Cha tôi, Trương Văn Đạo, làm xe gỗ: ‘Sắp tự thiết kế, thậm chí dùng cả trí tuệ nhân tạo’

Sau khi thực hiện các dự án mô phỏng xe gỗ dựa trên các thiết kế nổi tiếng trên toàn thế giới, anh Trương Văn Đạo bắt đầu mơ ước về những sản phẩm mà chính anh sẽ sáng tạo.

Từ việc làm xe gỗ, đã mở ra những cơ hội mới chưa từng có

Xin cảm ơn anh đã dành thời gian cho cuộc phỏng vấn này. Chuyến đi của anh tới Đức gần đây là một trải nghiệm đặc biệt. Anh cảm nhận thế nào về điều đó?

Chuyến đi bắt đầu từ việc tôi làm một mô hình mô phỏng xe gỗ theo mẫu Audi concept mang tên Skysphere để con gái tôi chơi. Video về chiếc xe này trên các mạng xã hội đã thu hút sự quan tâm của nhiều người.

Sau đó, đại diện của Audi tại Đức đã liên lạc trực tiếp với tôi. Tuy nhiên, do khả năng ngoại ngữ của tôi hạn chế, việc trao đổi qua email và trực tiếp đã được vợ tôi đảm nhận. Sau vài cuộc trò chuyện, họ mời gia đình tôi, bao gồm cả tôi, vợ và con gái, sang thăm trụ sở của họ tại Đức và đặc biệt là trò chuyện với những người đã sáng tạo ra chiếc Audi Skysphere Concept thực sự.

Audi đã tài trợ toàn bộ chi phí gồm ăn ở và di chuyển. Họ đã đặt vé máy bay hạng thương gia cho chúng tôi với một hãng hàng không cao cấp. Tuy nhiên, khi đến sân bay ở Đức, không có ai từ hãng đón tiếp, thay vào đó, họ đã chuẩn bị một chiếc Audi Q4 e-tron và cho chúng tôi tự lái trong suốt thời gian ở đó.

Nghe đã thấy hành trình thú vị nhưng không dễ dàng chút nào…

Chính xác vậy. Khó khăn lớn nhất là việc xin thị thực (visa), vì gia đình tôi chưa từng đến châu Âu. Tôi muốn có một người bạn quay phim đi cùng nhưng tỷ lệ được cấp visa của họ không cao, điều này khiến vợ chồng tôi rất lo lắng. Đối với chúng tôi, việc có một người quay phim đi cùng là rất quan trọng.

Nhưng cuối cùng, mọi thứ đều diễn ra suôn sẻ và trôi chảy.

Một điều khác như tôi đã chia sẻ trước đó, Audi đã cung cấp một chiếc xe để tôi tự mình di chuyển. Đó là lần đầu tiên tôi lái xe ở châu Âu, nơi có cao tốc không giới hạn tốc độ (Autobahn). Tôi đã lái xe khoảng 150 km/h và bị các người dân địa phương vượt qua, nhắc nhở tôi chuyển sang làn phải để họ vượt. Đó là một trải nghiệm khó quên, vừa thách thức lại vừa thú vị.

Một khó khăn khác là ngôn ngữ. Vì tôi không giỏi ngoại ngữ nên mọi giao tiếp trên máy bay vào buổi tối muộn, hoặc khi đi đường, đều phải nhờ sự hỗ trợ rất nhiều từ vợ tôi.

Về chiếc Skysphere Concept bằng gỗ của anh, Audi đã nói gì?

Họ đánh giá cao và tỏ ra ngưỡng mộ tác phẩm của tôi. Họ cho biết, gia đình tôi là người đầu tiên được Audi mời đến trụ sở tại Đức vì họ rất hâm mộ và yêu thích tác phẩm này. Các nhà sáng tạo của chiếc Audi Skysphere Concept không ngờ sẽ thấy một chiếc thứ hai xuất hiện ở bất kỳ nơi nào trên thế giới.

'Tôi luôn cẩn thận khi tái tạo các thiết kế của các hãng xe nổi tiếng'

Có một số hãng xe trên thế giới không muốn bất kỳ đơn vị nào tái tạo sản phẩm của họ, ví dụ như Ferrari, họ có thể khởi kiện. Liệu anh đã gặp phải tình huống như vậy chưa?

Tôi chưa gặp phải tình huống như vậy dù đã làm rất nhiều mẫu xe gỗ cho đến nay. Sau khi hoàn thiện một mẫu xe, tôi luôn gửi email hoặc tin nhắn cho các hãng và bày tỏ lòng biết ơn vì đã cung cấp nguồn cảm hứng cho tôi để tạo ra chiếc xe đó. Hầu hết các hãng đều phản hồi tích cực và ủng hộ, miễn là công việc của tôi không có mục đích thương mại. Ngoài ra, vì cách làm của tôi là kiểu xe gỗ, không phải là sao chép tỷ lệ 1:1 (xe thực - PV), nên có thể họ cũng không có ý kiến kháng nghị.

Có thể, gần đây tôi đã hợp tác với Rolls-Royce và họ khuyên nên thông báo trước một câu nếu có kế hoạch tương lai làm một chiếc xe gỗ giống như của họ.

Ferrari là một hãng xe cẩn thận, thậm chí họ không cho phép khách hàng độ chế xe của họ. Ở Việt Nam, đã có trường hợp một nhóm bạn trẻ tự chế tạo lại chiếc Ferrari và bị hãng liên hệ và không được phép làm tiếp. Từ đó, tôi nhận ra cần phải cẩn thận hơn và có thể lần sau nếu muốn làm một chiếc 'Ngựa chồm' thì sẽ xin phép họ trước.

Nhưng nếu bây giờ có ai đó đặt hàng anh làm một chiếc xe theo yêu cầu của họ và trả phí, anh có chấp nhận không?

Thực tế đã có những đơn đặt hàng như vậy nhưng nhóm chúng tôi vẫn chưa chấp nhận làm bất kỳ chiếc nào, nên tạm thời mọi thứ vẫn ổn về vấn đề bản quyền và quyền lợi.

Tôi nghĩ rằng, khi một chiếc xe do tôi làm xong, đã được phép từ hãng thì chiếc xe đó thuộc sở hữu của tôi và tôi có quyền trao tặng cho bất kỳ ai mà tôi muốn. Hơn nữa, tôi chỉ sản xuất một chiếc duy nhất thay vì làm hàng loạt để bán.

Hoặc tôi có thể tặng chiếc xe cho một người nào đó, họ trả tiền công cho tôi để mang về sưu tầm, trưng bày. Tôi cho rằng đây là một vấn đề rất bình thường.

Khi có ai đó hỏi về giá của một chiếc xe gỗ, tôi luôn nói về giá trị thực sự, chi phí mà tôi đã bỏ ra để làm chiếc xe này. Tôi thường trả lời rằng, 'thực ra với chiếc xe này, tôi đã bỏ rất nhiều tâm huyết và chi phí như thế này, nếu bạn muốn sưu tầm, bạn có thể tham khảo giá là ngần đó'.

Vợ tôi thường nói phải đưa ra giá cao hơn, nhưng đối với tôi, điều đó không quan trọng. Điều này có nghĩa là, tôi chỉ đưa ra giá thực sự của chiếc xe. Nói cách khác, chi phí làm xe được công khai chia sẻ chứ không phải mục đích thương mại hay buôn bán.

Tuy nhiên, điều này là điều mà nhóm chúng tôi cần suy nghĩ và xem xét kỹ lưỡng để không ảnh hưởng tới bất kỳ ai trong tương lai.

Công việc của anh cần sự phủ sóng, vậy tại sao anh không mô phỏng các mẫu xe của VinFast?

Rất nhiều người hỏi tại sao tôi không làm các mẫu xe gỗ của VinFast. Sự thực là có những lúc tôi đã suy nghĩ đến việc làm. Nhưng vì VinFast là một hãng xe Việt Nam nên tôi cảm thấy một chút lo lắng về các vấn đề liên quan đến bản quyền.

Tôi hiểu rằng VinFast có hệ thống truyền thông mạnh mẽ nên không loại trừ khả năng họ cũng biết về các sản phẩm của tôi. Nhưng cho đến bây giờ, họ vẫn chưa liên hệ với tôi nên có thể họ không muốn sản phẩm của họ được tái tạo dưới dạng xe gỗ. Nhưng tôi và gia đình rất yêu quý quê hương, và cũng đang sử dụng một chiếc xe xăng của một thương hiệu Việt Nam, cho nên không thể nói là tôi không quan tâm đến thương hiệu trẻ này.

Những chiếc xe này chắc chắn chưa được cấp phép lưu thông trên đường. Anh sẽ xử lý tình huống này ra sao?

Thực tế là tôi chưa bao giờ đưa xe ra ngoài đường chính. Phần lớn thời gian, tôi chỉ thử nghiệm ở những khu đường vắng, trong khu dân cư, hoặc khu vực chưa có ai sống và chỉ biểu diễn một chút rồi dừng lại. Cả những chiếc xe gỗ này di chuyển rất chậm và có hệ thống phanh.

Mỗi khi một chiếc xe được hoàn thành tại xưởng gỗ, tôi luôn nghiêm túc nhấn mạnh với đồng nghiệp là không được đưa xe ra đường. Nếu cần chuyển xe từ xưởng sang kho lưu trữ, tôi luôn thuê xe tải nhỏ để vận chuyển, không dám tự mình đi qua đường quốc lộ.

Ví dụ gần đây nhất là chiếc Tesla Cybertruck. Đây là chiếc xe gỗ lớn nhất và nhanh nhất trong bộ sưu tập, nhưng tôi cũng chỉ thử nghiệm ở những con đường chưa hoàn thiện, vẫn đang được thi công.

'Năm 2024, tôi sẽ có nhiều thay đổi'

Ban đầu, tôi làm từ những mô hình nhỏ, tiếp theo là những chiếc xe mà con tôi có thể lái. Khi có nhiều kinh nghiệm hơn, tôi có thể tạo ra những chiếc xe lớn hơn, chạy nhanh hơn, sử dụng động cơ mạnh mẽ hơn, lắp thêm lốp hơi,... Đó là lý do tôi phải nâng cấp lên những chiếc xe lớn hơn để phù hợp với các tính năng mới.

Với những chiếc xe có kích thước nhỏ, khung gầm sẽ không đủ mạnh, không đủ chắc chắn để tích hợp được những công nghệ và những tính năng mà mình muốn nâng cấp cho chiếc xe.

Vậy tỷ lệ 1:1 cũng sẽ rất gần phải không anh? Và sẽ có những trang bị không khác gì xe thật như điều hòa, radio,...?

Chính xác là trong tương lai gần, mọi người sẽ thấy chiếc xe gỗ với tỷ lệ 1:1 đầu tiên mà tôi sản xuất. Tôi đã nghĩ rất kỹ về chiếc xe này, muốn nó phải hoàn hảo hơn nữa, hoặc thậm chí, có thể là những chiếc xe do chính tôi thiết kế.

Trên thực tế, tôi có thể sản xuất xe với tỷ lệ 1:1 bất cứ lúc nào. Nhưng tôi lo rằng, khi làm tỷ lệ như vậy liên tục, về sau tôi sẽ không còn gì để thách thức nữa. Vì vậy, tôi sẽ cố gắng làm tốt nhất có thể ở tỷ lệ nhỏ trước, sau đó dần dần nâng cấp.

Về các trang bị, tôi rất ngưỡng mộ công nghệ trên thế giới. Người Việt Nam cũng giỏi, nhưng cần học hỏi nhiều từ bên ngoài. Tôi không muốn 'show off' những công nghệ quá phức tạp. Tôi chỉ muốn áp dụng những công nghệ đặc biệt hoặc cần thiết thôi.

Về phần còn lại, tôi sẽ tập trung vào thẩm mỹ, thiết kế bên ngoài và nội thất, để thể hiện sự tinh tế của con người Việt Nam, của làng nghề và chất liệu gỗ.

Tới thời điểm hiện tại, anh đã có khá nhiều các tác phẩm xe gỗ. Liệu trong tương lai, anh có ý định mở một triển lãm hoặc phòng trưng bày những chiếc xe đó để mọi người có thể tới gần và chiêm ngưỡng thực tế hay không?

Từ khi bắt đầu làm xe gỗ, tôi đã ấp ủ ý định sẽ sở hữu một bộ sưu tập 'siêu xe' vô cùng đồ sộ. Tôi muốn mọi người được trải nghiệm những mẫu xe này trực tiếp, thay vì chỉ xem qua video.

Tháng 12 vừa qua, một công ty lớn từ Hồng Kông (Trung Quốc) đã mời tôi mang các mẫu xe gỗ qua đó trưng bày. Điều này khiến tôi nghĩ đến việc mở một phòng trưng bày hoặc tổ chức triển lãm với mục đích từ thiện, hoặc có thể sau này sẽ tổ chức đấu giá chẳng hạn.

Đó là một tương lai xa vời, không thể nào biết trước được, nhưng tôi sẽ cố gắng làm sao để sử dụng bộ sưu tập xe gỗ một cách có ý nghĩa và thiết thực nhất có thể.

Với sự phát triển mạnh mẽ của kênh YouTube, anh đã có kế hoạch gì cho kênh trong năm 2024?

Tiếp tục tạo ra nội dung sáng tạo như hiện tại, có thể sẽ chuyển sang tạo các mẫu xe tỷ lệ 1:1 và nâng cao chất lượng sản phẩm mới.

Vẫn tập trung toàn tâm vào công việc sáng tạo để sản xuất những sản phẩm tốt nhất, nhưng sẽ điều chỉnh theo hướng phát triển mới.

Cảm ơn vì những chia sẻ. Chúc anh và gia đình một năm mới tràn đầy sức khỏe và hạnh phúc!