Chất pheromone

Chất pheromone

, hay còn gọi là hormone giao tiếp, là các tín hiệu hóa học được các cá thể cùng loài phát ra, có thể tác động đến hành vi của các cá thể khác trong cùng loài. Những chất này được giải phóng từ cơ thể côn trùng và có thể kích thích các phản ứng cụ thể ở các cá thể khác. Một số loài chỉ sản xuất một loại pheromone, trong khi những loài khác có thể sản xuất nhiều loại. Hệ thống pheromone rất phức tạp ở các loài côn trùng sống thành đàn.

Khác với các cơ quan cảm giác như thị giác hay thính giác, pheromone truyền thông tin khá chậm do chúng phân tán trong không khí. Tuy nhiên, tín hiệu của pheromone có thể duy trì lâu dài và truyền xa, đôi khi đến 2 km hoặc hơn.

Pheromone đóng vai trò quan trọng trong nhiều hoạt động của côn trùng. Chúng có thể là chất báo động, giúp côn trùng nhận diện nhau, hấp dẫn bạn tình, điều phối sự tập hợp thành đàn, và quyết định các loại hình cá thể trong các xã hội côn trùng.

Chất pheromone báo động ở kiến thường được tiết ra từ hàm trên hoặc tuyến hậu môn. Các chất hấp dẫn sinh dục thường được tiết ra từ con cái để thu hút con đực. Ở kiến, các chất đánh dấu đường đi được tiết ra từ hậu môn. Đối với côn trùng sống thành đàn, hormone điều chỉnh sự hình thành các loại hình cá thể bao gồm 'chất chúa' (queen substance) được tiết ra từ mật ong chúa, cũng tương tự như các chất tác động ở mối và kiến, và thường có hiệu quả khi được tiêu hóa trong cơ thể côn trùng.