1. Chiều cao và cân nặng bình thường của trẻ
Bé trai và bé gái có sự phát triển khác nhau qua từng giai đoạn, do đó bảng chiều cao và cân nặng chuẩn cũng khác nhau.
Chi tiết cụ thể như sau:
Bảng tiêu chuẩn chiều cao và cân nặng cho bé trai và bé gái
Dù là bé trai hay bé gái, giai đoạn sơ sinh và giai đoạn phát triển đều có sự thay đổi thể chất rất nhanh. Cha mẹ cần theo dõi sát sao cân nặng và chiều cao của trẻ để đáp ứng các yêu cầu dinh dưỡng và chăm sóc, giúp trẻ phát triển tối ưu.
2. Các yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển chiều cao và cân nặng ở trẻ theo ý kiến bác sĩ
Mọi cha mẹ đều mong con mình có chiều cao và cân nặng phù hợp với lứa tuổi, luôn nỗ lực tạo điều kiện tốt nhất cho con phát triển. Hiểu rõ các yếu tố ảnh hưởng đến chiều cao và cân nặng của trẻ sẽ giúp chăm sóc trẻ tốt hơn.
2.1. Yếu tố di truyền
Hợp tử là sự kết hợp giữa một nửa gen từ bố và một nửa gen từ mẹ, quyết định nhiều đặc điểm hình thái và tính trạng. Các nghiên cứu cho thấy, di truyền có ảnh hưởng lớn đến sự phát triển chiều cao và cân nặng của trẻ.
Ngoài gen di truyền, nhóm máu, cân nặng và lượng mỡ thừa của bố mẹ cũng tác động đến sự phát triển của trẻ. Dù khó xác định chính xác nhưng nghiên cứu tại Mỹ cho thấy, khoảng 23% chiều cao của trẻ bị ảnh hưởng bởi di truyền. Dù yếu tố này không thể thay đổi, chiều cao của trẻ vẫn có thể cải thiện nếu được chăm sóc tốt.
Di truyền ảnh hưởng khoảng 23% đến chiều cao của trẻ
2.2. Dinh dưỡng và điều kiện sống
Nhiều bậc phụ huynh chưa chú ý đến tầm quan trọng của dinh dưỡng và môi trường sống đối với sự phát triển chiều cao và cân nặng của trẻ. Nếu được cung cấp đủ dinh dưỡng, đặc biệt trong giai đoạn dậy thì và phát triển hệ xương, trẻ có thể cải thiện chiều cao đáng kể.
Thiếu dinh dưỡng, thiếu hụt dưỡng chất có thể làm chậm quá trình phát triển thể chất. Trẻ suy dinh dưỡng sẽ còi cọc, sức khỏe yếu và dễ mắc bệnh hơn, dẫn đến nền tảng thể chất kém khi trưởng thành.
Ngoài dinh dưỡng, các yếu tố môi trường như ô nhiễm, khí hậu khắc nghiệt cũng ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ, thường làm chậm quá trình này.
2.3. Sức khỏe của thai phụ
Giai đoạn phát triển trong bụng mẹ rất quan trọng, tạo nền tảng sức khỏe cho trẻ khi sinh ra và lớn lên sau này. Vì thế, cân nặng và chiều cao của trẻ khi sinh ra và khi lớn lên bị ảnh hưởng nhiều từ điều kiện phát triển trong bụng mẹ.
Nếu mẹ thường xuyên căng thẳng tinh thần trong thời kỳ mang thai, sức khỏe và trí tuệ của trẻ cũng sẽ bị ảnh hưởng. Đặc biệt, sự phát triển kỹ năng vận động của trẻ sau khi sinh ra sẽ bị tác động rõ rệt.
Ngoài ra, nếu trong thời kỳ mang thai, mẹ cung cấp đủ dinh dưỡng cần thiết như: sắt, canxi, các acid béo thiết yếu, acid folic,… thì hệ cơ xương của trẻ sẽ phát triển tốt hơn. Điều này tạo nền tảng cho sức khỏe và sự phát triển cơ xương của trẻ, liên quan đến cân nặng và chiều cao sau này.
Những môn thể thao giúp rèn luyện thể chất tốt cho trẻ bao gồm: bóng chuyền, bơi lội, đạp xe, bóng rổ, nhảy dây,…
2.4. Vận động và thể thao
Hiện nay, trẻ em có xu hướng lười vận động và thức khuya hơn, thay vì chơi đùa và hoạt động thể chất với bạn bè, trẻ thường ngồi xem ti vi, điện thoại, máy tính. Sự bùng nổ công nghệ đã dẫn đến nhiều hệ lụy xấu cho sự phát triển, sức khỏe và cả chiều cao, cân nặng của trẻ trong giai đoạn dậy thì và trưởng thành.
Do đó, cha mẹ cần động viên và khuyến khích trẻ vận động nhiều hơn, tham gia các môn thể thao thường xuyên để cải thiện chiều cao, vóc dáng và phát triển các kỹ năng sống cần thiết. Các môn thể thao phù hợp bao gồm: bóng chuyền, bơi lội, đạp xe, bóng rổ, nhảy dây,…
Nếu trẻ bị thừa cân hoặc béo phì, cha mẹ nên hướng dẫn và đồng hành cùng trẻ trong chế độ ăn kiêng, tập thể dục đều đặn và đảm bảo giấc ngủ sâu từ 7 - 8 tiếng mỗi đêm.
2.5. Các bệnh lý
Trẻ trong thời kỳ thơ ấu mắc nhiều bệnh lý, đặc biệt là bệnh mãn tính nghiêm trọng hoặc phải phẫu thuật, sẽ bị ảnh hưởng đến sự phát triển thể chất.
Trẻ sẽ phát triển thể chất tốt nếu cân nặng và chiều cao đạt chuẩn
Một nghiên cứu tại Hoa Kỳ cho thấy, trẻ mắc bệnh thiếu máu hồng cầu hình liềm thường có cân nặng và chiều cao thấp hơn so với trẻ khỏe mạnh. Sự phát triển tâm sinh lý và sức khỏe ở tuổi vị thành niên hoặc trưởng thành cũng bị ảnh hưởng. Do đó, ngoài việc điều trị bệnh mãn tính, trẻ cần được chăm sóc và theo dõi đặc biệt để đảm bảo điều kiện phát triển tốt nhất.
Cha mẹ có thể sử dụng bảng chiều cao cân nặng chuẩn của bé để kiểm tra xem trẻ có bị thừa hoặc thiếu cân không, từ đó điều chỉnh chế độ dinh dưỡng và sinh hoạt hợp lý. Ngoài phát triển thể chất, cha mẹ cũng nên chú ý đến việc bồi dưỡng sức khỏe trí não và tinh thần cho con, đặc biệt trong giai đoạn dậy thì nhiều biến đổi.