Phát hiện sự tăng cao 8cm chỉ trong 6 tháng
N.H.M, bé gái 6 tuổi (ở Ba Đình, Hà Nội) được đưa đến Bệnh viện Đa khoa (BVĐK) Mytour để kiểm tra vì trong hơn 01 năm qua gia đình nhận thấy trẻ phát triển vú bất thường. So với bạn bè cùng tuổi, bé M. có chiều cao vượt trội và đặc biệt, chỉ trong 6 tháng vừa qua, bé đã tăng cao thêm 8cm, ngoài ra không có dấu hiệu bất thường nào khác.
Biểu hiện vú to bất thường là một trong những dấu hiệu của việc trẻ bước vào tuổi dậy thì sớm
Bác sĩ Trần Thị Kim Ngọc, Chuyên khoa Nhi tại BVĐK Mytour cơ sở 2, sau khi tiến hành khám lâm sàng, đưa ra nhận định về tình trạng sức khỏe của bé M. và tiến hành các xét nghiệm như đánh giá hormone nội tiết, chụp X - quang tuổi xương, siêu âm vú, ổ bụng, tử cung vòi trứng để tìm kiếm bất thường.
Kết quả xét nghiệm hormone như LH huyết thanh, Prolactin, Estradiol, FSH, TSH và các kiểm tra chức năng chỉ ra rằng bé M. đã bước vào tuổi dậy thì sớm hơn so với các bạn cùng trang lứa. Bác sĩ Ngọc đã tư vấn cho bệnh nhân về chế độ dinh dưỡng và luyện tập cũng như những điều cần lưu ý cho phụ huynh khi trẻ bắt đầu dậy thì.
Điều kiện nào được coi là trẻ dậy thì sớm?
Giai đoạn dậy thì ở trẻ có thể được ví như một chuyến tàu siêu tốc với những thay đổi không thể lường trước, nhanh chóng về cảm xúc, thể chất và hành vi. Điều đáng chú ý là nếu trẻ bắt đầu dậy thì khi còn quá nhỏ, thì mọi vấn đề sẽ trở nên phức tạp hơn. Điều này cũng là nỗi lo của nhiều phụ huynh.
Trẻ bước vào tuổi dậy thì sớm sẽ thấy sự thay đổi trong tâm sinh lý và quan tâm nhiều hơn đến ngoại hình của mình.
Dậy thì sớm là hiện tượng phát triển tính sinh dục xảy ra trước 9 tuổi ở nam và trước 8 tuổi ở nữ (hoặc có chu kỳ kinh nguyệt trước 9,5 tuổi ở nữ). Trong những năm gần đây, số lượng trẻ gái dậy thì sớm tăng lên, bác sĩ Ngọc đã chia sẻ về nguyên nhân của hiện tượng này:
• Dậy thì sớm ở trẻ em được phân loại thành dậy thì sớm trung ương (tức là dậy thì sớm thực sự): Do hoạt động sớm của trục hạ đồi - tuyến yên - hệ thống sinh dục, ảnh hưởng bởi hormone hướng sinh dục.
• Dậy thì sớm ngoại biên (hoặc dậy thì sớm giả): Độc lập với sự kích thích từ tuyến yên và không bị ảnh hưởng bởi hormone hướng sinh dục.
• Dậy thì sớm một phần (không hoàn toàn): Phát triển sớm một phần và xuất hiện riêng lẻ một đặc tính sinh dục.
• Dậy thì sớm nhanh: Thường xảy ra ở trẻ gái 8-10 tuổi có tăng cân và chiều cao nhanh chóng so với tuổi và không ảnh hưởng nhiều đến chiều cao cuối cùng nếu có chu kỳ kinh nguyệt sớm.
Làm thế nào để nhận biết trẻ bước vào tuổi dậy thì sớm?
Theo bác sĩ Ngọc, dù trẻ bước vào tuổi dậy thì sớm nhưng hiểu biết của họ về vấn đề này thường chưa đầy đủ, điều này có thể dẫn đến nguy cơ bị lạm dụng tình dục. Phụ huynh cần chú ý đến giai đoạn này của trẻ để sớm nhận biết dấu hiệu dậy thì, từ đó áp dụng phương pháp giáo dục phù hợp. Các dấu hiệu đặc trưng có thể gặp là:
- Tăng tốc độ phát triển chiều cao (có thể phát triển chiều cao trước khi phát triển vú);
- Phát triển vú, thường xảy ra ở một bên, đôi khi ở cả hai bên, đây là dấu hiệu phổ biến nhất;
- Lông kín, lông nách bắt đầu xuất hiện;
- Chu kỳ kinh nguyệt;
- Có thể xuất hiện những biểu hiện như trứng cá với số lượng ít hoặc trung bình;
- Thay đổi về tâm trạng: Bắt đầu tỏ ra độc lập hơn đối với bố mẹ, tự chăm sóc bản thân, thích so sánh với bạn bè cùng tuổi, chủ yếu tương tác với bạn bè cùng giới. Đặc biệt, có thể mơ mộng, lý tưởng hóa và đặt ra những mục tiêu không thực tế, thiếu khả năng kiểm soát bản thân.
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến dậy thì sớm ở trẻ như yếu tố di truyền, nội tiết, môi trường sống, chế độ ăn uống, và điều kiện sống trong gia đình, cũng như các vấn đề sức khỏe khác.
Tại sao trẻ bước vào tuổi dậy thì sớm?
Có nhiều lý do dẫn đến việc trẻ bước vào tuổi dậy thì sớm như yếu tố di truyền, nội tiết, môi trường sống, chế độ ăn uống, và điều kiện sống trong gia đình, cũng như các vấn đề sức khỏe khác của cơ thể. Trong đó, nguy hiểm nếu nguyên nhân đến từ u não, u ác tính tuyến sinh dục,…
Do trẻ bước vào tuổi dậy thì sớm nên chức năng sinh sản bắt đầu hoàn thiện, dẫn đến nguy cơ phải đối mặt với xâm hại tình dục, thậm chí có thai hoặc phá thai ở tuổi vị thành niên, nếu không được trang bị kiến thức về tránh thai và bảo vệ bản thân. Những biến đổi sinh lý này cũng gây ra nhiều lo lắng, ảnh hưởng đến sự phát triển tâm lý của trẻ trong tương lai.
Trẻ bước vào tuổi dậy thì sớm, các phụ huynh cần luôn quan tâm đến những thay đổi của con em để ngăn ngừa các hậu quả của việc dậy thì sớm.
Do đó, bác sĩ Ngọc khuyến nghị mỗi phụ huynh hãy chú ý đến con mình hơn khi trẻ tiền dậy thì, đặc biệt cần giáo dục trẻ nhận thức được việc tự quan sát và chăm sóc bản thân. Khi phát hiện sự phát triển không bình thường, không nên ngần ngại mà hãy trò chuyện với cha mẹ hoặc tìm kiếm ý kiến tư vấn từ người lớn (ông, bà, cô, chú) ngay lập tức để nhận được sự hỗ trợ thích hợp. Đồng thời, phụ huynh cũng cần thường xuyên quan tâm đến sự thay đổi của con em để ngăn chặn những tác động tiêu cực của dậy thì sớm.
Khi trẻ có dấu hiệu bước vào tuổi dậy thì sớm, cha mẹ nên đưa trẻ đến các cơ sở y tế uy tín để kiểm tra hoặc tiến hành các xét nghiệm về hormone sinh dục để kiểm tra vấn đề dậy thì sớm ở trẻ.
Trong trường hợp xét nghiệm phát hiện điều không bình thường, bác sĩ sẽ cung cấp tư vấn miễn phí. Nếu cần thiết, Chuyên khoa Nhi tại BVĐK Mytour là địa chỉ đáng tin cậy để kiểm tra sâu hơn. Với đội ngũ chuyên gia và bác sĩ giàu kinh nghiệm cùng với trang thiết bị hiện đại, chuyên khoa này cung cấp đầy đủ các dịch vụ khám và điều trị các bệnh lý ở trẻ như vấn đề về hô hấp, tiêu hóa, dinh dưỡng, nội tiết, tiêm chủng,...