Chất đạm (dinh dưỡng)

Chất đạm Protein là chất dinh dưỡng (dưỡng chất) thiết yếu của cơ thể con người cũng như các động vật nói chung. Chất đạm cung cấp các thành phần để cấu trúc nên cơ thể sinh học. Protein là thành phần dinh dưỡng quan trọng nhất cấu tạo nên các bộ phận của cơ thể. Chúng có mặt trong thành phần nhân và chất nguyên sinh của các tế bào, tham gia vào thành phần cơ bắp, máu, bạch huyết, hormone, men, kháng thể, các tuyến bài tiết và nội tiết.

Quá trình sống là sự thoái hóa và tái tạo thường xuyên của protein. Cơ thể cần một lượng protein bổ sung thông qua chế độ ăn hàng ngày. Chúng là nền tảng dinh dưỡng giúp tăng cơ bắp hiệu quả. Protein chiếm hơn 50% khối lượng khô của tế bào và là vật liệu cấu trúc của chúng, hỗ trợ hình thành, duy trì và thay thế tế bào trong cơ thể. Thiếu protein có thể dẫn đến suy dinh dưỡng, chậm phát triển, suy giảm miễn dịch.

Nguồn đạm

Thực phẩm từ động vật (thịt, cá, trứng, sữa) là nguồn protein quý giá, giàu và cân bằng về thành phần và đậm đà amino acid cần thiết. Hàm lượng amino acid cần thiết trong thực phẩm từ nguồn thực vật (đậu tương, gạo, mì, ngô, các loại đậu khác...) không cao (ngoại trừ đậu nành); tuy nhiên, cơ thể vẫn cần bổ sung cân bằng đầy đủ các loại này. Đối với một người trưởng thành bình thường, lượng protein tối thiểu cần thiết mỗi ngày được tính bằng công thức 1g protein trên mỗi kg trọng lượng cơ thể. Ví dụ, người nặng 60 kg cần ít nhất 60g protein/ngày.

Vòng đời

Hầu hết vi sinh vật và thực vật có thể tổng hợp đầy đủ 20 amino acid chính, trong khi ở động vật (bao gồm cả con người) phải tiếp nhận một số amino acid từ thức ăn. Các amino acid mà sinh vật không tổng hợp được gọi là amino acid thiết yếu. Các enzym quan trọng tham gia tổng hợp một số amino acid từ thức ăn, như aspartokinase, tham gia vào phản ứng đầu tiên của quá trình tổng hợp lysine, methionine, và threonine từ aspartate. Nếu các amino acid có sẵn trong môi trường, vi sinh vật có thể tiếp nhận chúng và điều chỉnh giảm tổng hợp trong vòng đời của chúng.

Ở động vật, amino acid được cung cấp thông qua tiêu thụ thức ăn chứa protein. Protein sau khi tiêu hóa được phân hủy thành các amino acid nhờ vào quá trình tiêu hóa, bao gồm cả sự biến tính protein do tiếp xúc với axit và thủy phân bởi enzym protease. Một số amino acid được sử dụng để tổng hợp protein mới, trong khi các amino acid khác chuyển hóa thành glucose thông qua quá trình gluconeogenesis hoặc tham gia vào chu trình axit citric. Sử dụng protein như nhiên liệu là rất quan trọng trong điều kiện thiếu ăn, cho phép protein trong cơ thể được sử dụng để duy trì sự sống, đặc biệt là khi có mặt ở cơ.