Buzz
| Mai dương | |
|---|---|
Quả cây mai dương | |
| Phân loại khoa học | |
| Giới (regnum) | Plantae |
| Ngành (divisio) | Magnoliophyta |
| Lớp (class) | Magnoliopsida |
| Bộ (ordo)
| Fabales |
| Họ (familia) | Fabaceae |
| Phân họ (subfamilia) | Mimosoideae |
| Chi (genus) | Mimosa |
| Loài (species) | M. pigra |
| Danh pháp hai phần | |
| Mimosa pigra L. | |
Cây mai dương, còn được biết đến với tên gọi trinh nữ nâu hoặc trinh nữ đầm lầy (danh pháp khoa học: Mimosa pigra), là một loài thực vật thuộc chi Trinh nữ, phân họ Trinh nữ của họ Đậu. Loài cây này có nguồn gốc từ vùng nhiệt đới Nam Mỹ và có họ hàng với cây trinh nữ phổ biến ở Việt Nam.
Đặc điểm nhận dạng
Cây mai dương có thể đạt chiều cao lên tới 2 mét và phát triển dày đặc ở những khu vực đất ẩm. Thân và lá của cây phủ đầy gai cứng từ gốc đến ngọn, trong khi quả của cây có nhiều lông gây ngứa. Sau khoảng 6 tháng, cây bắt đầu ra hoa và kết quả, mỗi lần sinh sản có thể tạo ra khoảng 9.000 hạt mới và nhanh chóng lan rộng. Với khả năng xâm lấn mạnh mẽ, cây có thể phá hủy các hệ sinh thái cây bụi tại những khu vực mới.
Chứa hợp chất gây ngứa: tinh dầu Urushiol. Loại dầu này cực kỳ độc, thường bay lơ lửng trong không khí và bám vào cây cỏ. Chỉ cần một lượng rất nhỏ của tinh dầu này (nanogram) cũng đủ khiến người ta phải gãi không ngừng. Các bác sĩ thường nói rằng để khiến toàn bộ nhân loại phải gãi, chỉ cần chưa đến 10 gram tinh dầu Urushiol là đủ.
Tốt nhất là bạn nên mặc quần áo che chắn kỹ lưỡng để không để da tiếp xúc với cây cỏ. Nếu bạn đã bị ngứa, hãy thực hiện các bước sau đây:
- Tránh gãi vì việc này chỉ làm cho ngứa lan rộng hơn. Chỉ cần một lượng rất nhỏ tinh dầu là đủ để gây ngứa, và chất độc có thể di chuyển qua móng tay đến các vùng da khác, khiến tình trạng ngứa lan rộng.
- Rửa sạch vùng da bị ngứa bằng nước. Tránh dùng khăn vì chất Urushiol có thể bám vào khăn và gây ngứa ở những vùng da khác. Rửa cho đến khi cảm thấy đỡ ngứa, sau đó có thể thoa một chút rượu cồn lên vùng da đó nếu có sẵn.
- Giặt quần áo dính chất Urushiol với nước, có thể sử dụng xà phòng hoặc không đều được.
Ngoài ra, các chất như xăng, dầu hỏa, acetone, amonia... có thể giúp làm loãng Urushiol. Dùng ngón tay thấm các chất này và chà lên vùng bị ngứa (nhưng không nên lạm dụng vì chúng có thể gây hại cho da).
Ở Việt Nam
Hiện nay, tại Thừa Thiên-Huế cùng một số khu vực khác ở Việt Nam, các nỗ lực đang được thực hiện để kiểm soát sự lan rộng của loài này, nhằm bảo vệ các hệ sinh thái hiện tại.
Hình ảnh tham khảo
Ghi chú
- Tài liệu liên quan đến Mimosa pigra có thể tìm thấy trên Wikimedia Commons
