Buzz
1. Chất béo và vai trò không thể phủ nhận của nó trong cơ thể
Chất béo là một phần không thể thiếu của cơ thể
Chất béo được coi là một loại lipid không tan trong nước. Đây là một trong 4 dưỡng chất không thể thiếu đối với cơ thể vì:
- Là nguồn năng lượng dự trữ: Chất béo giúp cơ thể chống lại sự biến đổi nhiệt, điều chỉnh năng lượng, đồng thời cung cấp năng lượng và hỗ trợ hoạt động của tế bào.
- Cung cấp axit béo thiết yếu: Các axit béo trong chất béo cung cấp omega 3, omega 6,... cho cơ thể.
- Hỗ trợ hấp thụ vitamin: Chất béo là dung môi giúp vận chuyển và hấp thụ vitamin A, D, E, K để cung cấp dinh dưỡng cho cơ thể.
2. Khám phá chất béo tốt và chất béo xấu
2.1. Ý nghĩa của chất béo tốt và chất béo xấu
Mặc dù chất béo mang lại nhiều lợi ích như đã đề cập, nhưng chúng vẫn được phân thành chất béo tốt và chất béo xấu. Vậy, chất béo tốt và chất béo xấu là gì?
Chất béo không bão hòa được coi là loại chất béo tốt. Chúng giúp giảm cholesterol trong máu và giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch. Nhóm này bao gồm:
- Chất béo không bão hòa đơn
Loại chất béo này không đông đặc ở nhiệt độ phòng và thường được tìm thấy trong các thực phẩm thực vật như đậu, rau xanh, hạt dinh dưỡng và dầu thực vật.
- Chất béo không bão hòa đa
Loại chất béo này thường được tìm thấy trong dầu thực vật và có tác dụng tương tự như chất béo không bão hòa đơn, nhưng được đánh giá cao hơn. Chủ yếu là omega 3 và omega 6.
Chất béo xấu là loại chất béo bão hòa và có nguy cơ gây tăng cholesterol, dẫn đến bệnh tim mạch và tắc nghẽn động mạch nếu tiêu thụ quá nhiều.
- Chất béo bão hòa
Thực phẩm từ nguồn động vật thường chứa nhiều chất béo bão hòa. Chúng dễ đông đặc ở nhiệt độ phòng. Các thực phẩm này bao gồm: thịt đỏ, gia cầm, sản phẩm từ sữa và một số loại thực vật.
- Chất béo chuyển hóa
Loại chất béo này là độc tố gây hại nhiều nhất cho sức khỏe. Nó giảm lượng cholesterol tốt và tăng cholesterol xấu, cùng với việc khó loại bỏ khỏi cơ thể. Thường xuất hiện trong thức ăn chiên xào.
2.2. Ích lợi của chất béo tốt và hậu quả của chất béo xấu
Sau khi hiểu rõ chất béo tốt và chất béo xấu là gì, ta có thể nhận biết được lợi ích và hậu quả mà chúng mang lại cho cơ thể. Cụ thể là:
2.2.1. Ích lợi của chất béo tốt
- Chất béo không bão hòa đơn
+ Giảm cholesterol.
+ Cải thiện hệ miễn dịch và khả năng đáp ứng với insulin.
+ Giảm sưng phù.
+ Xây dựng mô thần kinh.
+ Tăng khả năng hấp thụ một số loại vitamin như: K, E, D, A cho cơ thể.
- Chất béo không bão hòa đa
+ Omega 3 tăng cường phát triển trí não và mắt cho trẻ sơ sinh và cải thiện hệ miễn dịch. Ở người lớn, axit béo này giảm nguy cơ mắc bệnh tim và viêm khớp dạng thấp.
+ Omega 6 giúp kiểm soát cholesterol xấu để bảo vệ cơ thể khỏi nguy cơ mắc bệnh tim mạch.
2.2.2. Hậu quả của loại chất béo xấu
- Chất béo bão hòa: tăng cholesterol xấu và nguy cơ mắc bệnh tim.
- Chất béo chuyển hóa: tăng cholesterol xấu và triglyceride, giảm cholesterol tốt trong cơ thể.
2.3. Các thực phẩm đại diện cho 2 nhóm chất béo tốt và xấu
- Chất béo tốt
+ Chất béo không bão hoà đơn: bơ, hạt hạnh nhân, dừa, hạt lúa mạch, dầu oliu, dầu hạt cải, dầu lạc, hạt hướng dương, hạt hạnh nhân,...
Hiểu rõ về chất béo tốt, chất béo xấu sẽ giúp chúng ta xây dựng chế độ ăn lành mạnh, bảo vệ sức khỏe tốt
+ Chất béo không bão hoà đa: cá hồi, cá ngừ, cá hàu, cá sardine, hạt lanh, hạt hướng dương, hạt hướng dương, hạt óc chó, mè, ngô, đậu nành, các loại rau xanh, dầu cá,...
- Chất béo không lành mạnh
+ Chất béo bão hòa: từ thịt bò, thịt lợn, thịt gà, thịt vịt, phô mai, sữa, bơ động vật, cacao, dừa,...
+ Chất béo dễ chuyển hóa: như gà rán, khoai tây chiên, bánh bông lan, bánh quy, bánh donuts, bánh quy, mỡ cừu, bơ thực vật,...
3. Làm thế nào để sử dụng chất béo tốt và chất béo không lành mạnh một cách hợp lý?
Cơ thể chúng ta không tự sản xuất chất béo, vì vậy việc cung cấp chúng thông qua khẩu phần ăn hàng ngày là rất quan trọng. Nắm rõ được sự khác biệt giữa chất béo tốt và chất béo không lành mạnh giúp chúng ta lựa chọn đúng và loại bỏ những loại không tốt nhằm bảo vệ sức khỏe tốt nhất có thể.
Thực phẩm đã qua chế biến, có nguồn gốc từ động vật thường chứa nhiều chất béo bão hòa, không tốt cho sức khỏe. Chúng ta cần giảm lượng tiêu thụ chúng xuống dưới 10% mỗi ngày, theo khuyến nghị của các chuyên gia y tế.
Thay thế chất béo bão hòa bằng chất béo không bão hòa sẽ giúp cải thiện cholesterol trong máu và giảm nguy cơ mắc bệnh lý nguy hiểm. Hãy chọn lựa thực phẩm cung cấp chất béo tốt để xây dựng chế độ ăn uống cân đối cho bản thân và gia đình.
Loại bỏ hoàn toàn chất béo khỏi khẩu phần ăn không phải là phương pháp tốt, nhưng cần phải nhận biết được sự khác biệt giữa chất béo tốt và chất béo xấu, và chỉ tiêu thụ một lượng nhỏ. Nếu cần, hãy tìm kiếm sự tư vấn từ các chuyên gia dinh dưỡng để có một chế độ ăn lành mạnh và an toàn.
