Cây gạo

Đây là bài viết về loài cây gạo. Để biết về sản phẩm từ hạt lúa, hãy xem bài viết về Gạo.

Cây gạo (tên khoa học: Bombax ceiba), hay còn gọi là mộc miên hoặc hồng miên, và ở Tây Nguyên gọi là cây Pơ-lang. Trong một số hệ thống phân loại cổ điển, cây này thuộc họ Gạo (Bombacaceae).

Loài cây này phổ biến ở vùng nhiệt đới, có thân cây thẳng và cao, lá rụng vào mùa đông. Hoa gạo có màu đỏ với năm cánh, nở vào mùa xuân (tháng 3 hoặc tháng 4) trước khi cây ra lá mới. Quả nhỏ chứa các sợi giống như bông. Thân cây có gai để bảo vệ khỏi động vật. Mặc dù thân cây có vẻ tốt để khai thác gỗ, nhưng gỗ quá mềm để sử dụng cho các mục đích này.

Loài cây này có nguồn gốc từ Ấn Độ nhưng hiện nay đã được trồng rộng rãi ở nhiều khu vực như Malaysia, Indonesia, miền nam Trung Quốc, Hồng Kông, Đài Loan và Việt Nam. Theo sử liệu Trung Quốc, vua Nam Việt Triệu Đà đã tặng một cây gạo cho vua nhà Hán vào thế kỷ 2 TCN.

Sợi bông từ cây gạo thường được dùng để nhồi gối, nệm và làm lớp cách nhiệt cho áo lạnh. Tuy nhiên, do sợi bông ngắn hơn so với bông vải, nó không thể được kéo sợi và dệt thành vải.

Hoa gạo được sử dụng trong một số loại trà thuốc của Trung Hoa.

Tại Quảng Đông (Trung Quốc), cây này được gọi là 木綿 - mộc miên (bông gỗ) hoặc 紅綿 - hồng miên (bông đỏ). Nó còn được biết đến với tên 英雄樹 - anh hùng thụ (cây anh hùng) nhờ vào thân cây cao và thẳng.

Hoa của cây gạo là biểu tượng của các vùng như Quảng Châu, Cao Hùng (Đài Loan) và Nam Định (Việt Nam).

Thành ngữ

Trong tiếng Việt, có một số thành ngữ liên quan đến cây gạo như 'Thần cây đa, ma cây gạo, cáo cây đề' hoặc 'Cây gạo có ma, cây đa có thần'. Những câu này nhấn mạnh sự kết nối huyền bí của ba loại cây này trong văn hóa dân gian Việt.

Hình ảnh

Liên kết tham khảo

• Thông tin về Bombax ceiba trên Wikispecies
• Tài liệu về Bombax ceiba trên Wikimedia Commons
• Bombax ceiba (cây) trên Encyclopædia Britannica (tiếng Anh)