Cày ải là gì? Những lợi ích của việc phơi ải ra sao? Khi nào thì nên thực hiện cày ải?

Việt Nam, với nền nông nghiệp lâu đời, đã hình thành những phương pháp canh tác truyền thống. Những câu ca dao, tục ngữ như “Một hòn đất nỏ bằng một giỏ phân” và “Ải thâm không bằng dầm ngấu” nhấn mạnh tầm quan trọng của việc cày ải trong sản xuất lúa. Vậy cày ải thực sự là gì và khi nào là thời điểm thích hợp để áp dụng phương pháp này? Hãy cùng Mytour khám phá chi tiết qua bài viết dưới đây, theo chương trình học Công nghệ lớp 7.

1. Cày ải là gì?

Cày ải là phương pháp cày lật đất và để cho đất phơi khô, càng khô càng tốt (được gọi là ải nỏ). Đây là một kỹ thuật quan trọng với nhiều ưu điểm nếu thực hiện đúng cách. Đất cần phải được lật thành luống và để cho khô nỏ mới phát huy hiệu quả. Quá trình này giúp cải thiện hệ vi sinh vật trong đất, đặc biệt sau khi thu hoạch lúa, khi đất còn chứa nhiều chất độc hại và rễ cây tươi. Việc phơi ải giúp phân giải các chất độc hại, làm cho chúng bay hơi hoặc biến thành dạng không độc hại, đồng thời biến chất khó tiêu thành dễ tiêu (quá trình khoáng hóa).

2. Lợi ích của việc cày ải và phơi đất

Cày ải và phơi đất là những kỹ thuật ưu việt mang lại nhiều lợi ích như cải thiện hệ vi sinh vật trong đất, tăng cường lượng oxy, và giải phóng các chất khí độc hại như H2S và CH4. Phương pháp này cũng kích thích hoạt động của các vi sinh vật háo khí, giúp quá trình khoáng hóa các chất dinh dưỡng diễn ra thuận lợi hơn, đồng thời làm đất trở nên tơi xốp. Cày ải sớm giúp vùi gốc rạ, khử chua, nâng cao độ phì nhiêu của đất và tiêu diệt các mầm bệnh như rầy nâu và bệnh vàng lùn, lùn xoắn lá.

Cày ải và làm đất ải còn giúp diệt cỏ dại và các mầm bệnh còn tồn tại trên đồng ruộng, ngăn chặn chúng gây hại trong vụ sau. Trong vụ xuân, đất được ải giúp cây trồng hấp thụ dinh dưỡng tốt hơn, từ đó phát triển khỏe mạnh và ít bị sâu bệnh, dẫn đến năng suất cao hơn. Như ông cha đã dạy “Một lần cày ải bằng một lần bón phân”, cày ải giúp lúa ít sâu bệnh, đất tơi xốp hơn, hấp thu dinh dưỡng tốt hơn, từ đó sinh trưởng nhanh và ít đổ ngã. Hiện tại, bà con đang chuẩn bị cày ải cho vụ chiêm xuân, điều này tạo điều kiện cho hệ sinh vật hoạt động mạnh mẽ, giúp đất thông thoáng và rễ cây hấp thụ dinh dưỡng tốt hơn. Mặc dù cày ải không diệt được mầm bệnh, nhưng có thể loại bỏ ký chủ phụ và hạn chế sự phát triển của côn trùng gây hại như rầy nâu và rầy lưng trắng.

3. Làm thế nào để đạt hiệu quả cao?

Cuối vụ mùa, vào khoảng tháng 9 đến tháng 10, một số diện tích vẫn được trồng cây vụ đông, trong khi đa số đất lưu không chuẩn bị cho vụ chiêm xuân cần phải được làm ải. Đến tháng 12, khi thời tiết đã khô ráo, bà con nên tiến hành làm ải sớm để đạt hiệu quả cao.

4. Cày ải được áp dụng khi nào?

A. Đất ở vùng cao, không được tưới nước thường xuyên

B. Đất còn độ ẩm, sau đó được phơi khô hoàn toàn

C. Đất trũng, nước không thoát ra được hoàn toàn

D. Tất cả đều không đúng

Đáp án: B

Giải thích: Cày ải nên được thực hiện khi đất còn ẩm, sau đó phải phơi khô hoàn toàn để đất dễ bị đập vỡ. Trong thâm canh lúa nước, đặc biệt là vụ đông xuân và vụ mùa, việc cung cấp đủ nước cho lúa khiến đồng ruộng liên tục bị ngập, gây ra tình trạng yếm khí. Điều này làm giảm hoạt động của hệ vi sinh vật háo khí có lợi và khiến đất tồn tại nhiều khí độc hại như H2S và CH4. Cày ải giúp giải phóng các khí độc này, đồng thời tạo điều kiện cho vi sinh vật háo khí hoạt động mạnh mẽ, làm đất tơi xốp và thông thoáng, giúp rễ cây hấp thụ dinh dưỡng tốt hơn và phòng ngừa bệnh nghẹt rễ lúa.

Theo kinh nghiệm, “ải thâm còn hơn dầm ngấu”, bà con nên nhanh chóng thực hiện cày ải và phơi đất. Hiện tại là mùa đông khô ráo, sau vụ lúa mùa đã thu hoạch, điều kiện rất thuận lợi cho việc cày ải. Đất lúc này có độ ẩm vừa phải, gốc và thân rạ đang phân hủy mạnh, giúp làm đất dễ dàng hơn. Thời điểm này cũng là cơ hội tốt để tận dụng lao động nông nhàn chuẩn bị cho vụ lúa xuân sau tết.

Để đạt hiệu quả cao khi cày ải và làm đất, bà con cần lưu ý:

- Sử dụng máy để cày ải với độ sâu từ 15-20cm, đảm bảo đất được lật úp thành luống và phải được phơi khô hoàn toàn để đạt hiệu quả tốt nhất.

- Thời gian phơi ải ít nhất là 15 ngày. Bà con có thể thực hiện cày thưa hoặc cày đảo lại một lần nữa để đảm bảo đất được phơi ải hiệu quả hơn.

- Những diện tích đang trồng cây vụ đông, sau khi thu hoạch cần phải ngay lập tức tiến hành cày ải. Đối với các vùng trũng, thường xuyên bị ngập nước, cần cày bừa sớm và ngâm dầm để cải thiện chất lượng đất cho vụ xuân.

5. Câu hỏi liên quan

Câu 1: Loại đất nào dưới đây không yêu cầu cày sâu?

A. Đất cát

B. Đất sét

C. Đất thịt

D. Đất trồng cây ăn quả, cây công nghiệp

Đáp án: A

Giải thích: Đất cát không yêu cầu phải cày sâu vì loại đất này vốn đã tơi xốp và có khả năng thoát nước nhanh.

Câu 2: Mục đích của việc làm đất là gì?

A. Làm cho đất trở nên tơi xốp

B. Cung cấp thêm dinh dưỡng cho đất

C. Loại bỏ cỏ dại và mầm bệnh

D. Cả A và C đều không đúng

Đáp án: D

Giải thích: Cày ải giúp giảm sâu bệnh cho lúa, làm cho đất tơi xốp và cải thiện khả năng hấp thụ dinh dưỡng, đồng thời tận dụng phân bón hiệu quả hơn, từ đó giúp lúa phát triển nhanh chóng, ít đổ ngã và đạt năng suất cao hơn.

Câu 3: Bừa và đập đất có tác dụng gì?

A. Xáo trộn lớp mặt đất, làm cho đất tơi xốp

B. Dễ chăm sóc cây, ngăn ngừa ngập úng và tạo tầng đất dày

C. Làm nhỏ đất, thu gom cỏ dại, trộn đều phân và làm phẳng mặt ruộng

D. Tất cả đều đúng

Đáp án: D

Giải thích: Đất là nơi cư trú của nhiều loại dịch hại như sâu khoang, sâu xám, sâu xanh, sâu đục thân bướm hai chấm, cũng như nơi phát triển của sâu non bọ hung, ve sầu và trứng châu chấu, dế. Đất cũng tích tụ hạt cỏ dại và mầm bệnh như hạch nấm, bào tử nấm. Làm đất giúp tạo sự tơi xốp, tăng cường khả năng giữ nước và dinh dưỡng, đồng thời loại bỏ cỏ dại và mầm bệnh, giúp cây trồng phát triển khỏe mạnh.

Bừa và đập đất giúp làm nhỏ đất, thu gom cỏ dại, trộn đều phân và làm phẳng mặt ruộng. Công việc này có thể thực hiện bằng trâu, máy cày hoặc búa đập.

Trên đây là nội dung về Cày ải được áp dụng khi nào? trong chương trình Công nghệ lớp 7. Mytour hy vọng bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về quy trình trồng trọt, đặc biệt là cày ải. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào, hãy liên hệ trực tiếp với chúng tôi để được giải đáp nhanh chóng. Cảm ơn bạn đã theo dõi!