Trước trách sau nhân. Khi đồng nghiệp có cử chỉ 'xâm chiếm' khi bạn thử trò chuyện, có 5 nguyên nhân bạn cần suy nghĩ trước khi trách người khác.
Giờ nghỉ trưa đã bắt đầu!
Bạn thấy đồng nghiệp bắt đầu ăn uống thoải mái, nhưng khi bạn tham gia vào cuộc trò chuyện, mọi người lại im lặng và... không muốn tiếp tục. Dường như họ luôn từ chối hoặc tránh bạn khi nói chuyện tại nơi làm việc, mặc dù họ vẫn vui vẻ với người khác.
Tại sao mọi người luôn 'xâm chiếm' khi trò chuyện với bạn? Khi đối mặt với tình huống này, liệu lỗi do bạn hay họ?
Có câu nói rằng “Trước trách sau nhân”. Đây là lúc bạn cần xem xét lại cách giao tiếp của mình để biết “có gì sai?”. Có thể trong một vài trường hợp, bạn đã tạo ấn tượng không tốt cho đồng nghiệp, khiến họ không muốn tiếp tục trò chuyện ngay sau khi bạn bắt đầu.
Hãy cùng xem xét 5 dấu hiệu giao tiếp kém khiến bạn không cố ý đẩy đồng nghiệp ra xa.
1. Chỉ nói về bản thân trong mọi cuộc trò chuyện
Khi cả nhóm đang thảo luận về một dự án phức tạp với một khách hàng khó tính, bạn vô tình nhắc đến một dự án cũ của công ty cũ và bắt đầu “Ở công ty X, tớ cũng gặp tình huống tương tự, nhưng tớ biết cách giải quyết nhanh chóng vì tớ đã học…” và cứ thế tiếp tục.
Bạn kể về bản thân với hy vọng tìm sự đồng cảm, nhưng người khác chỉ thấy bạn tự khen vì những gì bạn nói, họ không hiểu và cũng không quan tâm đến điều đó.
Như khi bạn cố gắng an ủi một người về mất mát tình cảm “Lúc đó tớ cũng đau khổ như mày”, những gì phù hợp với chúng ta không nhất thiết phải phù hợp với người khác. Đôi khi bạn quá chìm đắm trong cảm xúc và trải nghiệm cá nhân mà quên mất cảm xúc của đối phương khi chia sẻ thông tin đó.
Hãy tự hỏi:
- Đối phương có cảm nhận được giá trị của thông tin bạn chia sẻ không?
- Người đó có bực mình khi bị gián đoạn không?
- Câu chuyện bạn kể có kích thích sự phản hồi hay chỉ làm đưa cuộc trò chuyện vào một ngõ cụt?
2. Gây bối rối cho đối phương khi trò chuyện với bạn
Một đồng nghiệp tiến lại muốn trò chuyện với bạn để giảm căng thẳng. Khi cuộc trò chuyện kéo dài, bạn cảm thấy mất kiểm soát và không biết phản ứng như thế nào với cử động của chính mình. Các hành động không cần thiết bắt đầu xuất hiện như chống cằm, che mặt, đẩy kính, vuốt tóc...
Sự tinh tế sẽ nhận ra rằng bạn không thoải mái, cảm thấy bối rối và không tự tin vì cuộc trò chuyện kéo dài quá lâu so với mức độ thoải mái của bạn. Theo quan điểm khoa học, đây là lúc lo lắng xã hội được kích hoạt và nó hiện diện qua mọi cử động vô thức mà chúng ta thực hiện.
Các hành động không cần thiết cũng làm cho đối phương cảm thấy không thoải mái vì họ cảm nhận được rằng bạn thiếu tự tin, không thoải mái và chỉ làm “bắt buộc” để duy trì cuộc trò chuyện. Kết quả là cả hai không thể nói vấn đề sâu sắc hơn.
Nghiên cứu của Deloitte cho thấy trung bình một người Mỹ kiểm tra điện thoại của họ 46 lần mỗi ngày. Việt Nam cũng không thua kém khi có 1 trong 5 người Việt dành tới 9 tiếng mỗi ngày để lướt web trên điện thoại thông minh (Theo báo cáo Vietnam Ecommerce 2022).
Hành động “nhìn vào điện thoại” có thể là biện pháp tự bảo vệ của những người cảm thấy bối rối trong giao tiếp xã hội, giúp họ tránh bị mắc kẹt trong cuộc trò chuyện. Chúng ta cũng thường tự động nhìn vào điện thoại khi cảm thấy chán chường với cuộc trò chuyện của người khác.
Đôi khi việc kiểm tra điện thoại không phải là để làm tổn thương người khác hoặc thể hiện sự nhàm chán đối với họ (như những người kinh doanh trực tuyến hoặc thói quen trả lời tin nhắn ngay lập tức). Tuy nhiên, dù cố ý hay không, việc này cũng khiến người khác phải suy nghĩ.
Vì vậy, việc thông báo trước cho người khác biết rằng bạn cần kiểm tra điện thoại là một biện pháp tôn trọng và tinh tế. Nó giúp chúng ta quản lý tình huống một cách lịch sự để cả hai đều cảm thấy thoải mái.
Hãy tưởng tượng bạn đang ngồi ăn tối với đồng nghiệp tại một bàn tròn, bất ngờ có người quay sang và chỉ vào mặt bạn: “Em này, đã im lặng từ nãy giờ, chắc biết nhiều lắm đâu. Nói đi em?” Lần đầu tiên có thể bỏ qua, nhưng bạn sẽ dần cảm thấy như một phần trò hề nếu ai cũng dễ dàng chỉ vào mặt bạn mà không có lý do.
Theo Science Focus, việc chỉ vào mặt người khác có thể gợi lên cảm giác buộc tội hoặc coi người đó như một đối tượng đáng nghi. Người bị chỉ vào mặt có thể cảm thấy như đang bị kết án, bị đặt vào tình thế khó xử, và nếu diễn ra nhiều lần, họ có thể cảm thấy xúc phạm hoặc bị tấn công.
Chỉ vào mặt được coi là hành động thô lỗ trong hầu hết các nền văn hóa trên thế giới. Chúng ta có thể thấy những tình huống như sếp chỉ vào mặt nhân viên, khách hàng chỉ vào nhân viên nhà hàng xảy ra bất cứ lúc nào trong ngày.
Bạn đã từng nghe ai đó trò chuyện về công việc mà bạn chỉ nghe “bề nổi”, rồi sau đó phải hỏi lại những điều mà mình đã nghe chưa?
Việc lắng nghe đúng và đủ trong môi trường làm việc quan trọng hơn chúng ta nghĩ, nhưng lại là một trong những kỹ năng yếu nhất của con người khi làm việc. Harvard Business Review đã thực hiện một cuộc khảo sát tại Đại học Minnesota với hơn 1000 sinh viên, và kết quả cho thấy trung bình con người chỉ nhớ được khoảng một nửa thông tin mà họ nghe, dù họ có cố gắng lắng nghe cẩn thận đến đâu.
Chúng ta có thể tự động bật chế độ “nghe chờ có” khi cảm thấy mệt mỏi và không muốn tiếp nhận thêm thông tin. Trong những tình huống như vậy, bạn có thể yêu cầu người khác dừng lại một chút để bạn có thời gian thư giãn. Tuy nhiên, việc nghe chờ có cũng có thể trở thành một thói quen khó bỏ đối với những người thích nói nhiều hơn là nghe. Nếu bạn chỉ nghe người khác với mục đích “chờ” được đến lượt mình nói, đó là dấu hiệu bạn cần điều chỉnh cách giao tiếp của mình.