Buzz
| Thông ba lá | |
|---|---|
| Tình trạng bảo tồn | |
Ít quan tâm (IUCN 2.3) | |
| Phân loại khoa học | |
| Giới (regnum) | Plantae |
| Ngành (divisio) | Pinophyta |
| Lớp (class) | Pinopsida |
| Bộ (ordo) | Pinales |
| Họ (familia) | Pinaceae |
| Chi (genus) | Pinus |
| Phân chi (subgenus) | Pinus |
| Loài (species) | P. kesiya |
| Danh pháp hai phần | |
| Pinus kesiya Royle ex Gordon, 1840 | |
| Danh pháp đồng nghĩa | |
| |
Cây thông ba lá (tên khoa học: Pinus kesiya), còn được gọi là xà nu hay loong rúh, là một loài thực vật thuộc họ Thông. Trong văn học, cây này thường xuất hiện dưới tên gọi xà nu trong tác phẩm 'Rừng xà nu' của nhà văn Nguyên Ngọc.
Nhận diện đặc trưng
Cây thông ba lá là một loài cây gỗ lớn với vỏ màu nâu xám, nứt dọc thành rãnh sâu và nhựa có mùi hắc. Tán cây có hình trứng rộng. Lá của cây hình kim, thường mọc thành 3 lá kim trên mỗi đầu cành ngắn. Lá kim có màu xanh ngọc, dài khoảng 20-25 cm và thường cứng. Đầu cành ngắn với lá dài 1,5 cm, mọc xoắn ốc trên cành lớn.
Quả thông đơn tính, với nón cái thường chín sau 2 năm và chuyển hóa thành gỗ. Nón có hình trứng, kích thước cao từ 5–9 cm và rộng từ 4–5 cm. Cuống quả thường cong và dài 1,5 cm. Lá bắc không phát triển, trong khi lá noãn phát triển thành vảy, mỗi vảy chứa 2 hạt có cánh. Mặt vảy hình thoi, có gờ ngang nổi rõ và rốn vảy hơi lồi.
Ứng dụng
Thông ba lá ít khi được trồng chủ yếu để thu nhựa. Gỗ của nó chủ yếu được sử dụng trong xây dựng, làm trụ mỏ, đóng đồ gia dụng và làm nguyên liệu sản xuất bột giấy.
Phân bố
Thông ba lá ưa đất tốt và khí hậu mát mẻ với nhiều sương mù, thường phân bố ở độ cao trên 900 m. Trên toàn cầu, loài cây này có mặt ở Ấn Độ (Assam), nam Trung Quốc (Vân Nam, cực đông nam Tây Tạng, nam Tứ Xuyên), Myanmar, Lào, Thái Lan, Việt Nam, Malaysia, và Philippines (Luzon). Tại Campuchia, nó chỉ xuất hiện ở một vị trí đơn lẻ.
Ngoài ra, thông ba lá cũng là loài cây trồng quan trọng ở một số khu vực khác như miền nam châu Phi và Nam Mỹ.
Ở Việt Nam
Tại Việt Nam, khoảng 90% diện tích thông ba lá tập trung ở cao nguyên Langbian, với độ cao từ 1.000 đến 1.800m. Tuy nhiên, loài cây này cũng có thể sinh trưởng ở độ cao thấp hơn, từ 800 đến 1.000m, trên cao nguyên Di Linh. Thông ba lá là loài thông có diện tích phân bố rộng nhất ở Việt Nam, xuất hiện tại Hà Giang, Sơn La, Gia Lai, Kon Tum,... nhưng phổ biến nhất là ở cao nguyên Langbian.
Trong văn học
Loài cây này được nhắc đến trong tác phẩm truyện ngắn 'Rừng xà nu' của nhà văn Nguyễn Trung Thành (hay Nguyên Ngọc).
Hình ảnh minh họa
Liên kết bên ngoài
- Rừng thông Đà Lạt
- Thông tin về Pinus kesiya tại Wikispecies
- Tư liệu về Pinus kesiya trên Wikimedia Commons
| Thẻ nhận dạng đơn vị phân loại |
|
|---|
