Hương thơm nhẹ nhàng từ cây mộc hương tạo nên không gian thư giãn và bình yên. Ngoài ra, cây mộc hương còn được ứng dụng trong y học cổ truyền. Vậy cây mộc hương có những tác dụng đặc biệt nào, hãy cùng khám phá trong bài viết dưới đây!

1. Cây mộc hương là gì và các đặc điểm nổi bật của loài cây này
Cây mộc hương, còn gọi là quế hoa, có tên khoa học là Osmanthus Fragrans. Loài cây này chủ yếu phát triển ở khu vực châu Á, đặc biệt là dãy Himalaya và các quốc gia như Trung Quốc và Đài Loan. Hiện nay, cây mộc hương được trồng phổ biến ở Việt Nam.
Cây mộc hương mang nhiều giá trị phong thủy và được sử dụng trong đông y. Chính vì vậy, cây này thường có giá trị cao, đặc biệt là những cây đã trưởng thành và có tuổi đời lâu dài, có thể lên đến hàng tỷ đồng.

Cây mộc hương có thân gỗ nhỏ, chiều cao dao động từ 3 – 12 mét. Cành cây mọc dày và lan rộng, lá cây hình bầu dục, có răng cưa, màu xanh đậm và gân lá nổi rõ.
Hoa của cây mộc hương nở suốt cả năm, nhưng đẹp nhất vào mùa thu với mùi hương ngọt ngào quyến rũ. Hoa mộc hương mọc thành chùm, có màu sắc đa dạng như trắng và vàng nhạt. Cây mộc hương cho ra quả rất ít, quả nhỏ, màu xanh và chín vào mùa xuân.
2. Các loại cây mộc hương phổ biến
Cây mộc hương thuộc họ cúc và phân bố rộng rãi ở nhiều quốc gia châu Á như Ấn Độ, Pakistan, Myanmar, Trung Quốc,... Hiện nay, ba loại mộc hương phổ biến là Thổ Mộc Hương, Xuyên Mộc Hương và Vân Mộc Hương (hay còn gọi là Quảng Mộc Hương).
- Thổ Mộc Hương
Thổ Mộc Hương là loại cây mộc hương lâu năm, lá mọc đối xứng theo từng cặp, và lá ở gần gốc có kích thước lớn hơn. Mép lá có răng cưa không đều, hoa của Thổ Mộc Hương có màu vàng đặc trưng.
Thổ mộc hương, hay còn gọi là Racine d’aunee, được ứng dụng cả trong đông y và tây y. Loài cây này giúp cải thiện quá trình tiêu hóa, có tác dụng thông tiểu, chữa ho, bạch đới và thiếu máu. Đặc biệt, đối với người bị lao, thổ mộc hương giúp giảm ho, giảm đau ngực và kích thích sự thèm ăn.

Nghiên cứu của Chabrol và Charonnat (1935) chỉ ra rằng thổ mộc hương cùng với helenin – hoạt chất chính của nó – có tác dụng kích thích mạnh mẽ quá trình tiết mật, giúp cải thiện chức năng gan, tăng cường tuần hoàn và giảm các triệu chứng vàng da.
- Xuyên mộc hương
Xuyên Mộc Hương, còn được gọi là thiết bản mộc hương, có đặc điểm nổi bật là lá có mép chia thành các thùy. Mặt trên lá phủ lớp lông mỏng, trong khi mặt dưới có lông nhung trắng. Quả của cây có hình dạng dẹt.
- Vân Mộc Hương (Quảng Mộc Hương)
Vân Mộc Hương là cây có tuổi thọ lâu dài, thân cây thẳng và không phân nhánh, vỏ cây màu nâu nhạt. Lá cây có gân lớn và mép lá hình răng cưa. Hoa mọc thành chùm, có màu lam tím, thường nở từ tháng 7 đến tháng 9. Quả của cây hơi dẹt, cong và có màu nâu hoặc có đốm tím. Mùa quả kéo dài từ tháng 8 đến tháng 10. Rễ cây lớn, đường kính có thể lên đến 5cm, và cây mang hương thơm đặc trưng.

3. Các công dụng của cây mộc hương
Ngoài việc mang đến hương thơm dịu nhẹ, tạo không gian thư thái và ấn tượng, cây mộc hương còn có nhiều công dụng khác, đặc biệt là trong việc làm cây cảnh và hỗ trợ sức khỏe. Hãy cùng khám phá chi tiết về những công dụng tuyệt vời của cây mộc hương nhé!
3.1 Sử dụng làm cây cảnh
Cây mộc hương là lựa chọn tuyệt vời để trồng làm cây cảnh, bởi nó dễ chăm sóc và có khả năng lọc bụi rất tốt. Nhiều người hiện nay tìm mua cây mộc hương với các kích thước phù hợp để trang trí cho không gian sống, mang lại vẻ đẹp tự nhiên và mùi hương dễ chịu cho ngôi nhà.

Thân cây mộc hương linh hoạt, dễ dàng uốn nắn và tạo hình, lại có tuổi thọ lâu dài, khiến nó trở thành một lựa chọn phổ biến trong nghệ thuật bonsai. Trồng cây mộc hương không chỉ làm đẹp không gian mà còn là niềm đam mê của nhiều nghệ nhân trong lĩnh vực bonsai.
3.2 Sử dụng làm trà thảo dược
Hoa mộc hương, với hương thơm nhẹ nhàng, đã được sử dụng lâu nay để pha trà. Người ta thường ướp hoa mộc hương cùng lá trà trong ấm để thưởng thức. Trà mộc hương không chỉ mang lại hương vị đặc biệt mà còn có lợi cho sức khỏe, giúp cải thiện tuần hoàn máu và điều hòa huyết áp như lá chè xanh.

3.3 Sử dụng làm thuốc
Cây mộc hương cũng được ứng dụng trong y học cổ truyền để làm thuốc. Các bộ phận của cây được dùng để chế tạo bài thuốc chữa trị nhiều bệnh. Hoa mộc hương có vị cay, tính nóng, thường được dùng để trị đau bụng. Rễ cây giúp giảm đau xương khớp và chữa phong thấp, trong khi quả của cây hỗ trợ điều trị các vấn đề liên quan đến gan và dạ dày.
3.4 Sử dụng trong làm đẹp
Ngoài công dụng chữa bệnh, hoa mộc hương còn được sử dụng trong các sản phẩm làm đẹp tự nhiên như dầu gội, dầu xả và nước hoa. Các sản phẩm này giúp phái nữ có được vẻ đẹp rạng ngời và mùi hương dễ chịu, nhẹ nhàng.

Lợi ích cho sức khoẻ
Rễ cây mộc hương chứa nhiều hoạt chất có khả năng giảm sưng, giảm đau hiệu quả và cải thiện các triệu chứng viêm khớp. Nó còn có thể kết hợp với các thuốc khác để làm giảm cơn đau trong kỳ kinh nguyệt.
Tinh dầu mộc hương giúp làm sạch hệ tiêu hóa và kích thích quá trình tiêu hóa thức ăn. Costunolide, một hợp chất trong dịch chiết mộc hương, có tác dụng chống loét mạnh mẽ, giúp điều trị viêm dạ dày mãn tính.

Các hợp chất trong mộc hương giúp tăng cường hệ miễn dịch, hỗ trợ cơ thể loại bỏ các tác nhân gây nhiễm trùng như virus và vi khuẩn. Điều này đặc biệt hữu ích cho những người mắc bệnh lý mạn tính hoặc có sức đề kháng yếu. Hoạt chất helenin trong cây mộc hương có khả năng kích thích tiết dịch mật, giúp cải thiện tình trạng vàng da và sung huyết gan.
4. Hướng dẫn trồng và chăm sóc cây mộc hương
4.1 Phương pháp trồng cây mộc hương
Đầu tiên, bạn cần đào một hố đất sâu khoảng 15-20 cm ở nơi có bóng râm. Đặt hạt giống hoặc cành chiết vào hố, sau đó phủ đất lên. Đừng quên tưới nước đều đặn để cây phát triển tốt. Sau khoảng một tháng, khi cây con đã bắt đầu ra rễ, bạn có thể chuyển cây vào chậu hoặc trồng ở vị trí mong muốn.

Nếu bạn chọn trồng bằng hạt, hãy chọn những hạt giống chất lượng để đảm bảo cây con phát triển khỏe mạnh. Nếu trồng bằng phương pháp chiết cành, chọn những cành con không bị sâu bệnh và khỏe mạnh.
Cây mộc hương không yêu cầu loại đất trồng đặc biệt, nhưng tốt nhất nên chọn đất tơi xốp, giàu dinh dưỡng và thoát nước tốt. Bạn có thể bổ sung chất dinh dưỡng cho cây bằng cách ủ đất với phân chuồng, xơ dừa hoặc vỏ trấu.
4.2 Cách chăm sóc cây mộc hương
- Tưới nước: Cây mộc hương cần được tưới nước thường xuyên. Tốt nhất nên tưới vào buổi sáng sớm và chiều tối, mỗi ngày hai lần để cây luôn có đủ nước. Tuy nhiên, tránh tưới quá nhiều nước một lần để không làm cây bị ngập úng.
- Ánh sáng: Cây mộc hương thích ánh sáng tự nhiên, nhưng cần tránh ánh nắng gắt trực tiếp. Ánh nắng mạnh có thể làm cây mất nước và gây héo. Nhiệt độ lý tưởng để cây phát triển là từ 18 đến 25 độ C.

- Phân bón: Để cây phát triển mạnh và nở hoa đều đặn, hãy bón phân định kỳ. Sử dụng phân bón có đầy đủ các dưỡng chất như Nitơ (N), Kali (K) và Phốt pho (P) để cung cấp dinh dưỡng cho cây.
- Kiểm soát sâu bệnh: Cây mộc hương dễ bị sâu bệnh tấn công, vì vậy cần kiểm tra cây thường xuyên và phun thuốc trừ sâu khi cần thiết. Tuy nhiên, hạn chế sử dụng thuốc trừ sâu để không làm ảnh hưởng đến mùi hương của hoa. Ngoài ra, nhớ cắt tỉa các cành cây khô hoặc héo để giúp cây phát triển mạnh mẽ hơn.
Bài viết này của Mytour đã giúp bạn khám phá những ý nghĩa và công dụng tuyệt vời của cây mộc hương trong cuộc sống. Hy vọng bạn đã tìm ra giống mộc hương phù hợp với sở thích và nhu cầu của mình. Đừng quên truy cập Mytour để theo dõi những thông tin mới và hữu ích nhé!