Mẹ bầu luôn mong muốn con yêu sinh ra khỏe mạnh và đẹp đẽ. Ngoài yếu tố di truyền, dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển toàn diện của thai nhi. Vậy làm thế nào để bổ sung dinh dưỡng đúng cách? Mẹ bầu cần ăn gì và tránh gì? Cùng tìm hiểu thông tin chi tiết qua chia sẻ của bác sĩ Huỳnh Thị Hiên trong bài viết dưới đây nhé!
Dinh dưỡng là yếu tố quyết định sự phát triển toàn diện của thai nhi. Nguồn ảnh Freepik
Tầm quan trọng của dinh dưỡng trong thai kỳ
Các nghiên cứu y tế thế giới đã chứng minh rằng, dinh dưỡng thai kỳ ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của mẹ bầu và thai nhi. Dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc sự phát triển của thai nhi cả về thể chất lẫn tinh thần.
Những phụ nữ mang thai được cung cấp đầy đủ dinh dưỡng sẽ giúp em bé phát triển khỏe mạnh và thông minh.
Thiếu dinh dưỡng trong thai kỳ có thể dẫn đến việc trẻ sinh non tháng và nhẹ cân. Khi trẻ sinh ra, họ có thể kém thông minh, ảnh hưởng đến trí lực, sự phát triển não bộ và có nguy cơ mắc các rối loạn tâm lý sau này của em bé.
Trẻ sinh non tháng thường gặp vấn đề về sự phát triển não bộ và có nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến hô hấp và tuần hoàn. Ngoài ra, họ cũng dễ mắc các rối loạn như tăng động giảm chú ý hoặc tự kỷ.
Dinh dưỡng có tác động trực tiếp đến quá trình hình thành các bộ phận trên cơ thể của thai nhi. Nguồn ảnh Freepik
Một yếu tố ảnh hưởng trực tiếp quan trọng của dinh dưỡng thai kỳ là việc hình thành các cơ quan bộ phận cơ thể của thai nhi trong ba tháng đầu. Thiếu dinh dưỡng về thể chất có thể dẫn đến các dị tật bẩm sinh.
Não của thai nhi bắt đầu hình thành từ rất sớm, nếu thiếu axit folic hoặc các vitamin khác, não sẽ không phát triển đầy đủ. Tim thai nhi hình thành từ tuần 5 - 6, nếu thiếu dinh dưỡng có thể gây ra các vấn đề tim mạch sau này.
Vì vậy, vai trò của dinh dưỡng đối với sự phát triển của thai nhi rất quan trọng. Mẹ bầu muốn con phát triển toàn diện và khỏe mạnh cần chú ý đặc biệt đến dinh dưỡng thai kỳ.
Bài viết liên quan: Ăn ổi khi mang thai có tốt không? Câu trả lời và gợi ý loại ổi giàu dinh dưỡng cho mẹ
Thay đổi nhu cầu dinh dưỡng của bà bầu ra sao?
Trong thời kỳ mang thai, nhu cầu dinh dưỡng của phụ nữ sẽ tăng lên. Bởi lúc này, thức ăn mẹ tiêu thụ trở thành nguồn dinh dưỡng cung cấp cho thai nhi.
Nhiều người nghĩ rằng, khi mang thai cần ăn gấp đôi so với bình thường, vì cần nuôi cả thai nhi. Nhưng điều này không đúng! Nhu cầu dinh dưỡng của phụ nữ mang thai chỉ tăng khoảng 350 calo ở giai đoạn hai và 500 - 600 calo ở giai đoạn ba là đủ, không cần ăn gấp đôi hay gấp ba như quan niệm phổ biến.
Bà bầu nên bổ sung thêm sữa và các loại hạt vào chế độ ăn để đảm bảo cung cấp đủ dưỡng chất. Nguồn ảnh freepik
Giai đoạn tam cá nguyệt đầu tiên
Trong giai đoạn tam cá nguyệt đầu tiên, tức ba tháng đầu của thai kỳ, người mẹ cần chú ý đến nhu cầu dinh dưỡng đặc biệt của mình.
Đây là giai đoạn hình thành phôi thai, khi một sinh vật mới bắt đầu phát triển trong cơ thể của người mẹ, thường xuyên gặp hiện tượng nghén. Hiện tượng nghén có thể làm cho người mẹ cảm thấy khó chịu, buồn nôn, ăn ít hoặc không muốn ăn. Tuy nhiên, nhu cầu dinh dưỡng của thai nhi trong giai đoạn này rất quan trọng để phát triển các bộ phận như não, tim, gan, tay chân... Vì vậy, người mẹ cần phải cân nhắc cách ăn uống để đảm bảo sự cung cấp đầy đủ dinh dưỡng mặc dù lượng thức ăn tiêu thụ không nhiều.
Trong ba tháng đầu, nhu cầu chính là protein từ thịt đỏ. Tuy nếu không thể ăn thịt do nghén, có thể bổ sung protein thực vật từ hạt để đảm bảo dinh dưỡng cho thai nhi.
Với phụ nữ mang thai lần đầu, việc trải qua giai đoạn nghén là thách thức lớn. Nhiều người chỉ ăn những món ưa thích của mình. Tuy nhiên, cần phải cẩn trọng với những món ưa thích, bởi có những thức ăn ưa thích lại không hợp với thai nhi, ví dụ như thực phẩm sống, sashimi, thức ăn chưa chín kỹ, có thể gây hại cho thai nhi. Thực phẩm nên được nấu chín, dễ tiêu hóa, tránh thực phẩm làm no, tạo cảm giác nghén.
Giai đoạn hai của thai kỳ
Trong giai đoạn tam cá nguyệt thứ hai, ngoài việc cung cấp dinh dưỡng cho sự phát triển của não bộ và cơ quan, thai nhi cần được bổ sung canxi và DHA để phát triển xương và não bộ.
Mỗi ngày, thai nhi cần khoảng 350 calo. Vì vậy, ngoài chế độ dinh dưỡng bình thường, mẹ bầu có thể bổ sung thêm một bát cơm, một miếng phô mai, một cốc sữa bầu. Mỗi tuần, mẹ bầu nên ăn khoảng 3 - 4 quả trứng gà.
Giai đoạn ba của thai kỳ
Trong giai đoạn tam cá nguyệt thứ ba, em bé cần 500 - 600 calo mỗi ngày. Đây là giai đoạn em bé tiếp tục phát triển các cơ quan khác nhau, đặc biệt là não bộ. Ngoài ra, trong giai đoạn này, em bé cũng phát triển thêm khả năng thị giác. Vì vậy, mẹ bầu cần bổ sung thực phẩm chức năng hỗ trợ thị lực để giúp bé phát triển tốt hơn. Ví dụ như cà rốt, dầu cá…
Khi nhu cầu dinh dưỡng của thai nhi tăng lên, mẹ bầu có thể uống thêm sữa và bổ sung các loại hạt. Đồng thời, để đảm bảo không thiếu dinh dưỡng, mẹ cần bổ sung thêm DHA, canxi, axit folic và các yếu tố sắt.
Ở giai đoạn tam cá nguyệt cuối cùng, mẹ bầu cần uống thêm sữa và bổ sung các loại hạt. Nguồn từ lait
Các chất dinh dưỡng này thường có trong thuốc bổ cho bà bầu hoặc có thể được cung cấp từ các nguồn thực phẩm như: sắt có trong thịt đỏ, axit folic có trong rau xanh, trái cây, kẽm có trong tôm cua…
Nhìn chung, trong ba giai đoạn của thai kỳ, mẹ bầu càng về sau càng cần bổ sung dinh dưỡng nhiều hơn.
Bài viết liên quan: Chế độ dinh dưỡng và thực đơn cho bà bầu
Làm thế nào để tăng cân hợp lý khi mang thai?
Phân chia dinh dưỡng đúng đắn giữa mẹ bầu và thai nhi rất quan trọng. Có trường hợp mẹ bầu tăng cân nhanh chóng do bổ sung dinh dưỡng, nhưng thai nhi không tăng cân.
Trong 3 tháng đầu, mẹ bầu chỉ cần tăng khoảng 1kg. Tuy nhiên, cũng có trường hợp không tăng cân. Điều này hoàn toàn bình thường, miễn là mẹ bầu đảm bảo cung cấp đủ dinh dưỡng cần thiết. Ở giai đoạn thứ hai, mẹ bầu có thể tăng 4-5kg. Từ tháng thứ 7 đến khi sinh mỗi tuần chỉ nên tăng khoảng 0,5kg là vừa.
Trong thai kỳ, mẹ bầu nên tăng khoảng 10 - 12kg, tùy thuộc vào chỉ số BMI. Nếu tăng cân quá mức, có nguy cơ mắc tiểu đường. Nguyên nhân có thể là do việc bổ sung dinh dưỡng không cân đối. Khi đó, cần hạn chế ăn đồ ngọt và mặn.
Hoài Thương tổng hợp từ phần 'Gặp gỡ bác sĩ' với những chia sẻ đặc biệt của bác sĩ Huỳnh Thị Hiên - chuyên gia sản phụ khoa tại Bệnh viện Quốc tế Mytour Nha Trang.