1. Tổng quan về cây gắm
Cây gắm có tên khoa học đầy đủ là Gnetum montanum, một loại cây thuộc họ dây gắm. Tùy thuộc vào từng vùng miền mà loại cây này còn có nhiều tên gọi khác như dây mấu, cây vương tôn hay dây sót. Cây dây gắm là thực vật thân leo, thường mọc hoang với nhiều đặc điểm nhận biết như:
Tổng quan về đặc điểm của cây gắm
-
Thân cây gắm có chiều dài dao động từ 10m đến 12m và thường sống trên những cây lớn khác. Thân cây có nhiều mấu, kích thước lớn và thường có dấu hiệu phình to ở các đốt.
-
Lá của cây gắm có hình trái xoan thuôn dài đặc trưng và mọc đối xứng nhau. Mép lá nguyên và mặt trên lá nhẵn bóng.
-
Hoa cây gắm mọc thành từng nón ở giữa lá. Hoa đực và hoa cái không mọc chung mà mọc ở các gốc khác nhau. Cây ra hoa từ tháng 6 - 8 và trái chín từ tháng 10 - 12. Trái màu vàng, có hạt to ở bên trong.
Cây gắm mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe từ phần thân và phần rễ, thường được sử dụng trong y học cổ truyền. Hạt cây cũng có thể ăn hoặc được dùng để làm thuốc xoa bóp, giảm đau nhức.
Dược liệu của cây gắm có thể thu hái quanh năm. Sau khi thu hoạch, dược liệu được làm sạch và thái thành từng lát trước khi phơi khô. Để bảo quản tốt nhất, cần nơi thoáng mát và khô ráo.
2. Các lợi ích tuyệt vời từ cây gắm
Tùy vào mục đích sử dụng, cây gắm sẽ phát huy những công dụng đặc biệt của mình. Chi tiết như sau:
Cây gắm mang lại nhiều lợi ích tốt cho sức khỏe
2.1. Tác dụng trong nghiên cứu y học cổ truyền
Theo các nghiên cứu của các bác sĩ Đông y
-
Công dụng: Dược liệu của cây gắm có khả năng diệt khuẩn, giảm phong thấp, thanh lọc độc tố trong cơ thể, hỗ trợ điều trị viêm nhiễm, tăng cường tuần hoàn máu, giảm đau xương khớp, và hỗ trợ điều trị bệnh gout. Cành cây có thể giảm đau, làm lành vết thương, và hỗ trợ phục hồi xương gãy hoặc bong gân. Rễ cây được sử dụng hiệu quả trong việc giảm đau và sưng tại khớp gối.
Ở Ấn Độ, phần thân và rễ của cây cũng được dùng để giảm nhiệt độ cơ thể. Hạt cây thường được sử dụng để giảm đau và cảm giác tê nhức.
2.2. Tác dụng theo nghiên cứu Y học phương Tây
-
Trong một nghiên cứu trên chuột, các chất có trong cây gắm như dl-dimethyl coclaurin hydroclorid được tìm thấy có tác dụng tích cực đối với tim.
-
Dịch chiết từ cây gắm khi tiêm vào chuột thí nghiệm đã cho thấy khả năng giãn phế quản ở liều lượng 0,1mg/kg cân nặng.
Các nghiên cứu phương Tây cũng đã chứng minh hiệu quả của thảo dược
-
Nước gắm có khả năng ức chế vi khuẩn nhóm A, vi khuẩn liên cầu, vi khuẩn tụ cầu vàng, các vi khuẩn gây viêm phổi, và vi khuẩn trực khuẩn lỵ hay trực khuẩn thương hàn.
-
Theo nghiên cứu, nước gắm cũng giúp giảm triệu chứng suyễn và ho.
Thảo dược từ cây gắm có thể được sử dụng để điều trị bệnh dưới dạng thuốc sắc, dung dịch ngâm rượu hoặc làm thuốc ngoài da. Để đạt hiệu quả mong muốn, liều lượng thường là 15 - 30g mỗi ngày.
3. Một số bài thuốc Đông y từ cây gắm được sử dụng phổ biến
Từ các thông tin trên, chúng ta có thể thấy rằng thảo dược gắm mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Dưới đây là một số bài thuốc phổ biến từ cây gắm cho một số bệnh lý thông thường, tuy nhiên, việc sử dụng cần theo chỉ dẫn của chuyên gia y tế.
3.1. Phương pháp 1 giảm đau phong thấp
Dưới đây là cách làm thuốc:
-
800g cẩu tích.
-
500g tỳ giải.
-
400g từng loại dược liệu bao gồm: hy thiêm, ngũ gia bì, rễ gắm, thạch lựu, ngưu tất, cốt thoái bổ.
-
250g từng loại dược liệu bao gồm: lá ké, quán chúng.
Bạn làm sạch và sấy khô các nguyên liệu sau đó nghiền thành bột để chế biến thành viên thuốc. Có thể sử dụng viên thuốc này với nước gừng hoặc rượu để uống hoặc ngâm rượu.
Cây gắm có khả năng giảm cơn đau nhức do phong thấp
3.2. Phương pháp 2 điều trị lở sơn
Chỉ cần sử dụng khoảng 20g rễ gắm sắc chung với 300ml nước cho đến khi còn 150ml, sau đó sử dụng 2 lần trong ngày.
3.3. Phương pháp 3 điều trị đau nhức xương khớp
Với cây gắm, bạn có thể chuẩn bị bài thuốc chữa đau nhức xương khá đơn giản như sau:
- Hãy làm sạch tất cả các loại dược liệu và để ráo nước. Tiếp theo, thái nhỏ chúng và phơi khô cùng với 1l rượu trắng. Thời gian cần cho dưỡng chất thấm vào rượu là khoảng 15 ngày. Sau khi đã ngâm đủ, mỗi ngày trước khi đi ngủ, hãy uống 1 chén nhỏ rượu thuốc để điều trị bệnh.
Để chuẩn bị cho bài thuốc trị sốt rét, bạn cần có các nguyên liệu sau:
Bài thuốc 4 trị sốt rét
Hãy chuẩn bị đầy đủ các loại nguyên liệu sau:
- Làm sạch và cắt nhỏ tất cả các loại dược liệu. Sau đó, phơi khô và ngâm chúng trong 1l rượu trắng. Thời gian ngâm khoảng 15 ngày để dưỡng chất thấm đều vào rượu. Sau đó, hãy uống một chén nhỏ rượu thuốc mỗi ngày trước khi đi ngủ để chữa bệnh.
Bài thuốc từ cây gắm cũng có thể giảm đi cơn sốt rét.
Sau khi rửa sạch các nguyên liệu, đun chung với khoảng 600ml nước cho đến khi còn 200ml. Phần nước thuốc này nên chia làm 2 lần uống mỗi ngày. Sử dụng bài thuốc trong 15 ngày liên tục để có hiệu quả tốt nhất.
Bài thuốc 5 điều hòa kinh nguyệt
Đối với việc điều chỉnh kinh nguyệt không đều, bạn có thể áp dụng bài thuốc này để cải thiện.
- Chuẩn bị đủ các nguyên liệu như sau: bạch đồng nữ, lá đuôi lươn (mỗi loại 10g), nghệ đen (6g), rễ cây gắm (8g), nhân trần và ích mẫu (mỗi loại 12g).
Sau khi rửa sạch và sắc chung các nguyên liệu với nước, uống hàng ngày. Duy trì trong 1 tháng để thấy hiệu quả của bài thuốc.
Cây gắm có nhiều hoạt chất tốt cho sức khỏe và thường được sử dụng trong bài thuốc Đông y. Tuy nhiên, cần tham khảo ý kiến của bác sĩ để sử dụng đúng liều lượng và cách dùng.