Cao bồi là những người cưỡi ngựa chăn dắt gia súc tại các trang trại ở Bắc Mỹ.
Nguồn gốc từ
Từ cao bồi trong tiếng Việt có nguồn gốc từ tiếng Pháp cow-boy, và tiếng Anh Mỹ cowboy.
Trong tiếng Anh, cao bồi được hiểu là người chăn nuôi gia súc ở miền Tây nước Mỹ, thường cưỡi ngựa khi làm việc.
Rộng hơn, cao bồi còn chỉ những người lao động dùng ngựa để chăn nuôi gia súc ở châu Mỹ, châu Âu và châu Úc.
Một nghĩa khác của cao bồi là người anh hùng ưa mạo hiểm. Trong tiếng lóng, tài xế hay phi công lái ẩu cũng được gọi là cao bồi.
Quá trình lịch sử
Cao bồi liên quan mật thiết đến nghệ thuật thuần hóa và sử dụng ngựa.
Khoảng năm 1700 trước Công nguyên, người Hyksos, những người tiên phong sử dụng ngựa, đã chinh phục Ai Cập và truyền bá các kiến thức, kỹ năng liên quan đến ngựa khắp Tây Á.
Vào thế kỷ thứ 5, người Ả Rập đã đạt đến mức độ điêu luyện trong việc nuôi dưỡng và sử dụng ngựa.
Thế kỷ thứ 8, người Moors từ Bắc Phi tiến vào và thống trị bán đảo Iberia (nay là Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha, Andorra, Gibraltar), mang theo nghệ thuật cưỡi ngựa đến châu Âu và đặc biệt ảnh hưởng sâu sắc đến văn hóa Tây Ban Nha. Thuật ngữ 'a la gineta' ra đời từ nhánh văn hóa ngựa này.
Trong những năm 1490, các chiến binh Giáo hội Công giáo La Mã đã đẩy lui người Moors khỏi châu Âu sau gần tám thế kỷ bị chiếm đóng.
Khi người châu Âu phát hiện ra châu Mỹ, đoàn thám hiểm của Christopher Columbus là một trong những người đầu tiên mang theo gia súc, thợ ngựa và kiến thức nuôi ngựa học được từ người Moors đến Tân Thế Giới. Hernán Cortés cũng góp phần quan trọng trong việc đưa văn hóa ngựa vào México.
Người Tây Ban Nha cũng lan tỏa nghệ thuật cưỡi ngựa khắp Nam Mỹ, đặc biệt tại Argentina và Uruguay.
Bên cạnh cowboy, các nước nói tiếng Tây Ban Nha gọi là 'gaucho', trong khi người Pháp sử dụng từ 'gardian' để chỉ cao bồi.
Biến đổi
Tuy nhiên, cùng với sự phát triển của các bộ phim Hollywood về miền Tây, hình ảnh 'chàng chăn bò' dần được thay đổi, và được hiểu rộng rãi như một người (thường là đàn ông) thẳng thắn, thường chống lại cái ác.
Hình tượng
Cao bồi thường đội mũ rộng vành, mang ủng có gắn miếng thép ở gót để thúc ngựa, mặc quần bò Levi's, cưỡi ngựa điệu nghệ, thường tham gia đấu súng và bắn giỏi bằng cả hai tay, hay uống rượu trong quán, nơi thường xảy ra các cuộc đánh lộn.
Cao bồi trong tiếng Việt cũng ám chỉ người có trang phục, hành động hoặc cử chỉ thể hiện bản tính ngang tàng, bất cần.
Hãng thuốc lá Philip Morris trong một thời gian dài đã dùng hình ảnh chàng cao bồi để quảng cáo cho nhãn hiệu thuốc Marlboro.
- Văn hóa cao bồi hay còn gọi là lối sống miền Viễn Tây
- Tay súng