Bác sĩ Trịnh Minh Châu, chuyên gia Nhi khoa với 21 năm kinh nghiệm, tư vấn về sức khỏe trẻ tại TP.Hồ Chí Minh. BS Châu có lịch khám tại Phòng khám Trần Cao Vân (sáng thứ 5) và Bệnh viện Mytour Central Park (sáng thứ 7 hàng tuần).

Phát triển Số 7: Trẻ và Cân Nặng

Trong giai đoạn 6 tháng đầu đời, sự phát triển về chiều cao và cân nặng của trẻ đạt đỉnh điểm. Khi bước vào tháng thứ 7, sự tăng trưởng chậm lại, đòi hỏi sự chú ý đặc biệt từ phía cha mẹ.

Bạn có thể đo cân nặng và chiều cao của trẻ đơn giản bằng cân và thước. Đối với trẻ dưới 24 tháng, đo chiều dài khi trẻ nằm, từ 24 tháng trở lên, đo chiều cao khi trẻ đứng.

Dưới đây là bảng tham khảo về cân nặng và chiều cao chuẩn của trẻ trong năm đầu đời. Tuy nhiên, mẹ không nên lo lắng quá nếu cân nặng của trẻ chưa vượt quá ngưỡng cho phép do có nhiều yếu tố ảnh hưởng.

Cân nặng trung bình của trẻ sơ sinh là khoảng 3.000 gam (3kg). Bé khỏe mạnh, phát triển bình thường sẽ tăng cân đều đặn hàng tháng.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới, cân nặng và chiều cao chuẩn của trẻ 7 tháng là:

• Đối với bé trai: Cân nặng khoảng 8,3 kg, chiều cao 69,2 cm.
• Đối với bé gái: Cân nặng khoảng 7,6 kg, chiều cao 67,3 cm.

Ngày nay, nhiều bậc phụ huynh chỉ quan tâm đến cân nặng mà ít chú ý đến chiều cao của bé. Tuy nhiên, chiều dài trung bình của trẻ sơ sinh là khoảng 50cm. Trong 3 tháng đầu, trẻ tăng từ 3-4,5cm/tháng, 3 tháng tiếp theo tăng từ 2-2,5cm/tháng, và 3 tháng tiếp theo tăng 2cm/tháng. Khi trẻ 1 tuổi, chiều dài gấp 1,5 lần so với lúc mới sinh (75cm). Ở tuổi 7 tháng, bé trai trung bình đạt khoảng 69,2 cm, bé gái là 67,3 cm.

Cha mẹ cần theo dõi cân nặng và chiều cao đều đặn. Trong trường hợp trẻ thừa cân, nhẹ cân, hoặc không tăng cân liên tục trong 3 tháng, nên tham khảo ý kiến chuyên gia dinh dưỡng để có biện pháp khắc phục.

Một số yếu tố có thể làm cân nặng của trẻ thấp hơn hoặc cao hơn mức trung bình. Hiểu rõ những yếu tố ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất giúp bố mẹ nuôi dưỡng con hiệu quả hơn trong giai đoạn quan trọng đầu đời này.

Yếu tố di truyền

Trẻ sẽ thừa hưởng đặc điểm di truyền từ cả bố và mẹ, bao gồm chiều cao và cân nặng. Tuy nhiên, di truyền chỉ chiếm 23% ảnh hưởng đến chiều cao của trẻ.

Dinh dưỡng và môi trường sống

Dinh dưỡng và môi trường sống trực tiếp ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ, bao gồm chiều cao và cân nặng. Sự suy dinh dưỡng có thể làm chậm quá trình phát triển thể chất, tác động đến mật độ xương, sức khỏe răng, kích thước cơ quan trong cơ thể và khả năng phát triển của trẻ. Cung cấp đầy đủ dinh dưỡng giúp trẻ bắt kịp sự phát triển.

Trẻ 7 tháng tuổi vẫn nên được ăn sữa mẹ là nguồn chính, với lượng 600-700ml/ngày và 2 bữa ăn dặm. Bé có thể thử ăn bột ngọt, sau đó chuyển sang ăn bột mặn. Bố mẹ cũng có thể bổ sung thực đơn bằng bột mặn kết hợp thịt heo, cá đồng, để bổ sung chất dinh dưỡng.

Ngoài chế độ dinh dưỡng, môi trường như khí hậu và ô nhiễm cũng có thể ảnh hưởng đến quá trình phát triển của trẻ.

Bệnh lý mạn tính

Nếu trẻ sinh non hoặc mắc bệnh lý mạn tính, cân nặng và chiều cao có thể bị ảnh hưởng nhiều, thường là tiêu cực.

Theo nghiên cứu, trẻ mắc bệnh lý như thiếu máu hồng cầu hình liềm từ 8 – 19 tuổi thường thấp bé và nhẹ cân hơn nhiều so với trẻ khỏe mạnh. Sự phát triển về sinh lý và sức khỏe sinh sản cũng bị rối loạn và trì hoãn.

Chăm sóc của bố mẹ

Nghiên cứu tại Viện quốc gia về Sức khỏe trẻ em và Sự phát triển con người (Hoa Kỳ) cho thấy, sự chăm sóc của bố mẹ và người giữ trẻ ảnh hưởng lớn đến phát triển thể chất, tinh thần, hành vi và cảm xúc của trẻ từ khi mới sinh đến dậy thì.

Sức khỏe của mẹ mang thai và cho con bú

• Nguyên nhân gây chứng khó đọc
• Hướng dẫn chăm sóc trẻ có lỗ tiểu thấp
• Cách tạo thói quen vệ sinh cá nhân tốt cho sức khỏe