1. Chăm sóc trẻ sơ sinh trong tuần đầu
1.1. Giữ ấm cho trẻ
Trong 7 ngày đầu tiên sau khi sinh, trẻ đang ở giai đoạn cực kỳ nhạy cảm. Nguy cơ tử vong vẫn cao và cần được chú ý đặc biệt. Việc ngủ quá nhiều có thể làm ức chế sự hoạt động của hệ thần kinh. Cha mẹ cần phải chăm sóc và quan tâm đến trẻ một cách đặc biệt trong thời gian này.
Một điều quan trọng cha mẹ cần nhớ khi chăm sóc trẻ dưới 1 tháng tuổi là luôn giữ ấm cho bé. Nếu bé bị rét và mất điều kiện ấm áp, sức đề kháng của bé sẽ giảm, tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập và gây bệnh. Đặt bé cùng mẹ sau khi sinh không chỉ tạo sự gắn kết mẹ con mà còn giữ cho bé ấm áp từ cơ thể mẹ. Đồng thời, việc này cũng giúp mẹ dễ dàng quan sát và phát hiện vấn đề nếu có.
Đảm bảo ấm áp cho trẻ sơ sinh chưa đầy tháng
1.2. Sữa non là nguồn dinh dưỡng quan trọng
Cha mẹ cần nhớ rằng trẻ sơ sinh cần được cho bú sớm và thường xuyên ngay từ khi mới sinh. Việc này giúp đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng của bé ngay từ những ngày đầu đời, không nên chờ đến thời điểm nhất định.
Trong giai đoạn này, nguồn dinh dưỡng tốt nhất cho sự phát triển của trẻ sơ sinh là sữa mẹ. Nghiên cứu khoa học chỉ ra rằng, trong 7 ngày đầu sau sinh, sữa mẹ chứa lượng IgA cao gấp hàng nghìn lần so với sữa công thức, và mỗi 1cm3 sữa mẹ có đến 4.000 bạch cầu, giúp loại bỏ vi khuẩn đường ruột. Vì vậy, không nên bỏ qua sữa mẹ mà hãy cho trẻ sử dụng. Việc cho trẻ sơ sinh dưới 1 tháng tuổi bú sữa mẹ ngay sau khi sinh giảm nguy cơ mắc tiêu chảy và viêm phổi.
Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng tốt nhất cho trẻ sơ sinh
1.3. Các dấu hiệu sinh lý thông thường của trẻ sơ sinh
Trẻ sơ sinh dưới 1 tháng tuổi thường có một số dấu hiệu sinh lý bình thường như phân đặc quánh, không mùi hoặc màu xanh thẫm, tiêu chảy,... Tuy nhiên, nếu trẻ không đi ngoài phân su quá 48 giờ sau khi sinh, có dấu hiệu vàng da, sụt cân, thở rít hoặc thở nhanh, khó chịu khi bú, hàm cứng, da tái, ngủ li bì, quấy khóc nhiều, đây là dấu hiệu bất thường. Lúc này, cha mẹ cần đưa bé đến cơ sở y tế để được kiểm tra sức khỏe và có biện pháp xử lý kịp thời.
Để giải quyết tình trạng bướu huyết thanh ở trẻ mới sinh, nên tránh việc tiêm chọc và tập trung vào việc theo dõi thêm, vì tiêm chọc có thể gây nguy hiểm và tăng nguy cơ nhiễm khuẩn cho trẻ.
2. Phương pháp chăm sóc khoa học cho trẻ sơ sinh dưới 1 tháng tuổi
Giai đoạn sơ sinh kéo dài đến khi trẻ đạt đến tuổi 28 ngày. Trong giai đoạn này, việc cha mẹ thực hiện biện pháp chăm sóc đúng cách sẽ giảm thiểu rủi ro đối với sức khỏe của trẻ. Vì vậy, việc học cách chăm sóc trẻ sơ sinh dưới 1 tháng tuổi là hết sức quan trọng đối với tất cả các bậc phụ huynh.
2.1. Chăm sóc trẻ trong quá trình ăn uống
Phản xạ ăn của trẻ mới sinh còn non nớt, do đó cần sự hỗ trợ từ người mẹ. Việc cho trẻ ăn không đúng cách có thể gây ra tình trạng nôn trớ và ọc sữa, đây là một tình huống nguy hiểm. Bên cạnh việc đúng cách cho trẻ bú sữa, cha mẹ cũng cần phải vỗ nhẹ lưng của trẻ sau khi cho trẻ bú để giảm thiểu tình trạng nôn trớ sữa.
Khi trẻ ngủ, hãy đặt trẻ nghiêng hoặc để đầu cao hơn một chút để giảm nguy cơ hít sặc. Tránh để trẻ nằm sấp khi trẻ còn nhỏ chưa đủ tháng tuổi.
Các nghiên cứu đã chứng minh rằng sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng tốt nhất cho sự phát triển và sức khỏe của trẻ nhỏ. Vì vậy, hãy cho con bú sữa mẹ cho đến khi trẻ đủ 1 tuổi nếu có thể. Mẹ cần bổ sung đủ chất lượng, ăn nhiều bữa và uống đủ nước hàng ngày để cung cấp sữa cho con bú.
Một số điều cần lưu ý khi cho trẻ ăn
2.2. Chăm sóc vùng rốn và tắm cho trẻ
Trẻ sơ sinh dưới 1 tháng tuổi có nguy cơ cao bị nhiễm trùng qua đường rốn, vì vậy việc chăm sóc rốn hàng ngày là rất quan trọng. Sau khi tắm bé, sử dụng nước muối sinh lý để làm sạch và lau khô rốn, không sử dụng các loại kem bôi lên rốn. Hãy để cho rốn của trẻ thông thoáng và không bị băng kín nếu muốn rốn rụng mau.
Cha mẹ cần chuẩn bị sẵn đồ dùng như bỉm, quần áo, nước tắm, khăn tắm, thuốc nhỏ mũi mắt,... trước khi tắm cho trẻ sơ sinh dưới 1 tháng tuổi để giúp trẻ sạch sẽ và giữ ấm sau khi tắm. Phòng tắm của trẻ sơ sinh phải có không gian đóng kín. Nếu không tắm bằng lá mát, cha mẹ có thể sử dụng xà phòng sữa dành riêng cho trẻ sơ sinh và sau đó lau khô trẻ trước khi mặc quần áo. Không cần phải tắm trẻ mỗi ngày nếu thời tiết lạnh.
Bé có thể được tắm trong thau hoặc bồn khi cuống rốn đã rụng
2.3. Quấn tã và đội mũ đúng cách cho trẻ
Đội mũ cho trẻ suốt ngày đêm không tốt vì trẻ dưới 1 tuổi thường thông qua da đầu để thoát nhiệt. Cha mẹ cần lưu ý vị trí phía sau gáy của bé và chỉ cần đội mũ khi thời tiết nóng hoặc ra ngoài, còn ở nhà thì để đầu bé thoáng khí.
Trẻ dưới 1 tháng tuổi chưa thể tự điều chỉnh nhiệt độ cơ thể nên đội mũ kín sẽ làm trẻ ra mồ hôi nhiều, gây quấy khóc và tăng thêm nhiệt độ cơ thể, có thể gây sốt cao.
Quấn tã chặt không làm trẻ ngủ ngon, ít quấy khóc và không bị giật mình như nhiều người nghĩ. Việc này có thể làm hại đến khớp háng của trẻ, khiến chân trẻ bị bí bách, khó chịu, nóng, và lệch trục.
Không nên quấn tã quá chặt vì làm trẻ cảm thấy không thoải mái và bí bách.
2.4. Chăm sóc da, lưỡi, mắt, mũi
Cha mẹ cần chú ý đến mắt và da nhạy cảm của trẻ dưới 1 tháng tuổi. Việc chăm sóc mắt và da cũng như lựa chọn sản phẩm chăm sóc cần tuân theo các nguyên tắc sau:
Tránh tiếp xúc da trực tiếp với mỹ phẩm, xà phòng khô chứa chất kích thích.
Thay tã ngay khi ướt và sử dụng sản phẩm dịu nhẹ để ngăn ngừa hăm đỏ da bé.
Điều chỉnh độ ẩm phù hợp cho da trẻ.
Tránh để mắt trẻ tiếp xúc với hóa chất độc hại và sử dụng nước muối sinh lý để vệ sinh mắt hàng ngày.
Lau mặt trẻ bằng khăn riêng.
Dưới đây là thông tin về chăm sóc trẻ sơ sinh dưới 1 tháng tuổi mà các bậc phụ huynh cần biết. Hãy tìm hiểu kỹ để giúp con bạn có một sự phát triển khỏe mạnh và hạnh phúc từ những ngày đầu đời.