Chấn Thương Tinh Hoàn: Phát Hiện và Điều Trị

1. Nhận Biết Dấu Hiệu Chấn Thương Tinh Hoàn

1.1. Biểu Hiện của Chấn Thương Tinh Hoàn

Chấn thương thường xảy ra khi tinh hoàn bị ép giữa các vật gây chấn thương và đùi hoặc khớp mu. Thường thì chấn thương xảy ra ở một bên. Chấn thương tinh hoàn ở cả hai bên chỉ chiếm tỷ lệ khoảng 1.5%, và cần phát hiện và xử lý kịp thời để tránh các vấn đề nghiêm trọng về sinh sản ở nam giới trong tương lai. Nguyên nhân thường gây ra tình trạng này bao gồm:

Nguyên Nhân Chấn Thương Tinh Hoàn Thường Gặp: Tai Nạn Trong Thể Thao

- Bị thương khi tham gia các hoạt động thể thao hoặc bị tấn công.

- Tai Nạn Giao Thông.

- Tự làm tổn thương cho tinh hoàn (thường xảy ra ở những người chuyển giới hoặc có vấn đề về tâm thần).

- Vết thương từ cắn của thú vật, hoặc do súng đạn, hoặc từ việc té ngã,...

1.2. Nhận biết dấu hiệu nam giới bị tổn thương tinh hoàn

Hầu hết các trường hợp tổn thương tinh hoàn đều không rõ ràng nên khó nhận biết. Tuy nhiên, nếu chú ý quan sát, một số trường hợp bị tổn thương tinh hoàn có thể nhận biết qua các dấu hiệu sau:

- Vùng bìu đau mạnh có thể gây ngất xỉu; buồn nôn và nôn.

- Bìu bên bị tổn thương thường sưng to, có các vết chảy máu ở da bìu, sau đó các vết này sẽ dần dần phình lên, khi chạm vào thì cảm thấy đau nhói, nếu để lâu thì da bìu sẽ chuyển sang màu tím đậm.

- Tinh hoàn bị tổn thương thường không thể cảm nhận được vì nằm bên trong khối máu đông. Trường hợp có thể cảm nhận được thì thường gây đau đớn.

- Tổn thương nhẹ: có vết trầy da ở bìu, ít đau, có thể có hoặc không có vết rách da.

- Tổn thương mức trung bình: bị tụ máu ở bìu sau đó dần tăng kích thước của vùng bị xuất huyết.

- Tổn thương nặng: tinh hoàn bị nát, da bìu có thể bị rách, hoại tử và xuất huyết trên diện rộng gây ra cảm giác đau đớn mạnh mẽ.

2. Phương pháp xử lý khi gặp chấn thương tinh hoàn

2.1. Biện pháp tạm thời

Ngay khi phát hiện tình trạng tổn thương vùng bìu ở nam giới, có thể áp dụng biện pháp tạm thời tại nhà bằng cách sử dụng đá lạnh để đặt lên vùng tổn thương trong khoảng 10 phút. Hành động này giúp giảm đau và làm cho người bệnh cảm thấy dễ chịu hơn. Sau khi áp dụng đá lạnh giảm đau, cần di chuyển nhanh chóng đến cơ sở y tế chuyên khoa để được kiểm tra và điều trị.

Khi phát hiện tổn thương tinh hoàn ở nam giới, cần nghỉ ngơi và áp dụng đá lạnh để giảm đau

2.2. Thủ tục y tế

Ngay sau khi tinh hoàn bị tổn thương, khả năng sản xuất tinh trùng sẽ bị ảnh hưởng, thậm chí có thể gặp tình trạng vô sinh. Tuy nhiên, sau khoảng 3 - 9 tháng, khả năng sản xuất tinh trùng có thể phục hồi. Có nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng khi một bên tinh hoàn bị tổn thương, thì bên kia cũng có thể bị tổn thương vĩnh viễn và khả năng thụ thai có thể giảm sút. Vì vậy, mọi trường hợp bị tổn thương tinh hoàn sẽ được bác sĩ theo dõi sức khỏe tinh trùng.

2.2.1. Điều trị

Chấn thương tinh hoàn được coi là một tình trạng cấp cứu, vì vậy, dù ở mức độ nào cũng cần phải can thiệp y tế để có biện pháp xử lý kịp thời. Để chẩn đoán chính xác chấn thương tinh hoàn, bác sĩ thường chỉ định các kiểm tra chuyên sâu như:

- Siêu âm: rất hữu ích trong việc chẩn đoán chấn thương tinh hoàn.

- Chụp CT- Scanner: trong trường hợp tinh hoàn bị dị vị, sau khi gặp chấn thương nếu siêu âm không phát hiện được, bác sĩ sẽ chỉ định chụp CT để xác định vị trí.

2.2.2. Phương pháp điều trị

Mục tiêu điều trị tổn thương tinh hoàn là bảo tồn mô chức năng của tinh hoàn càng nhiều càng tốt. Sau khi có đủ dữ liệu để đưa ra kết luận về mức độ tổn thương, bác sĩ sẽ lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp:

- Độ I: Va đập/máu tụ

Phương pháp điều trị bảo tồn: 

+ Sử dụng băng cố định để nâng cao bìu.

+ Dùng thuốc giảm đau, thuốc chống viêm không steroid, và kháng sinh.

+ Áp dụng phương pháp chườm đá.

+ Nghỉ ngơi nằm trên giường.

+ Tiến hành siêu âm kiểm tra trong vòng 48 giờ.

Kiểm tra và điều trị chấn thương tinh hoàn sớm giúp bảo vệ chức năng sinh dục nam giới

- Độ II - V: Rạn nứt bao trắng, mất mô nhu hoặc tinh hoàn vỡ

Phẫu thuật cấp cứu:

+ Thực hiện: cắt rộng da bìu, kiểm soát máu cẩn thận, loại bỏ máu đặc, khám nghiệm tinh hoàn.

+ Nếu bao trắng bị rạn nhẹ (độ II): loại bỏ mảng tổ chức đã chết hoặc suy yếu, kiểm soát máu kỹ lưỡng, đóng lại bao trắng bằng chỉ 4.0.

+ Nếu tinh hoàn bị vỡ một phần (độ III, IV), chỉ cần loại bỏ phần bị nát và lấy ra mô nhu cục, sau đó khâu chặt bao trắng bằng chỉ 4.0. Nếu bao trắng không đủ, có thể sử dụng vạt tinh mạc (tunica vaginalis) để bảo vệ mô nhu tinh hoàn.

+ Nếu nghi ngờ về sự sống của tinh hoàn, có thể áp dụng phương pháp ủ tinh hoàn bằng gạc ngâm nước muối ấm trong 5 phút và theo dõi sự phục hồi của sự tuần hoàn máu. Sử dụng dao lạnh để mở bao trắng, nếu có máu đỏ tươi chảy ra, đó là dấu hiệu của sự cung cấp máu đủ cho tinh hoàn. Nếu máu chảy màu đen, đó là dấu hiệu của thiếu máu và cần phải loại bỏ tinh hoàn.

+ Trong trường hợp tinh hoàn bị nát hoàn toàn (độ V), cần phải loại bỏ tinh hoàn.

Ngoài ra, nếu phát hiện các tổn thương khác, cần phải xử lý bằng phương pháp thích hợp:

+ Xoắn tinh hoàn: Đẩy mạnh nỗ lực giải quyết vấn đề xoắn trên tinh hoàn để bảo tồn chúng, tuy nếu phát hiện có dấu hiệu tổn thương thì cần phải cắt bỏ.

+ Tinh hoàn chuyển vị: Ngay lập tức cố định tinh hoàn trở lại vị trí bình thường để đề phòng nguy cơ tổn thương tại vị trí chủ động của chúng có thể xảy ra do tinh hoàn bị chuyển vị đến vùng nhiệt độ không thích hợp.