Buzz
1. Loại chảy máu mũi
Chảy máu mũi (hoặc chảy máu cam) là tình trạng mà máu chảy ra từ một hoặc cả hai bên mũi. Đây không phải là một bệnh lý cụ thể mà là một triệu chứng do nhiều nguyên nhân gây ra.
Chảy máu mũi thường xuyên xuất hiện ở mọi độ tuổi
Hầu hết mọi người trong chúng ta ít nhất một lần trong đời đều gặp phải tình trạng chảy máu cam, nhưng thường xảy ra nhiều hơn ở trẻ em. Chảy máu cam thường có thể được xử lý ngay tại chỗ nếu ở mức độ nhẹ. Tuy nhiên, nếu không được xử lý đúng cách và kịp thời, nhiều trường hợp chảy máu cam có thể gặp phải nhiều vấn đề nguy hiểm và để lại biến chứng sau này.
Dựa trên nguyên nhân gây ra, chảy máu cam có thể được phân thành 3 loại:
- Chảy máu do điểm mạch Kisselbach.
- Chảy máu do động mạch.
- Chảy máu tỏa lan do mao mạch.
Ngoài ra, nếu xét vị trí chảy máu, có thể phân thành 2 loại:
1.1. Chảy máu mũi phía trước
Có thể nói, khoảng 90% các trường hợp chảy máu cam xảy ra ở mũi phía trước. Chảy máu mũi phía trước là khi máu chảy ra từ vị trí giữa hai lỗ mũi, nơi chứa nhiều mạch máu dễ vỡ. Thông thường, máu sẽ chảy ra từ một bên mũi với lượng nhỏ nhưng kéo dài. Việc sơ cứu và xử lý kịp thời sẽ làm ngừng chảy máu.
Những người thường có nguy cơ cao bị chảy máu ở mũi phía trước thường sống ở những nơi có khí hậu khô hanh, lạnh lẽo hoặc sử dụng lò sưởi, điều hòa trong thời gian dài. Niêm mạc mũi trở nên khô hơn, độ đàn hồi không được duy trì, dần dần nứt nẻ, đóng vảy và cuối cùng là chảy máu.
1.2. Chảy máu mũi phía sau
Chỉ có khoảng 10% các trường hợp chảy máu mũi là do các phần sâu trong mũi. Thường xảy ra ở những người bị chấn thương ở khu vực mặt mũi, người có huyết áp cao hoặc người cao tuổi.
Trong trường hợp này, chảy máu mũi có thể diễn ra với lượng máu nhiều và chảy ở cả hai bên mũi, có thể chảy về phía sau rồi xuống cổ họng. So với chảy máu mũi phía trước, chảy máu mũi phía sau nguy hiểm hơn do khó kiểm soát hơn. Nếu không được phát hiện và can thiệp đúng cách, có thể gây nguy kịch cho bệnh nhân.
Thường thì, việc xác định chảy máu mũi có phải từ phía trước hay phía sau không phải là điều dễ dàng. Vì vậy, ngay khi có dấu hiệu chảy máu mũi, bệnh nhân nên đến ngay các cơ sở y tế để được sơ cứu và điều trị kịp thời.
2. Nguyên nhân gây ra chảy máu mũi
Theo thống kê, tỷ lệ chảy máu mũi ở trẻ em cao gấp đôi so với người lớn. Chảy máu mũi có thể có nhiều nguyên nhân, trong đó có một số nguyên nhân phổ biến như:
- Thời tiết quá nóng hoặc quá lạnh có thể làm cho mạch máu giãn ra, trở nên nhạy cảm và dễ vỡ hơn.
- Các tình trạng viêm nhiễm như viêm xoang, viêm mũi, viêm loét mũi,...
- Chấn thương ở khu vực mặt mũi như gãy xương cánh mũi do tai nạn, va đập vào mũi, gãy xoang trán, gãy xương hàm trên, vỡ xương hàm hoặc vỡ vách ngăn mũi,...
- Việc ngoáy mũi quá mạnh có thể gây tổn thương cho niêm mạc và mạch máu trong mũi.
Thói quen ngoáy mũi có thể làm tổn thương niêm mạc mũi và gây ra chảy máu.
- Bị dị vật rơi vào mũi có thể gây tổn thương.
- Xuất hiện các khối u trong mũi như polyp mũi có thể gây chảy máu, u mạch máu dưới mũi, ung thư vòm họng, u xơ vòm họng,...
- Người có dị ứng hoặc cảm lạnh liên tục gặp phải tình trạng xì mũi mạnh.
- Bệnh nhân mắc các bệnh rối loạn đông máu cùng với một số bệnh cấp tính như thủy đậu, sởi, thương hàn, cúm, sốt rét, sốt xuất huyết,...
- Một số bệnh về máu như rối loạn chảy máu, giãn mao mạch, xuất huyết giảm tiểu cầu vô căn, giảm prothrombine,...
- Thiếu hụt các vitamin Cần thiết (vitamin C, K).
- Lạm dụng các chất hóa học như thuốc xịt mũi, thuốc kháng viêm, aspirin, amoniac, cocain hoặc một số loại thuốc chứa các thành phần gây dị ứng.
3. Cách xử lý khi gặp chảy máu mũi
Mặc dù là hiện tượng phổ biến nhưng không nên coi thường khi gặp chảy máu mũi, vì tình trạng này có thể rất nguy hiểm nếu không được sơ cứu và xử lý kịp thời.
Khi gặp người bị chảy máu ở mũi, việc ưu tiên hàng đầu là các biện pháp sơ cứu ban đầu:
- Giữ bệnh nhân ở tư thế đầu hơi ngả về phía trước, ngồi thẳng.
- Bóp chặt cánh mũi trong khoảng 10 - 15 phút cho đến khi máu ngừng chảy hoặc chảy chậm (khi đó có thể thực hiện thở bằng miệng).
- Thấm thuốc co mạch vào một miếng bông nhỏ và đặt sâu vào vị trí đang chảy máu.
- Để tránh máu chảy vào cổ họng và khí quản, không nên ngả đầu về phía sau khi máu đang chảy.
Hướng dẫn cách sơ cứu chảy máu mũi một cách đúng đắn
Đối với những trường hợp chảy máu mũi nhẹ, có thể tiến hành sơ cứu ngay tại chỗ mà không cần đến y tế. Tuy nhiên, nếu máu chảy không giảm và có các biểu hiện như toát mồ hôi, xanh nhợt, thở khó, trụy mạch,... thì bệnh nhân nên được đưa ngay đến bác sĩ để được cấp cứu kịp thời.
4. Cách ngăn ngừa chảy máu mũi
Để giảm thiểu nguy cơ chảy máu mũi, bạn có thể tham khảo và áp dụng một số lời khuyên sau đây:
- Sử dụng khẩu trang để bảo vệ mũi khi thời tiết nóng và khô hanh.
- Hạn chế việc ngoáy mũi quá nhiều và quá mạnh để tránh tác động tiêu cực đến vùng mũi.
- Thường xuyên thay đổi không khí làm việc và sinh hoạt, tránh tiếp xúc lâu dài với điều hòa hoặc lò sưởi.
- Duy trì vệ sinh mũi đúng cách và thường xuyên bằng nước muối sinh lý.
- Bổ sung đủ các loại vitamin và khoáng chất cần thiết, đặc biệt là vitamin C và vitamin K.
Duy trì vệ sinh mũi đúng cách và thường xuyên bằng nước muối sinh lý giúp hạn chế chảy máu cam
Chúng ta không còn xa lạ với hiện tượng chảy máu mũi (hay chảy máu cam) trong cuộc sống hàng ngày. Tuy nhiên, nếu bạn thường xuyên gặp phải tình trạng này mà không rõ nguyên nhân, không nên coi thường mà cần đến bác sĩ kiểm tra và điều trị kịp thời.
