Phù phổi cấp thường xuất hiện ở những bệnh nhân đang mắc bệnh tim cấp hoặc mạn tính. Sớm phát hiện có thể cứu sống bệnh nhân, bác sĩ sẽ chẩn đoán và áp dụng phương pháp điều trị hiệu quả.

Phù phổi cấp tiến triển qua 3 giai đoạn: mao mạch, kẽ, và phế nang, tương ứng với giai đoạn phế nang trên lâm sàng. Biểu hiện là suy tim trái, suy hô hấp.

Suy thất trái tăng áp lực nhĩ trái, áp lực tĩnh mạch và mao mạch phổi, gây thấm dịch vào phế nang, làm suy hô hấp.

Phù phổi cấp là tình trạng ngạt thở cấp do nhiều nguyên nhân khác nhau. Có thể đe dọa tính mạng và chỉ cứu được nếu can thiệp sớm và hiệu quả.

Phù phổi cấp thường do tăng áp lực mao mạch phổi và thấm thấp, gây thấm dịch vào phế nang, làm suy hô hấp.

Mất thăng bằng trao đổi nước giữa mao mạch phổi, phế nang và kẽ do tăng áp lực mao mạch phổi và thấm thấp. Chia thành phù phổi cấp huyết động và phù phổi cấp tổn thương.

• Phù phổi cấp huyết động: tăng áp lực dịch trong lòng mao mạch, do bệnh tim, nhồi máu cơ tim, viêm cơ tim, nhiễm khuẩn, phẫu thuật chọc tháo dịch.
• Phù phổi cấp tổn thương: thoát dịch huyết tương qua màng mao mạch phế nang - mao mạch, do nhiễm khuẩn, virus, dịch hạch, cúm, sốt rét, độc tố, ngạt nước, giảm protid, dị ứng, shock.

3.1 Thu thập thông tin

• Khám tiền sử: bệnh tim, tim bẩm sinh, bệnh thận mạn tính
• Triệu chứng tiểu ít, tiểu máu và phù, có thể là viêm cầu thận
• Suy tim đột ngột, có thể là viêm cơ tim
• Đang truyền dịch nhanh

3.2 Xác định qua các xét nghiệm

Patient needs several tests:

• Complete Blood Count
• Chest X-ray
• Arterial Blood Gas
• Electrocardiogram (ECG)
• Echocardiography to diagnose heart disease, assess heart muscle contraction
• Urinalysis if suspected acute glomerulonephritis
• If suspected low heart: VS, ASO
• Troponin, central venous pressure in case of suspected myocarditis

3.3 Differential Diagnosis

• Pneumonia: cough, fever, difficulty breathing, crackling on lung X-ray.
• Asthma attack: history of asthma, wheezing, lung X-ray shows pulmonary edema.
• Pulmonary hemorrhage: bloody sputum, no signs of heart failure, no pulmonary edema on X-ray.
• Acute respiratory distress syndrome: pulmonary edema on X-ray, no heart failure.

4.1 Clinical Symptoms

4.1.1 Typical Presentation

The typical presentation in cardiovascular diseases is primarily oxygen deficiency rather than increased carbonic, with signs of cyanosis rather than pallor, accompanied by sweating, rapid breathing 50-60 times/minute, patient has to sit up to breathe. Initially, patients show frequent coughing, dry cough, followed by coughing up pink foam. When the doctor listens to the lungs, small crackles are heard at the bases, later large crackles throughout both lung fields. Additionally, there may be symptoms of heart diseases such as heart valve disease, heart muscle disease, high blood pressure.

All progresses rapidly within 15 -30 minutes, if not treated in time, patients may die.

4.1.2 Quiet Presentation

Quiet presentation occurs in patients without heart disease with symptoms:

• Gradually increasing breathing rate, flaring nostrils, patient gasping, convulsions.
• Visible neck veins.
• Lung auscultation reveals small moist rales at lung bases, later large rales rising from the bases.
• Severe breathlessness leading to coma, cardiac arrest, and death.

4.2 Subclinical Symptoms

Chest X-ray may show:

• Hazy areas in both lungs, concentrated in the lung hila and bases.
• Lungs with a butterfly shape or white lungs in damaged OAP.
• Electrocardiogram aids in diagnosing causes like heart attack, arrhythmias.
• Arterial blood gas analysis: reduced blood pH, SaO2 and PaO2 significantly decreased.

Principles of acute pulmonary edema treatment:

• Reduce blood volume to the heart
• Respiratory support
• Cardiac contractility enhancing drugs
• Identify and treat the cause: heart failure due to congenital heart disease, low heart, glomerulonephritis

5.1 Hemodynamic Pulmonary Edema

• Relieve breathlessness: If early diagnosis in mild cases, patients should be relieved by sitting, legs hanging off the bed. Patients breathe oxygen through a 6-10 liter/minute nasal tube. In severe cases with dyspnea, abundant pink froth, place an endotracheal tube through the nose for suctioning froth, expectorating, or use a ventilator with continuous positive pressure.
• Reduce circulating blood volume with a straight thoracic wrap, tied moderately to maintain pulse.
• Administer heart-supporting drugs Digoxin, diuretic Trofurit, antihypertensive drugs if there is hypertension.
• Sedation may be necessary depending on the case.
• Blood extraction immediately if the patient is still breathing heavily, extract quickly, more than 300 ml.

5.2 Damaged Pulmonary Edema

Damaged pulmonary edema has a very poor prognosis and requires longer treatment.

• Insert an endotracheal tube or open the airway, use a ventilator with continuous positive pressure.
• Infuse fluids: albumin, plasma if central venous pressure is low, blood pressure is low.
• Diuresis: inject Trofurit 40-80 mg intravenously every 4-6 hours.
• Corticosteroids: methylprednisolone 40-80 mg every 4-6 hours, or dexamethasone 4 mg, or hydrocortisone 200 mg. intravenous injection.
• Maintain normal blood pressure.
• Antibiotics.

The patient must be closely monitored within the first 24 hours to prevent recurrent acute pulmonary edema. Issues to be monitored include:

• Pulse, respiratory rate, blood pressure, lung crackles, heart rate, SaO2, neck vein every 5-15 minutes in the first hour.
• Monitor three-limb tourniquet if present.
• Blood gas analysis.
• Cardiac examination to find and treat the cause.

Acute pulmonary edema is a life-threatening internal emergency if not detected early and treated promptly. Therefore, when unusual signs are noticed, especially for patients with cardiovascular diseases, chronic kidney disease, it is necessary to take the patient to a medical facility immediately for examination and timely treatment.

Mytour has a team of specialized Respiratory Internal Medicine doctors with professional and experienced expertise in examining and treating respiratory system-related diseases, especially acute pulmonary edema. Equipped with a system of modern technical equipment according to international standards, Mytour has been implementing comprehensive and effective diagnostic and treatment methods, providing confidence for both patients and their families.

Bài viết tham khảo từ Hội Tim mạch học Việt Nam