Buzz
1. Tổng quan về cây mè đất
1.1. Đặc điểm hình thái
Cây mè đất có tên khoa học là Leucas zeylanica (L.)R.Br, thuộc họ thực vật Lamiaceae. Nó còn được gọi bằng một số tên khác như bạch thiệt, phong sào thảo,...
Hình ảnh cây mè đất ngoài tự nhiên
Mè đất thuộc nhóm cây thân thảo, sống một mùa (hàng năm). Chiều cao trung bình của cây thường từ 20 đến 40cm, thân cây thẳng, ở phần gốc có xu hướng gỗ. Mỗi cây có nhiều nhánh, được bao bọc bởi lớp lông.
Lá của mè đất mọc đối xứng, hình dạng nhọn dài (dài khoảng từ 2 đến 5cm), hẹp ngang. Viền lá có những răng cưa thưa, phủ lên cả hai mặt của lá là một lớp lông mỏng.
Hoa mè đất thường mọc ở đầu cành hoặc ở phần đỉnh của thân cây. Đường kính của mỗi bông hoa dao động từ 1.5 đến 2cm. Hoa thường có màu trắng, mọc thành các cụm đối xứng. Phần đài hoa hình ống, bao gồm nhiều răng. Cánh hoa có một vòng lông và một môi chia thành hai phần (môi trên dài hơn). Sau khi hoa tàn, quả sẽ phát triển (quả hình trứng nhẵn).
Cây mè đất thích ánh sáng, tự nhiên phát triển mà không cần quá nhiều chăm sóc. Khi quả chín, hạt bắt đầu rơi xuống đất, từ đó, nhiều cây con sẽ mọc lên. Tháng 3 đến tháng 4 thường là thời gian mà mè đất mọc mạnh nhất.
1.2. Phân bố
Mè đất chủ yếu phân bố ở khu vực nhiệt đới và cận nhiệt đới của châu Á. Loài cây này được cho là có nguồn gốc từ Ấn Độ. Hiện nay, mè đất phát triển mạnh ở Ấn Độ, miền nam Trung Quốc, Malaysia và khu vực Đông Nam Á nói chung.
Cây mè đất tự nhiên mọc gần giống như cỏ dại
Ở Việt Nam, mè đất thường mọc nhiều ở các tỉnh miền núi và trung du phía Bắc. Đây là loại cây thường mọc thành từng nhóm, gần như hoang dại. Nếu không sử dụng làm thuốc, người ta thường loại bỏ mè đất vì nó có thể ảnh hưởng đến các loại cây trồng khác.
2. Tác dụng của mè đất theo y học hiện đại
Một nghiên cứu tại Malaysia chỉ ra rằng chất chống oxy hóa có trong rễ mè đất tương tự như một chất kháng khuẩn cực mạnh. Ngoài ra, các thành phần khác của cây này cũng chứa các hợp chất giúp giảm đau và chống viêm.
Mè đất được cho là có tác dụng hỗ trợ hạ đường huyết
Hơn nữa, một số nhà nghiên cứu tại Ấn Độ đã tiến hành thử nghiệm sử dụng cây mè đất để điều trị bệnh gan trên chuột. Kết quả cho thấy mè đất có khả năng bảo vệ gan khá hiệu quả.
Ngoài ra, nhiều hợp chất có trong cây mè đất cũng được biết đến với tác dụng hạ đường huyết, mở ra cơ hội mới trong điều trị tiểu đường.
Mặc dù đang trong quá trình nghiên cứu và thử nghiệm, nhưng cây mè đất hứa hẹn sẽ mở ra nhiều cơ hội ứng dụng rộng rãi hơn.
Trong Đông y, mè đất đã trở thành nguyên liệu phổ biến trong nhiều bài thuốc. Tuy nhiên, trước khi sử dụng bất kỳ bài thuốc nào chứa mè đất, bạn cần tham khảo ý kiến của bác sĩ.
3. Tham khảo các bài thuốc thông dụng từ cây mè đất
Dưới đây là một số phương pháp điều trị bệnh thông dụng từ cây mè đất mà bạn có thể tham khảo:
- Bài thuốc chữa ho gà cho trẻ em: Hòa trộn 12 gram cây mè đất, 8 gram rễ chanh, 8 gram lá hẹ, 8 gram cam thảo cùng với 2 vỏ trứng gà ấp sao giấm. Sau đó, giã nát và lọc nước, thêm đường và cho trẻ dùng theo liều lượng sau:
- Trẻ từ 1-3 tuổi: Dùng 3 thìa cà phê mỗi lần.
- Trẻ từ 4-5 tuổi: Dùng 4 thìa cà phê mỗi lần.
- Trẻ từ 6 tuổi trở lên: Dùng khoảng 5 đến 6 thìa cà phê mỗi lần. Mỗi ngày cho trẻ dùng khoảng 3 lần.
- Bài thuốc chữa viêm xoang: Chuẩn bị 20 gram mè đất, 20 gram cây bồ công anh, 16 gram cam thảo và 10 lá xạ can. Sau đó, rửa sạch các nguyên liệu, đun sôi rồi lọc 200ml nước uống, uống đều đặn 2 đến 3 lần mỗi ngày.
- Bài thuốc điều trị viêm da, ghẻ ngứa: Đun sôi khoảng 100 gram mè đất với nước. Sử dụng dung dịch này để rửa cơ thể và đắp lá mè đất giã nát lên vùng da bị viêm, ghẻ.
- Bài thuốc điều trị đau răng: Giã nát cây mè đất và ngậm hàng ngày.
- Bài thuốc cải thiện chức năng gan: Lấy nước từ khoảng 15 gram mè đất và uống hàng ngày.
- Bài thuốc trị bầm tím, tụ máu: Giã nát mè đất tươi và đắp lên vùng da bị tụ máu, bầm tím. Áp dụng mỗi ngày 1 lần.
- Bài thuốc trị khí hư: Chuẩn bị 20 gram mè đất, củ gai, rễ cỏ xước (mỗi loại 20 gram) và 16 gram rễ bấn. Rửa sạch và đun sôi cùng khoảng 1 lít nước đến khi còn 300ml thuốc thì tắt bếp. Uống đều đặn 3 lần mỗi ngày, duy trì trong khoảng 1 tháng.
Không nên tự ý áp dụng bài thuốc từ cây mè đất nếu chưa thăm khám cụ thể
Hãy nhớ rằng tất cả những bài thuốc được giới thiệu ở đây chỉ mang tính chất tham khảo. Bạn tuyệt đối không nên tự ý sử dụng nếu chưa được thăm khám và tham khảo hướng dẫn cụ thể từ bác sĩ.
4. Lưu ý khi sử dụng cây mè đất
Hiện tại, nghiên cứu về tác dụng của cây mè đất trong điều trị bệnh vẫn còn hạn chế. Vì vậy, bạn không nên sử dụng cây này mà chưa có sự tư vấn cụ thể từ bác sĩ hoặc những chuyên gia có kiến thức.
Cây mè đất có nhiều công dụng tốt nhưng không nên sử dụng một cách tự ý
Liều lượng khuyến cáo khi sử dụng mè đất để điều trị bệnh thường là từ 12 đến 15g/ngày. Trong trường hợp phát hiện biểu hiện bất thường trên cơ thể hoặc xuất hiện tác dụng phụ không mong muốn, bạn cần tạm ngừng sử dụng và tham khảo ý kiến của bác sĩ để được kiểm tra cụ thể.
Cây mè đất thường phát triển mạnh mẽ ở vùng núi trung du phía Bắc. Loài cây này có thể sinh trưởng mạnh mẽ mà không cần sự chăm sóc đặc biệt. Trong y học cổ truyền, mè đất đã được sử dụng để điều trị một số bệnh lý. Tuy nhiên, trước khi áp dụng bất kỳ phương pháp điều trị nào từ cây mè đất, bạn cần tham khảo ý kiến của bác sĩ để đảm bảo an toàn và hiệu quả. Hy vọng với những thông tin này, bạn sẽ có thêm kiến thức hữu ích.
