Gừa | |
---|---|
Phân loại khoa học | |
Giới (regnum) | Plantae |
(không phân hạng) | Angiospermae |
(không phân hạng) | Eudicots |
Họ (familia) | Moraceae |
Chi (genus) | Ficus |
Loài (species) | F. microcarpa |
Danh pháp hai phần | |
Ficus microcarpa L.f. | |
Danh pháp đồng nghĩa | |
Danh sách |
Cây Gừa, còn được gọi là Si quả nhỏ, (tên khoa học: Ficus microcarpa) là một loài cây hoa thuộc họ Dâu tằm (Moraceae). Loài này được L.f. mô tả khoa học lần đầu tiên vào năm 1782.
Nguồn gốc và mô tả
Loài gừa có nguồn gốc từ Đông Nam Á, từ Ấn Độ, Lào, Campuchia, Sri Lanka, Malaysia, đến Indonesia. Tại Việt Nam, cây này thường mọc hoang ở các vùng ngập triều, ven sông suối, kênh rạch. Cây cũng được trồng trong chậu và làm cây cảnh ở một số nơi.
Loài cây này có thân gỗ, cao từ 15-20 mét, với các rễ phụ mọc ra từ thân và cành trên cao. Những rễ này kéo dài xuống đất để hút nước và dinh dưỡng nuôi cây. Khi tiếp đất, rễ phụ phình to ra, giống như các cột chống đỡ giúp cây thêm vững chắc.
Lá mọc so le, dày và láng, dài 10-15 cm, rộng 5-6 cm, chóp lá nhọn hoặc tròn, cuống lá dài 1,5-3,5 cm; lá kèm có lông trắng khi còn non. Quả dạng sung mọc ở nách lá, đường kính khoảng 1 cm, không cuống, chín có màu vàng với sọc đỏ. Mùa hoa quả từ tháng 5 đến tháng 6 hàng năm.
Tác dụng làm thuốc
Cây gừa còn được sử dụng trong y học. Lá và rễ phụ được thu hái quanh năm, rửa sạch, chặt nhỏ và phơi khô để sử dụng dần. Theo Đông y Việt Nam, cây có vị hơi đắng và se, tính mát; có tác dụng thanh nhiệt, tiêu viêm, làm ra mồ hôi và lợi tiểu. Rễ phụ dùng để chữa cảm mạo, sốt cao, viêm amidan, đau nhức xương khớp, chấn thương do ngã.
Tại Vân Nam (Trung Quốc), cây gừa được dùng để trị viêm phế quản, phong thấp, sởi không mọc, và gãy xương. Mỗi ngày dùng 15-30 g, dạng thuốc sắc. Lá được dùng để chữa cúm, viêm khí quản, ho gà, sốt rét, viêm ruột cấp và lỵ, mỗi ngày dùng 10-12 g, dạng thuốc sắc.
Một số bài thuốc sử dụng cây gừa:
- - 1. Phòng ngừa cúm: Lá gừa và lá bạch đàn, mỗi loại 30g, sắc nước uống.
- - 2. Chữa viêm ruột cấp, lỵ: Lá gừa tươi 500g, sắc nước, chia thành 2 lần uống trong ngày.
- - 3. Điều trị viêm khí quản mạn: Lá gừa tươi 75g, vỏ quýt 18g, sắc nước, chia thành 3 lần uống vào sáng, trưa và chiều. Uống liên tục trong 10 ngày.
Hình ảnh cây gừa
- Khu di tích lịch sử Giàn Gừa
Ghi chú
Liên kết bên ngoài
- Tư liệu về Ficus microcarpa tại Wikimedia Commons
- Thông tin về Ficus microcarpa tại Wikispecies
- Vườn thực vật hoàng gia Kew; Đại học Harvard; Australian Plant Name Index (biên tập). “Ficus microcarpa”. International Plant Names Index.