Chặng đường đầu tiên trên con đường của tri thức - Phiên bản sách giáo khoa mới bao gồm việc tóm tắt nội dung chính, cấu trúc, giá trị nội dung, giá trị nghệ thuật cùng với bối cảnh sáng tạo, quá trình ra đời của tác phẩm và tiểu sử, quan điểm cùng sự nghiệp sáng tác phong cách nghệ thuật giúp học sinh hiểu và học tốt môn văn 6
Tác giả
1. Tiểu sử
- Tô Hoài (1920-2014) tên khai sinh là Nguyễn Sen.
- Tô Hoài sinh ra tại quê nội ở thôn Cát Động, Thị trấn Kim Bài, huyện Thanh Oai, tỉnh Hà Đông cũ trong một gia đình thợ thủ công.
- Tuy nhiên, ông lớn lên ở quê ngoại là làng Nghĩa Đô, huyện Từ Liêm, phủ Hoài Đức, tỉnh Hà Đông (nay thuộc phường Nghĩa Đô, quận Cầu Giấy, Hà Nội, Việt Nam.
- Bút danh Tô Hoài gắn với hai địa danh: sông Tô Lịch và phủ Hoài Đức.
- Bước vào tuổi thanh niên, ông đã phải làm nhiều công việc để kiếm sống như dạy trẻ, bán hàng, kế toán hiệu buôn,... nhưng có những lúc thất nghiệp
- Năm 1943, Tô Hoài gia nhập Hội Văn hóa cứu quốc.
- Trong chiến tranh Đông Dương, ông chủ yếu hoạt động trong lĩnh vực báo chí, nhưng vẫn có một số thành tựu quan trọng như Truyện Tây Bắc.
- Ông mất ngày 6 tháng 7 năm 2014 tại Hà Nội, hưởng thọ 94 tuổi.
2. Sự nghiệp văn học
- Trong cuộc đời hoạt động nghệ thuật của mình Tô Hoài đã nhận được rất nhiều giải thưởng danh giá:
+ Giải nhất Tiểu thuyết của Hội Văn nghệ Việt Nam 1956 (Truyện Tây bắc);
+ Giải A Giải thưởng Hội Văn nghệ Hà Nội 1970 (tiểu thuyết Quê nhà);
+ Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học - Nghệ thuật (đợt 1 - 1996).
+ Giải Bùi Xuân Phái - Vì tình yêu Hà Nội 2010.
a. Tác phẩm chính
Sau hơn sáu mươi năm lao động nghệ thuật, ông đã có gần 200 đầu sách thuộc nhiều thể loại khác nhau: Dế Mèn phiêu lưu kí (truyện, 1941); O chuột (tập truyện, 1942); Truyện Tây Bắc (tập truyện, 1953); Miền Tây (tiểu thuyết, 1967); Ba người khác (tiểu thuyết, 2006),...
b. Phong cách nghệ thuật
- Hấp dẫn người đọc bởi lối trần thuật hóm hỉnh, sinh động của người từng trải, vốn từ vựng giàu có, nhiều khi rất bình dân và thông tục, nhưng nhờ cách sử dụng đắc địa và tài ba nên có sức lôi cuốn, lay động người đọc.
Tác phẩm
1. Thông tin tổng quan
a. Nguyên gốc
- “Bài học đường đời đầu tiên” (tên do người biên soạn đặt) được lấy từ chương I của “Dế Mèn phiêu lưu kí”
- “Dế Mèn phiêu lưu kí” được xuất bản lần đầu vào năm 1941, là một tác phẩm nổi tiếng và đặc sắc nhất của Tô Hoài viết về loài vật, dành cho độc giả trẻ
b. Cấu trúc: 2 phần
- Phần 1 (Từ đầu đến 'sắp đứng đầu thiên hạ rồi'): Bức chân dung tự họa của Dế Mèn.
- Phần 2 (Phần còn lại): Câu chuyện về bài học đường đời đầu tiên của Dế Mèn.
c. Tóm lược
Kể về một chàng dế trẻ trung mạnh mẽ, tự tin về nhan sắc và sức mạnh của mình. Trong một trò đùa không suy nghĩ trước hậu quả với chị Cốc, Dế Mèn không cẩn thận gây ra cái chết thương tâm cho Dế Choắt - người bạn láng giềng yếu đuối và đáng thương. Dế Mèn hối hận và rút ra bài học đầu tiên trong cuộc sống.
2. Giá trị nội dung và nghệ thuật
a. Ý nghĩa của nội dung
Bài văn mô tả Dế Mèn với vẻ đẹp mạnh mẽ của tuổi trẻ nhưng tính cách vẫn kiêu căng, nổi loạn. Vì đùa giỡn chị Cốc mà gây ra cái chết bi thảm cho Dế Choắt, Dế Mèn ăn năn và rút ra bài học đầu tiên trong cuộc sống.
b. Giá trị nghệ thuật
- Cách kể chuyện theo góc nhìn của nhân vật chân thực, lôi cuốn.
- Nghệ thuật mô tả sinh động, độc đáo về loài vật.
- Sử dụng ngôn từ chính xác, sắc bén để tạo hình ảnh.
Sơ đồ tư duy phần trích từ 'Bài học đầu tiên trong cuộc sống':