(Mytour) Dù đã biết cây hoa thiên lý trong phong thủy là gì nhưng ít người biết câu chuyện cổ tích liên quan đến loài hoa này và con rắn xanh thường xuất hiện trên cây.
1. Cây thiên lý là loại cây gì?
Cây hoa thiên lý thuộc họ thiên lý (Asclepiadaceae), có thân mềm, trơn và thường leo lên giàn. Trong tự nhiên, cây thiên lý thường mọc ở những vùng rừng thưa và các khu vực cây bụi.
- Tên khoa học của hoa thiên lý là Telosma cordata (Burm. F) Merr.
- Loài cây này có nguồn gốc từ các quốc gia như Trung Quốc, Ấn Độ, Myanmar và Pakistan, cũng rất phổ biến tại Việt Nam.
Đặc điểm:
- Thân của cây mềm, có thể trở thành gỗ, thân cây trơn, leo lên giàn, không có tua cuốn, phần thân non thường có ít lông nhất là ở phần non.
- Lá hình trái tim, màu xanh đậm, lá không quá dày, có đường kính trung bình từ 5-10cm và gân lá nổi lên.
- Hoa mọc thành chùm từ nách lá. Bông hoa có màu xanh hoặc vàng, gồm 5 cánh. Mỗi bông hoa có đường kính nhỏ khoảng 1cm, nở nhiều nhất từ tháng 5 đến tháng 10 hàng năm. Hoa có hương thơm dịu nhẹ. Quả cây chín từ tháng 10 đến tháng 12. Cây phát triển mạnh mẽ nhất vào mùa xuân.
2. Cây thiên lý mang ý nghĩa gì trong phong thủy?
21. Biểu tượng của tình yêu chung thủy
Cây hoa thiên lý trong phong thủy mang ý nghĩa rất đẹp, là biểu tượng của tình yêu chung thủy và sự son sắt, cùng nhau vượt qua khó khăn và thử thách nhưng vẫn giữ được tình yêu bền chặt. Dù có cách xa nhau đến đâu thì tình yêu của họ vẫn mãi không thay đổi.
Vì thế, từ lâu người ta thường dùng loài hoa này để tặng người yêu trong những dịp đặc biệt như sinh nhật, ngày Quốc tế Phụ nữ, Ngày phụ nữ Việt Nam, Valentine, ngày kỷ niệm tình yêu…
Ý nghĩa của cây thiên lý bắt nguồn từ câu chuyện về một đôi vợ chồng thương yêu nhau. Người chồng là một nghệ sĩ sáo tài ba, âm nhạc của anh thu hút tất cả mọi loài, từ cỏ cây đến chim muông. Một con rắn lục, yêu mến người chồng, biến thành người vợ của anh ta, khiến anh không nhận ra vợ mình. Cuối cùng, chỉ nhờ sự giúp đỡ của ba bà cụ, anh mới nhận ra vợ thật của mình.
Khi nghe câu chuyện, ba bà cụ ngay lập tức chấp nhận giúp đỡ và triệu tập hai người vợ đến. Họ bịt mắt hai người và đưa ra ba cái áo mang mùi mồ hôi của ba người đàn ông khác nhau. Họ chỉ dẫn hai cô cảm nhận mùi và nhận ra chồng mình là ai. Con rắn thông minh nhìn xuyên qua màn mắt bịt, nhận ra người vợ thật dựa trên sự nhận biết của cô.
Người chồng thích ăn món canh có vị gừng, hành và lá hẹ, và hai vợ chồng cùng nhận ra sở thích ẩm thực của nhau qua một thử thách khác. Sự chính xác của ba bà cụ trong các thử thách khác nhau đã xác định được sự chân thành và sự yêu thương giữa hai người.
Cây thiên lý không chỉ đơn thuần là biểu tượng của sự ấm áp và tình người tại Việt Nam mà còn là một tượng trưng cho tình cảm gia đình. Nhà thơ Yên Thao đã ghi lại hình ảnh những giàn thiên lý là nơi ẩn chứa tình yêu thương giữa những người thân.
Cây thiên lý mang lại nhiều lợi ích cho con người, từ việc làm đẹp môi trường sống đến việc tạo ra không gian thư thái. Nó còn góp phần vào việc giữ gìn và phát triển một phần văn hóa truyền thống của đất nước.
Các giàn hoa thiên lý được sử dụng để trang trí không gian sống, mang đến sự tươi mới và sắc màu cho mọi ngôi nhà.
Nếu nhắc đến hoa thiên lý, bạn sẽ nghĩ ngay đến hình ảnh của những giàn hoa rực rỡ trên ban công hoặc sân vườn. Đây là lựa chọn hoàn hảo để trang trí cho không gian sống thêm sinh động và thơ mộng.
Hoa thiên lý còn được sử dụng như một loại rau ăn bổ dưỡng trong các món ăn gia đình. Chúng thường được sử dụng trong món canh hay xào để tạo ra những món ăn ngon miệng và giàu dinh dưỡng.
Những món canh hoặc món xào hoa thiên lý đã trở thành một phần không thể thiếu trên bàn ăn của người Việt vào mùa hoa nở rộ.
Những món ngon này không chỉ lành mạnh mà còn giúp giải nhiệt trong những ngày hè nắng nóng, thích hợp cho bữa cơm gia đình.
Hoa thiên lý được sử dụng như một loại thuốc chữa bệnh tự nhiên.
Hoa thiên lý có tác dụng chữa nhiều bệnh như mất ngủ, hoa mắt, chóng mặt, nhức xương khớp, trị giun kim, làm mát da và phòng ngừa rôm sảy.
Hoa thiên lý kết hợp với các loại thảo dược như bạch cúc, ngải cứu, rau má, lá đinh lăng giúp giảm mệt mỏi, hoa mắt chóng mặt.
- Để chữa mụn nhọt, có thể sử dụng hoa thiên lý giã nhỏ và đắp lên vùng da mụn trong 2-3 ngày.
- Dùng hoa thiên lý nấu canh với thịt heo hoặc lá vông nem giúp giảm mệt mỏi, an thần, cải thiện chứng mất ngủ.
- Hoa thiên lý có tác dụng tốt trong việc giảm cân nhờ vào nhiều chất xơ và ít calo. Món ăn từ hoa thiên lý giúp cảm thấy no và hạn chế hấp thụ chất béo.
- Chữa trị bệnh trĩ bằng thiên lý non và muối. Lấy lá rửa sạch, giã nát với muối, sau đó lọc lấy nước và đắp trực tiếp lên búi trĩ. Thực hiện liên tục trong 4-6 ngày để thấy hiệu quả.
- Hoa thiên lý giúp giảm cân bằng cách cung cấp chất xơ và diệp lục, làm giảm cảm giác thèm ăn và hạn chế hấp thụ chất béo hiệu quả.
Lưu ý khi sử dụng hoa thiên lý để đảm bảo hiệu quả trong việc chăm sóc sức khỏe.
Ai cần lưu ý khi sử dụng hoa thiên lý?
- Người cao tuổi có hệ tiêu hóa yếu, trẻ sơ sinh, phụ nữ mang thai hoặc đang cho con bú, những người đang ốm hoặc mắc bệnh lý nên cẩn thận khi sử dụng hoa thiên lý.
Ăn quá nhiều hoa thiên lý có thể gây độc
Hoa thiên lý là dược phẩm dịu nhẹ, hỗ trợ trong điều trị bệnh nhưng cần chú ý đến liều lượng vì chứa chất độc Ancaloit trong lá cây có thể gây ngộ độc và nguy hiểm đến tính mạng.
Để tránh nguy cơ ngộ độc, quan trọng là không sử dụng quá nhiều hoa thiên lý. Vì vậy, nên ăn hoa thiên lý từ 1-2 lần mỗi tuần và tuân thủ đúng liều lượng để đảm bảo sức khỏe.
Lưu ý khi chế biến
Khi chế biến món ăn từ hoa thiên lý cho người đau khớp, không nên kết hợp với thực phẩm giàu sắt như gan, thịt lợn, rau muống,... vì sắt có thể làm giảm hấp thu kẽm trong cơ thể.
Không nên nấu quá chín hoa thiên lý vì điều này sẽ làm mất đi dinh dưỡng và không có tác dụng trong việc điều trị.
Có nên trồng hoa thiên lý trước cửa nhà hay không?
Bạn có thể hoàn toàn trồng cây hoa thiên lý trước nhà để biểu hiện ý nghĩa đẹp của loài hoa, tượng trưng cho tình yêu chân thành. Đây cũng là cách để thể hiện mong muốn một gia đình hạnh phúc, hòa thuận và đầy yêu thương.
Cách trồng cây thiên lý dễ sống nhất
Cây hoa thiên lý được xem là dễ trồng, không đòi hỏi quá nhiều công chăm sóc, có khả năng thích nghi tốt với mọi loại đất.
Bạn có thể trồng hoa thiên lý vào bất kỳ thời điểm nào trong năm, nhưng để cây ra hoa nhanh và có thể hoa quanh năm, nên trồng từ tháng 6 đến tháng 8 theo lịch dương.
Đất trồng
Nên ưu tiên đất thịt pha cát để đảm bảo độ tơi xốp và khả năng hút ẩm tốt. Đất cho hoa thiên lý cần có khả năng thoát nước tốt để tránh tình trạng thối rễ và chết cây.
Trước khi trồng, nên bón phân chuồng ủ hoai, ít phân NPK và phân lân để cung cấp dinh dưỡng cho cây. Đồng thời xới đất để làm cho đất tơi xốp. Việc này nên được thực hiện trước khi trồng khoảng 10 ngày.
Tưới nước
Hoa thiên lý cần được tưới nước đều đặn để phát triển, tuy nhiên cần tránh tình trạng đất bị ngập nước gây thối rễ và không để đất quá khô gây còi cọc cây. Trong mùa mưa, cần vun luống để cây cao 1/2m để tránh ngập úng.
Trong tuần đầu sau khi trồng, cần tưới nước cho cây mỗi ngày 2 lần. Sau đó, có thể giảm xuống 2 - 3 ngày tưới một lần, nhưng vẫn phải duy trì độ ẩm cho đất để cây phát triển tốt, đặc biệt là khi cây sắp ra hoa.
Nếu trồng hoa thiên lý trong điều kiện khí hậu phù hợp như nhiều nắng và gió, cây sẽ phát triển nhanh chóng và cho nhiều hoa.
Bón phân
Giai đoạn 1: Sau khi trồng hoa thiên lý được 2 tuần, bón phân bón phức hợp DAP pha nước tưới gần gốc cây để thúc đẩy sự sinh trưởng của bộ rễ và tạo độ bám đất tốt hơn.
Giai đoạn 2: Khoảng 1 tháng sau khi trồng, bón phân đạm + ure pha loãng với nước để tưới gần gốc và phun sương cho cây.
Giai đoạn 3: Sau khi bón lần 1, tiếp tục bón các lần thúc với 200g phân NPK cho mỗi gốc cây, mỗi lần cách nhau 10 - 12 ngày.
Giai đoạn khi cây bắt đầu ra hoa: Khi thấy cây đã bò kín giàn và chuẩn bị nảy nụ ra hoa, cần bón phân định kỳ hàng tháng bằng phân chuồng ủ hoài hoặc phân NPK trực tiếp vào gốc cây.
Giai đoạn chuẩn bị thu hoạch: Khoảng 15 ngày trước khi cây chuẩn bị cho đợt thu hoạch hoa, cần tăng cường bón thêm lân và kali.
Giai đoạn sau khi thu hoạch: Sau mỗi lần thu hoạch hoa thiên lý, cần bón thêm phân chuồng ủ hoài, rơm rạ, mùn mục hoặc tro trấu xung quanh gốc cây với lượng từ 15 – 25kg phân chuồng cho mỗi gốc cây. Nếu sử dụng phân NPK, mỗi gốc cần bón 300g phân vào gốc và tưới nước để cây tiếp tục phát triển.
Cắt tỉa
Giai đoạn khi các nhánh dây thiên lý bắt đầu phát triển trên giàn, cần phải dẫn nhánh đều trên bề mặt giàn để tránh việc dây leo chồng lấn lên nhau. Thường xuyên kiểm tra và cắt tỉa bớt các lá già, cành rậm rạp để ngăn ngừa sâu bệnh và rầy rệp gây hại.
Khuyến khích hoa thiên lý nở quanh năm
Thường thì, nếu chỉ biết cách trồng và chăm sóc hoa thiên lý như thông thường, giàn hoa của bạn chỉ sẽ nở hoa vào mùa nắng. Vào mùa đông, do thời tiết lạnh, hầu hết cây thiên lý ngừng ra hoa. Tuy nhiên, nếu áp dụng bí quyết kích thích sau đây, giàn hoa thiên lý tại nhà bạn sẽ có xu hướng nở hoa liên tục:
Cắt tỉa đi những cành yếu, cành bị bệnh và các cành phụ. Chỉ để lại những nhánh chính trên mỗi gốc cây.
Sử dụng phân hữu cơ, phân vi sinh và tưới nước đầy đủ để kích thích cây phát triển mạnh mẽ.
Khi đến mùa xuân, những nhánh chính sẽ bắt đầu nảy chồi và ra hoa.