Midsize với vật kính 32mm thay vì loại full-size với vật kính 42mm là sự lựa chọn nếu bạn ưa thích sự nhẹ nhàng để di chuyển.

 Ong nhòm cho hoạt động chèo thuyền

Nếu bạn đang tìm kiếm một chiếc ống nhòm cho các hoạt động trên mặt nước như đua thuyền kayak, chèo thuyền, SUP. Đối với loại hoạt động này, bạn nên chọn ống nhòm với độ phóng đại vừa phải, như 8 hoặc ít hơn, vì ống nhòm có độ phóng đại cao sẽ khó kiểm soát khi bạn đang chao đảo trên thuyền hay SUP – 8×32 là một kích thước phổ biến. Hãy chắc chắn rằng chiếc ống nhòm bạn chọn là chống nước.

  Sử dụng ống nhòm để quan sát vũ trụ

Để thưởng thức việc ngắm sao bằng ống nhòm, bạn cần tối đa hóa độ phóng đại và khả năng thu thập ánh sáng của ống nhòm. Một chiếc ống nhòm Full-size là không thể thiếu trong trường hợp này, như 10×42 hoặc 10×50. Sử dụng tripod để giữ ống nhòm đảm bảo hình ảnh ổn định hơn.

3. Công nghệ quang học của ống nhòm

Nếu bạn chỉ muốn chọn một chiếc ống nhòm đơn giản cho chuyến leo núi hoặc dã ngoại sắp tới, chỉ cần quan tâm đến 2 thông số trên. Dưới đây là những thông tin sâu sắc hơn về công nghệ quang học của ống nhòm, giúp bạn hiểu rõ hơn về sản phẩm này.

Vật liệu và lớp phủ thấu kính: Lớp phủ thấu kính giúp giảm thiểu phản chiếu ánh sáng, tăng cường chất lượng hình ảnh quan sát.

Hệ thống lăng kính
Hệ thống lăng kính định hình ánh sáng từ hình ảnh qua ống nhòm đến mắt bạn.

Theo đường ánh sáng, có 2 loại chính:

Dù có cùng thông số, ống nhòm sử dụng hệ lăng kính Porro sẽ mang lại hình ảnh sáng, sắc nét và tương phản cao hơn so với ống nhòm sử dụng hệ lăng kính Roof. Tuy nhiên, ống nhòm với hệ lăng kính Roof thường được ưa chuộng trong phân khúc cao cấp hoặc cho việc quan sát chim, bướm, hoa cỏ và các vật quan sát đa dạng màu sắc, yêu cầu tông màu chính xác và độ nét cao.

Một số điều về vật liệu lăng kính phổ biến: Các ống nhòm chất lượng sử dụng lăng kính làm từ thủy tinh BaK-4 (Barium Crown), trong khi lăng kính giá rẻ hơn là từ thủy tinh BK-7 (Borosilicate). Lăng kính BaK-4 tạo ra hình ảnh sáng và sắc nét hơn với hiện tượng phản xạ toàn phần, trong khi lăng kính BK-7 có chiết suất thấp hơn, làm cho hình ảnh từ ống nhòm sử dụng lăng kính BK-7 trở nên tối hơn so với lăng kính BaK-4 có cùng thông số.

Ống nhòm với lăng kính BK-7

4. Tính năng bảo vệ cho ống nhòm

Ống nhòm chống nước

Khi sử dụng ống nhòm trên thuyền kayak, thuyền hoặc khi leo núi trong mùa mưa, việc quan trọng là ống nhòm phải có khả năng chống thấm nước. Ống nhòm chống nước thường được trang bị vòng đệm chữ O ở các khớp và khớp nối để ngăn nước xâm nhập.

Lớp phủ bảo vệ từ cao su

Mặc dù lớp phủ cao su không thể bảo vệ ống nhòm khỏi mọi va chạm, nhưng đây là một thành phần giúp giảm sốc, bảo vệ ống nhòm khỏi những va chạm thông thường như va quẹt, sốc khi di chuyển ở cường độ cao,...

Ống nhòm chống sương mù

Khi chuyển từ môi trường lạnh sang môi trường ấm, ống nhòm có thể bị đọng sương làm mờ kính. Tình trạng này không chỉ làm phiền người dùng mà còn có thể gây hại nếu hơi ẩm bị giữ lại bên trong.
Để đối phó với sương mù, các nhà sản xuất ống nhòm sử dụng lọc không khí bên trong và thay thế nó bằng nitơ để loại bỏ hiện tượng ngưng tụ ẩm trong kính. Tính năng này làm tăng giá của ống nhòm, nên nếu không thực sự cần thiết, bạn có thể bỏ qua yếu tố này.

Được đăng bởi: Hồ Thị Ý Nhi

Từ khoá: Cấu tạo và kiến thức cơ bản về ống nhòm