Chảy máu mũi: Nguyên nhân, cách xử lý và biện pháp phòng tránh

Buzz

Nội dung bài viết

1. Chảy máu mũi là gì?

Phân loại chảy máu cam:

Chẩn đoán vị trí chảy máu:

2. Nguyên nhân gây chảy máu mũi

3. Xử trí khi gặp chảy máu mũi

4. Cách phòng ngừa chảy máu cam

Xem thêm

Đọc tóm tắt

- Chảy máu mũi, còn gọi là chảy máu cam, là hiện tượng phổ biến mà hầu hết mọi người gặp ít nhất một lần trong đời.
- Nguyên nhân thường gây ra bao gồm thời tiết khô, thương tổn mũi, và các vấn đề về mạch máu.
- Sơ cứu và phòng ngừa là cách hiệu quả để giảm thiểu tình trạng này.

Chảy máu mũi, còn được gọi là chảy máu cam, là một tình trạng phổ biến mà hầu hết mọi người đều gặp phải ít nhất một lần trong đời. Tùy thuộc vào từng trường hợp cụ thể mà chảy máu cam có thể gây nguy hiểm hoặc không. Để hiểu thêm về vấn đề này, mời quý độc giả cùng tìm hiểu thông tin được chia sẻ trong bài viết dưới đây.

1. Chảy máu mũi là gì?

Chảy máu mũi, hay còn gọi là chảy máu cam, là tình trạng có máu chảy ra từ một bên hoặc cả hai bên mũi. Hầu hết các trường hợp chảy máu cam xuất hiện ở một bên mũi, ít khi xuất hiện ở cả hai mũi. Đây không phải là một bệnh, mà là triệu chứng chung do nhiều nguyên nhân gây ra.

Đa số mọi người đều từng trải qua ít nhất một lần tình trạng chảy máu cam, thường xảy ra nhất là đối với trẻ em. Tình trạng này thường nhẹ và có thể tự xử lý tại chỗ. Tuy nhiên, nếu không được xử trí kịp thời và đúng cách, người bệnh có thể gặp phải các vấn đề nguy hiểm, thậm chí làm phát sinh nhiều biến chứng sau này.

Trẻ em thường mắc phải chứng chảy máu cam nhiều hơn so với người lớn

Trẻ em thường gặp tình trạng chảy máu cam nhiều hơn so với người lớn

Phân loại chảy máu cam:

Có tổng cộng 3 loại chảy máu cam, bao gồm:

Chảy máu do điểm mạch Kisselbach.
Chảy máu do động mạch.
Chảy máu lan tỏa do mao mạch.

Chẩn đoán vị trí chảy máu:

- Chảy máu mũi phía trước: là tình trạng chảy máu từ phía trước của mũi. Phần lớn các trường hợp chảy máu cam chủ yếu xảy ra ở mũi phía trước, chiếm đến 90% tổng số trường hợp. Máu chảy từ vách ngăn giữa hai lỗ mũi, nơi có mạng máu dày đặc và dễ vỡ khi gặp chấn thương. Chảy máu mũi phía trước thường ít máu nhưng kéo dài, thường xảy ra ở một bên mũi. Nếu được sơ cứu và xử lý kịp thời, máu sẽ ngừng chảy.

Tình trạng chảy máu ở phần trước mũi thường thấy ở những người sống ở nơi có khí hậu lạnh, khô hoặc sử dụng máy điều hòa hoặc lò sưởi trong thời gian dài. Điều này làm khô niêm mạc mũi, làm mất tính đàn hồi và dẫn đến nứt nẻ, chảy máu.

- Chảy máu mũi phía sau: là tình trạng máu chảy từ các phần sâu bên trong mũi, chiếm khoảng 10% tổng số trường hợp chảy máu cam. Người cao tuổi, người mắc cao huyết áp hoặc chịu chấn thương khu vực mặt và mũi thường gặp phải. Trong trường hợp này, máu thường chảy ở cả hai bên mũi, lượng máu nhiều và có thể chảy về phía sau, xuống cổ họng. Chảy máu ở phía sau mũi thường khó kiểm soát và nguy hiểm hơn, có thể gây nguy kịch nếu không được phát hiện và can thiệp kịp thời.

Rất khó để phân biệt chảy máu cam ở phía trước hay phía sau mũi. Cả hai tình trạng chảy máu cam đều nguy hiểm nếu không được phát hiện sớm, nhưng chảy máu ở phía sau mũi nguy hiểm hơn. Nếu có dấu hiệu chảy máu mũi, bạn cần đến cơ sở y tế ngay lập tức để sơ cứu và xử lý kịp thời.

2. Nguyên nhân gây chảy máu mũi

Ở trẻ em, tỷ lệ chảy máu cam cao gấp đôi so với người lớn. Nguyên nhân gây chảy máu cam là do các mạch máu trong mũi bị vỡ, dẫn đến tình trạng chảy máu. Thông thường, chảy máu cam xảy ra đột ngột và khó xác định nguyên nhân rõ ràng. Một số nguyên nhân gây vỡ mạch máu mũi và dẫn đến chảy máu cam bao gồm:

Thời tiết khô, lạnh hoặc quá nóng có thể làm giãn mạch máu, mạch máu mẫn cảm và dễ vỡ.
Các nhiễm trùng gây viêm tại chỗ: viêm mũi, viêm xoang, viêm loét mũi,…
Chấn thương vùng mặt, mũi: va đập vào mũi, tai nạn gây gãy xương cánh mũi, gãy vách ngăn mũi, vỡ xương hàm, gãy xương hàm trên, vỡ xoang trán,…
Thói quen ngoáy mũi mạnh gây tổn thương niêm mạc và mạch máu mũi.

Ngoáy mũi mạnh có thể gây ra chảy máu mũi

Dị vật rơi vào mũi gây tổn thương mũi.
Các khối u trong mũi: u mạch máu dưới mũi, polyp mũi thể chảy máu, u xơ vòm họng, ung thư vòm họng,…
Bị cảm lạnh, dị ứng, xì mũi liên tục với cường độ mạnh.
Bị rối loạn đông máu kèm theo các bệnh cấp tính: cúm, sởi, thủy đậu, thương hàn, sốt xuất huyết, sốt rét,…
Bệnh về máu: xuất huyết giảm tiểu cầu vô căn, rối loạn chảy máu, giảm prothrombine, giãn mao mạch,…
Thiếu vitamin C, K: vitamin C giúp cho độ bền của thành mạch, vitamin K tham gia vào quá trình đông máu. Nếu thiếu 2 vitamin này, cơ thể rất dễ gặp phải các tình trạng gây chảy máu, xuất huyết.
Sử dụng nhiều chất hóa học như cocain, aspirin, amoniac, thuốc kháng viêm, thuốc xịt mũi và một số thuốc gây dị ứng.

3. Xử trí khi gặp chảy máu mũi

Dù là tình trạng phổ biến nhưng không được xem nhẹ. Người bị chảy máu mũi nếu không được sơ cứu và điều trị kịp thời sẽ gặp nguy hiểm.

Sơ cứu ban đầu: Đây là việc ưu tiên hàng đầu khi có người bị chảy máu mũi.

Đặt bệnh nhân ở tư thế ngồi thẳng, đầu hơi ngả về phía trước.
Bóp chặt cánh mũi và thực hiện thở bằng miệng khoảng 10 - 15 phút đến khi máu chảy chậm hoặc ngừng chảy.
Có thể sử dụng bông có tẩm thuốc co mạch để sâu vào vị trí chảy máu.
Không nên ngả đầu về phía sau vì máu sẽ chảy vào cổ họng, khí quản gây nên các vấn đề về hô hấp.
Nếu có thể thì nên khạc nhổ máu trong cổ họng và miệng ra ngoài.

Cách sơ cứu chính xác khi gặp chảy máu cam

Trong trường hợp nhẹ, có thể sơ cứu tại chỗ mà không cần đưa đến bệnh viện. Tuy nhiên, nếu thấy bệnh nhân xuất hiện các dấu hiệu như: trụy mạch, xanh nhợt, toát mồ hôi, thở khó,… thì cần đưa ngay đến bác sĩ để được cấp cứu kịp thời.

4. Cách phòng ngừa chảy máu cam

Chảy máu cam thường khó kiểm soát. Tuy nhiên, có thể phòng ngừa tình trạng này bằng những cách sau đây:

Hạn chế ngoáy mũi quá mạnh hoặc gây tổn thương cho mũi và vùng mặt.
Khi thời tiết khô hanh, nóng, hãy đeo khẩu trang bảo vệ mũi.
Không ngồi trong điều hòa quá lâu, cần thường xuyên thay đổi không khí sinh hoạt và làm việc.
Thường xuyên vệ sinh mũi bằng nước muối sinh lý, vệ sinh mũi đúng cách.
Ăn uống đủ chất, đặc biệt là bổ sung đầy đủ vitamin C.

Bổ sung đầy đủ vitamin C vào khẩu phần ăn hàng ngày để ngăn ngừa chảy máu cam

Các thông tin chỉ dành cho mục đích tham khảo. Chúng tôi khuyến nghị người đọc nên tham vấn ý kiến của các chuyên gia. Chúng tôi sẽ không chịu trách nhiệm về những trường hợp tự ý áp dụng khi chưa có tư vấn của chuyên gia lòng liên hệ tổng đài chăm sóc: 1900 2083 hoặc email: [email protected]

Các câu hỏi thường gặp

Chảy máu mũi là gì và nguyên nhân nào dẫn đến tình trạng này?

Chảy máu mũi, hay còn gọi là chảy máu cam, là tình trạng máu chảy ra từ một hoặc cả hai bên mũi. Nguyên nhân có thể do thời tiết khô lạnh, chấn thương, viêm nhiễm, thói quen ngoáy mũi mạnh, hoặc các vấn đề về máu và thiếu vitamin C.

Có những loại chảy máu mũi nào và sự khác biệt giữa chúng?

Chảy máu mũi có ba loại chính: chảy máu từ điểm mạch Kisselbach (phía trước mũi), chảy máu từ động mạch (phía sau mũi), và chảy máu lan tỏa do mao mạch. Mỗi loại có đặc điểm và mức độ nguy hiểm khác nhau, với chảy máu phía sau mũi nguy hiểm hơn.

Khi gặp phải chảy máu mũi, cách sơ cứu như thế nào là đúng cách?

Khi chảy máu mũi, nên ngồi thẳng, đầu hơi ngả về phía trước, và bóp chặt cánh mũi thở bằng miệng trong 10-15 phút. Tránh ngả đầu ra phía sau vì máu sẽ vào cổ họng gây vấn đề hô hấp. Nếu tình trạng không cải thiện, cần đi bác sĩ ngay.

Cách nào giúp phòng ngừa chảy máu mũi hiệu quả nhất?

Để phòng ngừa chảy máu mũi, hạn chế ngoáy mũi mạnh, đeo khẩu trang khi thời tiết khô lạnh, không ngồi lâu trong điều hòa, vệ sinh mũi bằng nước muối sinh lý, và bổ sung đủ vitamin C trong chế độ ăn hàng ngày.

Chảy máu mũi có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm nào nếu không được xử lý kịp thời?

Nếu không xử lý kịp thời, chảy máu mũi có thể dẫn đến mất máu nhiều, rối loạn nhịp tim, hoặc gây sưng phù, thậm chí là tắc nghẽn đường thở khi máu chảy vào cổ họng, đe dọa tính mạng.