Buzz
1. Phát hiện đúng triệu chứng của bệnh sởi
1.1. Sởi là do nguyên nhân gì
Sởi là do virus Paramyxovirus gây ra và có thể lây truyền nhanh chóng qua nhiều con đường khác nhau:
- Tiếp xúc với các giọt bắn từ đường hô hấp phát ra khi người bệnh ho, hắt hơi, nói chuyện,…
- Tiếp xúc với các dịch tiết của người bệnh.
- Tiếp xúc với đồ vật mà người bệnh đã tiếp xúc và có chứa virus sởi.
Virus gây bệnh sởi dễ dàng lây lan qua các giọt bắn từ người bệnh
Virus gây bệnh sởi sinh sống trong chất nhầy ở mũi và cổ họng của người bệnh trước khi xuất hiện ban đầu khoảng 4 ngày, sau đó phát triển trong vòng 4 - 5 ngày. Đây cũng là thời điểm virus dễ lây lan nhất, vì vậy khi chăm sóc trẻ, cha mẹ cần đặc biệt cẩn thận.
1.2. Các dấu hiệu của bệnh sởi
Để chăm sóc trẻ mắc bệnh sởi đúng cách, cha mẹ cần nhận biết các dấu hiệu nhận diện của bệnh này. Sởi trải qua 4 giai đoạn với các dấu hiệu điển hình như sau:
- Giai đoạn ủ bệnh: 4 - 10 ngày, không có dấu hiệu đặc trưng, một số trẻ có thể có sốt nhẹ.
- Giai đoạn khởi phát: 3 - 5 ngày, là thời điểm bệnh dễ lây lan nhất.
Các dấu hiệu thường gặp ở trẻ lúc này bao gồm:
+ Sốt cao, liên tục.
+ Chảy nước mắt, chảy nước mũi; hắt hơi; phù mắt, mắt đỏ; tiêu chảy; ho khan hoặc có đờm.
+ Trẻ cảm thấy mệt mỏi, cơ khớp và đầu đau.
+ Trong miệng trẻ có các đốm nhỏ màu đỏ bị sưng huyết.
- Giai đoạn phát ban:
Các nốt ban đỏ xuất hiện sau tai, ở gáy của trẻ, sau đó lan tỏa sang má, cổ, ngực, bụng, lưng và tứ chi. Ban có màu hồng nhạt, sẽ biến mất khi căng da, có thể tồn tại riêng lẻ hoặc hợp lại thành từng đám. Trong trường hợp nặng, trẻ có thể bị chảy máu miệng, mũi hoặc đi ngoài có máu trong phân.
- Giai đoạn hồi phục
Ban đầu, các ban sẽ lặn xuống sau khoảng 6 ngày, để lại vết thâm trên da. Lúc này, trẻ có thể ăn kém và cảm thấy mệt mỏi, nhưng sẽ lấy lại sức và hết sốt.
2. Chăm sóc trẻ bị sởi đúng cách để tránh biến chứng
2.1. Nguy cơ biến chứng khi chăm sóc trẻ không đúng cách
Khi chăm sóc trẻ bị sởi không đúng cách, có thể dẫn đến nguy cơ mắc các biến chứng sau:
Viêm phổi có thể là biến chứng của sởi nếu không chăm sóc trẻ đúng cách
- Rối loạn dinh dưỡng.
- Viêm đường tiêu hóa có thể xảy ra.
- Viêm đường hô hấp trên là một biến chứng có thể gặp.
- Viêm đường hô hấp dưới có thể phát triển.
- Nguy cơ viêm màng não cao.
Nguy hiểm nhất là trẻ có thể mắc các tình trạng trầm cảm, tâm thần phân liệt, tổn thương não và có thể gây tử vong.
2.2. Chăm sóc trẻ mắc sởi đúng cách ngay tại nhà
2.2.1. Bảo vệ sức khỏe cơ thể và môi trường sống
Việc chăm sóc da, mắt, răng, miệng cho trẻ mắc sởi cần được quan tâm đặc biệt để tránh nguy cơ nhiễm khuẩn và lở loét. Để đảm bảo điều này, cha mẹ nên sử dụng khăn mềm và sạch để lau miệng, lau mặt và cơ thể cho trẻ bằng nước ấm, đồng thời sử dụng nước muối để súc miệng cho trẻ. Hãy nhớ nhỏ mắt cho trẻ bằng nước muối sinh lý từ 3 đến 4 lần mỗi ngày.
Ngoài ra, trong quá trình mắc sởi, trẻ cần được cách ly, tránh gió và ở trong phòng sạch sẽ nhưng không có gió lùa. Đồ chơi, ga đệm và chăn màn của trẻ cần được giặt thường xuyên bằng nước nóng và phơi dưới ánh nắng hoặc sấy khô để đảm bảo vệ sinh. Tất cả các vật dụng cá nhân của trẻ cũng cần được tiệt trùng.
2.2.2. Chuẩn bị chế độ dinh dưỡng phù hợp
Vì cảm thấy mệt mỏi, trẻ thường ít muốn ăn, do đó khi chăm sóc trẻ mắc sởi, cha mẹ nên chuẩn bị thức ăn dạng lỏng, dễ tiêu hóa nhưng vẫn đảm bảo dinh dưỡng đầy đủ. Trẻ đang được bú cần được tiếp tục cho bú nhiều hơn để cải thiện hệ miễn dịch. Cần ưu tiên thực phẩm giàu protein và beta-caroten trong khẩu phần ăn của trẻ.
Cha mẹ cần chú ý khi chế biến thức ăn cho trẻ, tránh các loại thực phẩm gây dị ứng như hải sản, thịt gia cầm, thịt chó, thịt dê, côn trùng,... và các loại rau gia vị có tính kích thích. Trẻ lớn cần uống đủ nước, đặc biệt là nước hoa quả, dung dịch oresol khi trẻ bị tiêu chảy, sốt cao.
Việc sử dụng thuốc
Nếu trẻ sốt trên 38,5 độ C, cha mẹ có thể dùng thuốc paracetamol theo liều lượng phù hợp để giúp trẻ hạ sốt. Không bao giờ tự ý sử dụng kháng sinh cho trẻ. Chỉ khi trẻ bị viêm đường hô hấp thì mới được sử dụng kháng sinh và cần có chỉ định từ bác sĩ.
Nếu trẻ mắc sởi và sốt kéo dài, cần sử dụng thuốc hạ sốt đúng liều lượng. Nếu không giảm sốt được, cần đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay lập tức.
Bổ sung vitamin A là một phần quan trọng trong việc chăm sóc trẻ mắc sởi. Trẻ cần được bổ sung 2 liều vitamin A, mỗi liều cách nhau 24 giờ. Trường hợp trẻ có dấu hiệu suy dinh dưỡng và mắt biểu hiện thiếu vitamin A, cần phải bổ sung thêm một liều vào ngày hôm sau và một liều nữa vào 4 tuần sau. Liều lượng cụ thể cần được tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa.
Những điều cần chú ý
- Theo dõi thân nhiệt của trẻ thường xuyên. Nếu đã sử dụng thuốc hạ sốt đúng liều mà trẻ không giảm sốt, cần đưa trẻ đến bệnh viện ngay lập tức.
- Thông thường, sau 3 ngày sốt, nốt sởi sẽ hạ và nốt sởi cũng sẽ mất dần. Tuy nhiên, nếu trẻ vẫn tiếp tục sốt sau khi nốt sởi đã biến mất, có nguy cơ nhiễm trùng cao và cần phải đưa trẻ đến bệnh viện.
- Đừng cấm gió đến với trẻ, nhưng đừng để trẻ thiếu nước vì da của trẻ vẫn yếu đuối, cần được vệ sinh sạch sẽ để tránh viêm nhiễm.
- Hãy tránh ánh sáng chiếu thẳng vào mắt trẻ vì mắt trẻ ở giai đoạn này rất nhạy cảm, đang đau và dễ bị kích ứng.
- Trong quá trình chăm sóc khi trẻ mắc bệnh sởi, nếu trẻ có dấu hiệu mất nước do tiêu chảy, khó thở, sốt cao kéo dài, ho nhiều,... hãy đưa trẻ đến bệnh viện ngay để được bác sĩ điều trị kịp thời.
