1. Bài học của Phật về lòng đố kỵ
1.1 Nhiều người thù ghét Đức Thế Tôn
Trong 14 nguyên tắc mà Đức Phật đã truyền đạt: “Thù ghét là điều lớn nhất trong cuộc sống, là lòng đố kỵ”. Điều này làm cho chúng ta nhận ra rằng chúng ta tự tạo ra khó khăn cho bản thân bằng cách suy nghĩ của mình. Và đau khổ lớn nhất đến từ việc không thừa nhận thành tựu của người khác.
Tuy nhiên, ít người trong chúng ta có nhận thức và luôn nhắc nhở chính mình tránh xa điều này. Do đó, qua nhiều thế kỷ, con người vẫn tiếp tục khổ sở khi thấy người khác đẹp hơn, giàu có hơn, giỏi hơn, thông minh hơn mình,...
Trong thời kỳ Đức Thế Tôn còn trên thế gian, khi Ngài chia sẻ tri thức với mọi người và có nhiều đệ tử tin theo, không ít người ganh tỵ và tạo ra lời đồn xấu, thậm chí có những kẻ âm mưu hại Ngài lần này qua lần khác. Mặc dù vậy, Ngài vẫn duy trì sự bình tĩnh khi đối mặt với những thách thức.
Nguyên nhân chủ yếu là do họ ghen tức khi có nhiều đệ tử bỏ bỏ các giáo phái hiện tại để theo đuổi theo Ngài, điều này khiến họ không hài lòng và sinh nảy sinh tâm thù oán.
Nhận biết nguy hiểm từ lòng ganh ghét, Đức Thế Tôn đã khuyến khích các Tỳ-kheo nên biết kiểm soát từ tâm, thân đến lời nói và ý niệm.
Hãy cẩn trọng trước việc phủ nhận rằng chúng ta không có lòng đố kỵ với bất kỳ ai. Thực tế, lòng đố kỵ tồn tại dưới nhiều hình thức khác nhau trong từng người chúng ta, dù là ít hay nhiều, dù có thừa nhận hay không. Một số người tỏ ra ghen tức một cách công khai như là một phần tự nhiên của họ, trong khi người khác giữ nó lặng lẽ.

2. Phật tỏ ra ủng hộ tâm tùy hỷ

Phật giảng rằng: “Người có tâm thái và người không có tâm thái nhưng biết tùy hỷ sẽ hưởng phước bằng nhau”. Điều này là vì người có tâm thái đã loại bỏ lòng tham, còn người biết tùy hỷ đã loại bỏ lòng đố kỵ, nên phước đức của họ trở nên bằng nhau.
Vì vậy, Đức Thế Tôn khuyến khích chúng ta hiểu rõ tâm tùy hỷ, tức là hãy hưởng niềm vui từ niềm vui của người khác. Khi chúng ta thấy người khác có điều gì tốt, đẹp, hạnh phúc, thành công, hãy chúc phúc cho họ như chúng ta đang đạt được điều đó.
Đa phần chúng ta ngày nay đang phá hủy những khoảnh khắc hạnh phúc của chúng ta chỉ vì ghen tức. Lúc này, tâm hồn luôn bồn chồn, lo lắng, không thoải mái, gây hại cho sức khỏe. Điều này chưa kể đến việc căm ghét người khác còn làm tan biến những công đức tốt lành mà chúng ta đã xây dựng.
Nếu chúng ta biết cách biến niềm vui của người khác thành niềm vui của mình, thì luôn có lý do để chúng ta vui, tâm trạng thoải mái và phấn chấn.
Biết mừng cho người khác là cảm xúc của người hiểu biết. Nếu ai đó nổi tiếng hoặc kiếm được nhiều tiền hơn bạn, đơn giản là họ đã nỗ lực rất nhiều trong quá khứ và ở một thời điểm nào đó, họ cũng từng trải qua những khó khăn giống như bạn ngày nay.
Tận hưởng niềm vui trong cuộc sống và cảm nhận ý nghĩa của từng hành động với thái độ tích cực là chìa khóa để tìm thấy hạnh phúc và an lạc, như Đức Phật đã khẳng định.
Nhớ rằng cuộc sống vô thường, những thứ chúng ta có hay người khác đang có chỉ là tạm thời. Ganh đua, ghen tức với những điều vô nghĩa không mang lại lợi ích gì. Hãy biết vui mừng và chúc phúc cho người khác để tăng phúc báu cho bản thân, điều ít người làm được.