Buzz
1. Đặc điểm sinh học của cây nhọ nồi
Nhọ nồi, còn được gọi là hạ liên thảo, cỏ mực, thuộc họ cúc, có thân mọc nhiều nhánh, thẳng đứng hoặc gối, phủ lông. Loài cây này thường mọc ở những nơi thoát nước kém, bùn lầy, ven sông, ao,...
Hoa nhọ nồi nhỏ, màu trắng, thường mọc ở đầu cành
Lá của cây nhọ nồi khá nhỏ, rộng từ 1 đến 3cm, dài từ 2 đến 10cm, có hình dạng trứng thuôn hoặc hình mác. Lá thường mọc đối, có đỉnh nhọn và mép lá hơi có răng cưa, gần như không có cuống. Bề mặt dưới lá có thể phủ một lớp lông tơ mịn và gân lá nổi rõ.
Hoa của cây nhọ nồi có màu trắng, hình ống, không có cuống, có đường kính khoảng 1cm và dài từ 1.5 đến 2mm. Nhị hoa được sắp xếp rời rạc và bao phấn tạo thành ống bao bọc nhụy. Quả của nhọ nồi có màu đen hoặc nâu nhạt, rộng khoảng 0.9mm và dài từ 2 đến 3mm. Đỉnh của quả thường có một lớp lông ngắn màu trắng.
2. Cây nhọ nồi có tác dụng gì cho sức khỏe?
2.1. Cải thiện chức năng gan
Y học cổ truyền Ấn Độ đã ghi nhận rằng cây cỏ mực có những tác dụng quý giá đối với gan nhờ vào hàm lượng flavonoid cao và nhiều hoạt chất sinh học khác, đặc biệt là wedelolactone, giúp cải thiện chức năng gan và điều trị vàng da do viêm gan.
Nghiên cứu trên chuột đã chứng minh rằng cây nhọ nồi có khả năng bảo vệ gan hiệu quả. Các chuột được tiêm chất độc CCl4 cho gan sau đó uống dịch chiết từ cây nhọ nồi. Kết quả cho thấy tỷ lệ tử vong của nhóm chuột sử dụng dịch chiết nhọ nồi chỉ là 22%, trong khi nhóm không sử dụng dịch chiết có tỷ lệ tử vong lên đến 77%.
Năm 2015, nghiên cứu từ thư viện Y khoa Quốc gia Hoa Kỳ đã chỉ ra rằng dịch chiết ethanol từ cây nhọ nồi có thể tăng trọng lượng gan và cải thiện hoạt động của các enzyme chống oxi hóa trong gan. Do đó, cây nhọ nồi có tác dụng gì
Cây nhọ nồi có thể được sử dụng để điều trị một số vấn đề liên quan đến gan
2.2. Có khả năng chống vi khuẩn
Y học cổ truyền tại nhiều quốc gia châu Á đã sử dụng cây nhọ nồi để điều trị các vấn đề như tưa lưỡi ở trẻ em, mụn đầu đinh, và viêm đường tiết niệu. Một nghiên cứu vào năm 2011 về tác dụng chống vi khuẩn của cây nhọ nồi đã phát hiện ra rằng nó có thể kháng lại 9 loại vi khuẩn như E.coli, tụ cầu khuẩn vàng,...
2.3. Giảm cơn đau
Y học cổ truyền Ấn Độ sử dụng cây nhọ nồi trong các bài thuốc để điều trị đau lưng, viêm nha chu, và làm lành vết thương. Thí nghiệm giảm đau trên chuột cũng đã chỉ ra rằng cây nhọ nồi có hiệu quả giảm đau tương đương với aspirin và codein.
Để giải thích cây nhọ nồi có tác dụng gì trong việc giảm đau, có thể hiểu như sau: alkaloid và ethanol trong cây nhọ nồi mang lại hiệu quả giảm đau. Vì vậy, trong một số trường hợp như suy thận, suy gan, hoặc các vấn đề về dạ dày tá tràng, có thể sử dụng cây nhọ nồi thay vì dùng thuốc giảm đau.
2.4. Hỗ trợ hệ tiêu hóa
Y học cổ truyền Ấn Độ có cách dùng cây nhọ nồi tươi trong bài thuốc để điều trị các vấn đề không thoải mái ở dạ dày. Dược liệu này cũng được sử dụng để điều trị khó tiêu, táo bón, và giúp cân bằng hệ tiêu hóa.
Nghiên cứu cũng đã chỉ ra rằng, cây nhọ nồi chứa nhiều hoạt chất có tác dụng trung hòa axit dạ dày, cải thiện các triệu chứng không thoải mái do viêm loét dạ dày hoặc tá tràng như nóng rát thượng vị, ợ hơi, ợ chua,...
Giải thích tác dụng của cây nhọ nồi với hệ tiêu hóa có thể dựa trên các hoạt chất mà dược liệu này chứa:
- Tanin: tạo ra lớp màng bảo vệ niêm mạc dạ dày trước sự tác động của vi khuẩn và axit dịch vị.
- Vitamin K: giúp lành nhanh vết loét dạ dày, ngăn ngừa xuất huyết và giảm đau dạ dày.
- Flavonozit và Carotene: giúp làm giảm các triệu chứng dư axit dạ dày như nóng rát thượng vị, ợ chua, và viêm loét dạ dày.
2.5. Hỗ trợ chữa viêm đường hô hấp
Thành phần chống viêm và hỗ trợ loại bỏ đờm trong cây nhọ nồi có thể giúp trong việc điều trị cảm lạnh gây ho, nhiễm trùng đường hô hấp và cúm. Tuy nhiên, cây nhọ nồi chỉ hiệu quả với các trường hợp viêm đường hô hấp nhẹ, chưa phức tạp.
Nếu viêm đường hô hấp không cải thiện sau 2 tuần điều trị bằng cây nhọ nồi, cần đi khám để nhận được sự tư vấn chuyên môn từ bác sĩ.
Dùng cây nhọ nồi có thể giúp cải thiện các triệu chứng viêm đường hô hấp.
2.6. Giúp chữa nhiễm trùng bàng quang
Hầu hết nhiễm khuẩn đường tiết niệu do vi khuẩn E.coli gây ra. Cây nhọ nồi có thể tiêu diệt vi khuẩn này, giúp kháng viêm, cầm máu, lợi tiểu, giảm đau, phù hợp để chữa bệnh nhiễm trùng bàng quang.
2.7. Hỗ trợ chống ung thư
Năm 2011, một nghiên cứu ở Ấn Độ đã chỉ ra rằng cây nhọ nồi có thể ngăn chặn và tiêu diệt sự sinh sản của tế bào ung thư, đặc biệt là ung thư gan. Cũng đã có tài liệu cho thấy cây nhọ nồi có hoạt chất gây mất kết nối phân đoạn DNA để loại bỏ tế bào ung thư, giảm thiểu tác động tiêu cực của tế bào ung thư đối với các tế bào lành tính.
2.8. Giúp cầm máu
Y học cổ truyền Trung Quốc và Việt Nam đã có bài thuốc chữa các chứng bệnh xuất huyết như: tiểu tiện hoặc đại tiện ra máu, chảy máu cam, rong huyết, băng huyết sau sinh, ho ra máu. Căn cứ cho bài thuốc này chính là khả năng cầm máu của cây nhọ nồi.
3. Những điều cần lưu ý khi sử dụng bài thuốc chữa bệnh từ cây nhọ nồi
Để đảm bảo hiệu quả khi sử dụng bài thuốc chữa bệnh từ cây nhọ nồi, người bệnh cần chú ý đến những điều sau:
- Dùng liều thuốc phù hợp với từng đơn thuốc.
- Tránh sử dụng vật liệu kim loại để nấu thuốc, nên sử dụng nồi sứ hoặc đất sét.
- Hoạt chất trong nhọ nồi có thể tương tác với một số loại thuốc phương Tây, cần thận trọng khi sử dụng.
Tóm lại, để sử dụng dược liệu nhọ nồi một cách đúng đắn, tránh tương tác thuốc và đạt được hiệu quả cao, bệnh nhân nên tham khảo ý kiến của thầy thuốc y học cổ truyền có kinh nghiệm để được tư vấn về cách sử dụng, liều lượng và thời gian điều trị phù hợp.
