Cây hương ngoài trời thờ ai – Một điều ít người biết đến

(Mytour) Tại sao nhiều gia đình lại đặt cây hương ngoài trời dù trong nhà đã có bàn thờ và bát hương? Cây hương ngoài trời thờ ai? Có nên tạo bàn thờ ngoài trời không?… Cùng Mytour tìm lời giải đáp cho những câu hỏi này.

Việc lập cây hương ngoài trời hay bàn thờ ngoài trời đã là một phong tục lâu đời của người Việt. 

Trong tiếng Hán, “Thiên” có nghĩa là “Trời”. Từ xa xưa, Trời luôn giữ vị trí quan trọng nhất trong tín ngưỡng dân gian, đứng trước Phật trong các đối tượng thờ cúng, theo thứ tự “Trời - Phật - Thánh - Thần”.

Vì vậy, ở nhiều nơi, ngoài việc thờ cúng tổ tiên, việc lập bàn thờ thiên được xem là bước đầu tiên quan trọng trong mỗi gia đình và được xem xét rất kỹ lưỡng.

Có quan niệm cho rằng cây hương ngoài trời là nơi thờ cúng tiền chủ – người chủ đầu tiên của ngôi nhà.

Người xưa tin rằng, mặc dù ngôi nhà thay đổi theo thời gian, nhưng ở cõi âm, tiền chủ vẫn luôn hướng về ngôi nhà mà họ đã từng sinh sống. Chính vì vậy, các chủ nhân sau này không muốn bị quấy rầy bởi vong hồn tiền chủ nên đã lập một bàn thờ ngoài trời để thờ cúng tiền chủ cho gia đình mình. 

Bàn thờ tiền chủ thường là một cây hương được đặt ngoài sân. Người ta thường cúng tiền chủ vào các ngày rằm, mồng một, dịp lễ tết, hoặc khi gia đình gặp điều không may để cầu xin sự bình an cho mọi người.

Vậy, câu hỏi cây hương ngoài trời thờ ai có thể được giải đáp theo hai cách: thờ trời đất, thần linh chung, và thờ tiền chủ của ngôi nhà.

Theo quan điểm tâm linh và triết học, cây hương (hay bàn thờ ngoài trời) là biểu tượng kết nối giữa trời và đất, giữa cõi âm và cõi dương. Hơn thế nữa, nó còn mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc, thể hiện ước mong mưa thuận gió hòa, cầu chúc những điều tốt lành đến với cuộc sống con người. Cây hương được trồng thẳng đứng, mang ý nghĩa kết nối một cách tượng trưng.

Trong đời sống tâm linh của người Việt, cây hương được coi là phương tiện truyền tải thông điệp thiêng liêng giữa các thế giới, giữa cõi âm và cõi dương, cũng như giữa con người và thần linh hay ma quái.

Việc đặt cây hương ngoài trời để thờ cúng nhằm mục đích kết nối với trời, cầu mong những điều may mắn. Vì trong nhà thường có mái che, không thể thông với trời, nên người ta đặt cây hương ngoài trời để có thể ngửa mặt lên trời và khấn vái.

Một số người cho rằng trời đã là trời thì không cần thông thiên vẫn có thể thấu hiểu, tuy nhiên nếu theo quan niệm này thì sẽ không cần bất kỳ hình thức thờ cúng nào, kể cả bát hương.

Cây hương hoặc bàn thờ ngoài trời có thể được đặt tại khu vực sân vườn hoặc ban công.

Thông thường, cây hương có một trụ cao từ 80 cm trở lên. Phần trên của trụ thường được làm rộng như một mặt bàn thờ, có thành phía sau và hai bên. Trên bàn thờ sẽ có một bát hương, lọ hoa hoặc mâm bồng, không cần ghi tên hay bài vị, mà có thể trang trí bằng hình rồng chầu nguyệt. Các vật phẩm lễ không cần quá cầu kỳ nhưng phải được bày biện một cách trang nghiêm, sạch sẽ và gọn gàng.

Lễ cúng tại bàn thờ ngoài trời thường được tiến hành vào các ngày rằm, mồng một, lễ tết, hoặc khi gia đình gặp chuyện không may, với mong muốn cầu xin bình an và cát tường.

Cây hương ngoài trời có thể được làm từ xi măng hoặc đá. Cây hương xi măng có thể được sơn với nhiều màu sắc khác nhau, trong khi cây hương đá sẽ giữ nguyên màu sắc tự nhiên của đá.

Người xưa thường bắt đầu bằng việc chọn vị trí thích hợp, sau đó mới xem xét phương hướng. Vì bàn thờ thiên dùng để cúng bái ngoài trời, nên cần được đặt ở những nơi thoáng đãng, có thể là vị trí lộ thiên hoặc bán lộ thiên.

Tùy vào đặc điểm và điều kiện của mỗi gia đình, khi đặt bàn thờ thiên, cần chọn vị trí sao cho thuận tiện nhất cho việc thắp hương và cúng bái.

Khi đã chọn xong vị trí đặt cây hương, ta cần xem xét hướng đặt. Thông thường, theo phong thủy, bàn thờ nên đặt hướng ngược lại với người đứng thắp hương để thuận tiện cho việc lễ bái. Hướng tốt nhất là tọa cát, hướng cát.

Tuy nhiên, đối với bàn thờ thiên, do mọi phương hướng đều là không gian ngoài trời, vấn đề hướng không cần quá khắt khe. Dù vậy, cần lưu ý đặt bàn thờ ở nơi trang nghiêm, sạch sẽ, tránh những góc khuất, chỗ thiếu ánh sáng hoặc góc hẹp khiến người thắp hương khó thực hiện nghi lễ.

Theo truyền thống, cha ông ta cho rằng thời gian thích hợp để thắp hương cúng trời đất là vào các thời điểm giao thoa giữa âm dương, như lúc chạng vạng hoặc vào giờ Mão (khoảng 5-7 giờ sáng) và giờ Dậu (khoảng 5-7 giờ tối).

Vào các dịp giỗ chạp hay lễ cúng giao thừa, nếu chọn được vị trí phù hợp, gia chủ sẽ dễ dàng bày biện lễ vật và thắp hương vào ban đêm mà không gặp trở ngại.

Chúng con kính lạy Hoàng Thiên Hậu Thổ cùng các chư vị Tôn thần

Tín chủ chúng con là ……………………………. Tuổi…………………

Chúng con hiện cư ngụ tại…………………………………………………………………

Hôm nay, vào ngày………. tháng…………năm…………………

Chúng con xin thành kính dâng lễ vật gồm hương hoa trà quả và đốt nén tâm hương đặt trước án. Kính mời Đức Hoàng Thiên Hậu Thổ cùng các Chư vị Tôn Thần. Tiền chủ xin thương xót tín chủ, giáng lâm chứng giám lòng thành và thụ hưởng lễ vật, phù trì gia đình chúng con được an lành, vạn sự tốt đẹp. Chúng con xin thành tâm cúi lạy, mong được độ trì và che chở.

Kính xin được trình bày!

Lưu ý: Thông tin chỉ mang tính chất tham khảo. Thờ cúng có nhiều cách thức, nhưng điều quan trọng nhất vẫn là lòng thành và tâm hướng về điều thiện!