1. Tổng quan về cây bạch chỉ
Cây bạch chỉ thuộc họ Hoa tán (Apiaceae) với tên khoa học là Angelica dahurica. Cây còn được gọi với các cái tên khác như chỉ hương, lan hòe, bạch cự, hòe hoàn,...
Loài cây này sống lâu năm, thích sáng và ẩm, thường mọc ở vùng rừng bán nguyên sinh có độ cao từ 500m đến 1000m so với mặt nước biển hoặc xuất hiện ở vùng thung lũng, bờ sông, đồng cỏ. Tại Việt Nam, cây bạch chỉ được tìm thấy ở các tỉnh như Hà Nội, Lào Cai, Ninh Bình, Vĩnh Phúc,...
Cây có thân thảo, hình trụ, tròn, rỗng, có chiều cao trung bình từ 1m đến 2.5m hoặc cao hơn tùy tuổi của cây.
Đối với lá, chúng có màu xanh, to và xẻ giống như lông chim, mép lá có hình răng cưa. Chiều dài của cuống lá dao động từ 4cm đến 20cm.
Cây thường ra hoa từ tháng 7 đến tháng 8, và quả thường xuất hiện từ tháng 8 đến tháng 9. Hoa của cây có màu trắng, thường mọc thành cụm với kích thước từ 10cm đến 30cm ở nách lá hoặc ngay đầu cành. Quả của cây thường hình đôi dẹt, có độ dài từ 4mm đến 7mm.
Phần rễ của cây có hình trụ, thường có mùi hương thơm, màu vàng hoặc nâu nhạt, có độ dài từ 3cm đến 5cm. Đây là phần của cây được sử dụng làm dược liệu, thường được thu hái vào mùa thu khi thời tiết khô ráo.
Rễ của cây bạch chỉ được sử dụng làm dược liệu để điều trị bệnh.
Loài cây này chủ yếu chứa tinh dầu. Bên cạnh đó, còn có sự hiện diện của các dẫn chất curamin như byak angelicol imperatorin, xanthotoxin, isoimperatorin, oxypeucedanin,...
2. Các tác dụng của cây bạch chỉ
2.1. Giảm đau
Cây bạch chỉ giúp giảm đau hiệu quả như giảm đau đầu sau khi sinh, đau đầu do cảm cúm hoặc đau răng.
Bạch chỉ giảm đau như giảm đau đầu do bị cảm cúm.
2.2. Tác dụng kháng khuẩn
Loại dược liệu này có tác dụng kháng khuẩn với các loại Shigella và Salmonella. Nó cũng kháng khuẩn với các loại vi khuẩn như phế cầu, liên cầu, tụ cầu vàng,... Ngoài ra, nó còn ức chế sự phát triển của một số loại vi khuẩn như vi khuẩn Gram +, thương hàn, trực khuẩn lỵ hoặc vi khuẩn lao.
2.3. Tác dụng chống viêm
Bạch thường được sử dụng để giảm viêm trong các vấn đề về tai mũi họng, giảm đau đầu, đau răng, và cả các triệu chứng đau do thần kinh.
2.4. Cải thiện làn da
Bạch cũng được biết đến với khả năng cải thiện làn da, giúp da trở nên khỏe mạnh hơn, giảm mụn và viêm nang trên da. Ngoài ra, nó cũng giúp giảm thâm và nám da, trị tàn nhang và đồi mồi.
3. Một số phương pháp sử dụng bạch chỉ
Dưới đây là một số phương pháp sử dụng bạch chỉ để điều trị các vấn đề sức khỏe mà bạn có thể tham khảo:
3.1. Phương pháp trị đau răng
Pha trộn bột bạch chỉ (4g) và bột xích đan (2g) với mật ong nguyên chất. Tạo thành viên thuốc và bảo quản trong hũ thủy tinh. Khi bị đau răng, sử dụng mỗi ngày một lần bằng cách đặt viên thuốc vào kẽ răng đau.
Có thể áp dụng phương pháp trị đau răng sử dụng bạch chỉ
- Phương pháp chữa đau đầu, đau mắt:
Dùng máy nghiền nát thành bột các loại dược liệu gồm xuyên ô tươi (4g) và bạch chỉ (16g). Pha bột này vào nước nóng như pha trà và uống.
3.2. Phương pháp chữa đau nửa đầu
Kết hợp bạch chỉ với tế tân, nhũ hương, thạch cao và một dược khác, tất cả được nghiền thành bột có lượng bằng nhau. Khi bị đau ở nửa đầu bên phải, thổi một ít bột vào lỗ mũi bên trái và ngược lại.
3.3. Phương pháp chữa cảm cúm
Chuẩn bị: cây bạch chỉ (40g), cam thảo (20g), 3 củ hành, 1 quả táo, 3 lát gừng tươi. Sắc hết với 2 chén nước và uống để kích thích ra mồ hôi.
4. Những điều cần lưu ý khi sử dụng
Khi sử dụng dược liệu bạch chỉ, hãy chú ý những điều sau:
-
Chọn mua dược liệu từ các nguồn tin cậy.
-
Không nên sử dụng quá liều, hãy tuân thủ liều lượng được chỉ định bởi bác sĩ.
-
Bảo quản dược liệu trong hũ đậy kín và đặt ở nơi khô ráo, tránh ánh nắng mặt trời và độ ẩm để đảm bảo chất lượng.
-
Tránh sử dụng khi có mụn trứng cá, tự nhiên hoặc nếu bị đau nắng, đau đầu, hoa mắt.
-
Hạn chế tiếp xúc của da với ánh sáng mặt trời khi sử dụng bạch chỉ để tránh kích ứng da, viêm nhiễm hoặc ung thư da. Thành phần của nó có thể gây kích ứng khi tiếp xúc với da.
-
Không sử dụng đối với những người có tâm thần phân liệt, bốc hỏa, sốt xuất huyết hoặc dị ứng với thành phần của bạch chỉ.
-
Ngoài ra, những trường hợp như bà bầu, phụ nữ đang cho con bú, trẻ sơ sinh, trẻ em nhỏ, những người đang sử dụng thuốc kê đơn hoặc các loại bổ sung dinh dưỡng khác cũng cần tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng bạch chỉ.
Khi mang thai, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng bạch chỉ
Dưới đây là một số thông tin về cây bạch chỉ để bạn đọc tham khảo. Trước khi sử dụng dược liệu này để điều trị bệnh, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để đảm bảo hiệu quả và tránh tác động tiêu cực đến sức khỏe.