Chảy máu mũi ở trẻ nhỏ là vấn đề sức khỏe thường gặp và luôn gây sự quan tâm lớn. Nhưng khi trẻ đối mặt với tình trạng này, chúng ta nên đối phó như thế nào để đạt hiệu quả tốt nhất và làm thế nào để ngăn chặn hiện tượng chảy máu mũi ở trẻ nhỏ?

Các thiên thần nhỏ từ 2 - 10 tuổi là nhóm người thường xuyên phải đối mặt với vấn đề này nhất. Thường thì chảy máu mũi ở trẻ chỉ xuất hiện ở một bên mũi, hiếm khi là cả hai bên. Những trường hợp này thường diễn ra vào buổi sáng, đặc biệt là khi thời tiết khô lạnh.

Chảy máu mũi ở trẻ có thể nặng hoặc nhẹ. Nếu máu chảy nhiều, có thể lan vào cổ họng, gây ho, nôn, hoặc thậm chí là ra máu khi đi phân do máu chảy vào dạ dày. Trong trường hợp chảy máu mũi nhiều, trẻ có thể phải đối mặt với các triệu chứng như mắt mờ, chóng mặt, mệt mỏi, rối loạn thị giác, ...

Việc xác định lý do khiến trẻ bị chảy máu mũi thực sự khó khăn, vì có nhiều nguyên nhân có thể kết hợp để tạo ra tình trạng này. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến khiến trẻ bị chảy máu mũi nhỏ:

• Chấn thương ở mũi: Chấn thương (do té ngã, va chạm mạnh hoặc xì mũi, ngoáy mũi không đúng cách, phẫu thuật mũi) là một trong những nguyên nhân phổ biến gây chảy máu mũi ở trẻ do làm tổn thương niêm mạc mũi và gây chảy máu.
• Viêm mũi: Khi bị viêm mũi (viêm mũi dị ứng, viêm xoang, dị tật bẩm sinh ở hốc mũi gây viêm mũi), niêm mạc mũi bị tổn thương ảnh hưởng đến các mạch máu dưới lớp niêm mạc và gây chảy máu mũi ở trẻ nhỏ.
• Vật lạ trong mũi: Trẻ thường nhét đồ chơi, vật lạ vào mũi, tạo viêm loét niêm mạc mũi và dẫn đến chảy máu mũi.
• U xơ vòm mũi họng: Bệnh này thường xuất hiện ở trẻ từ 6 - 15 tuổi, đặc biệt là ở trẻ nam, thường đi kèm với triệu chứng thường xuyên chảy máu mũi và lượng máu chảy tăng dần.
• Các nguyên nhân khác: Một số nguyên nhân khác có thể là ngoáy mũi ở trẻ sơ sinh gây chảy máu, sống trong môi trường nóng khô liên tục hoặc sử dụng thuốc xịt mũi trong thời gian dài hoặc một số loại thuốc khác. Đôi khi, chảy máu mũi ở trẻ nhỏ cũng là dấu hiệu của một số bệnh như dị ứng toàn thân, sốt xuất huyết, tăng huyết áp, suy tim, rối loạn đông máu, giảm tiểu cầu, bệnh gan thận, ung thư máu, ...

Khi bắt gặp trẻ nhỏ đang chảy máu mũi, bậc phụ huynh thường trở nên hoảng sợ và lo lắng, không biết làm thế nào. Dưới đây là những bước cần thực hiện khi trẻ đối mặt với tình trạng chảy máu mũi:

• Giữ tinh thần bình tĩnh, dỗ dành để trẻ không cảm thấy sợ hãi.
• Ngồi trẻ thẳng, tựa lưng vào ghế, đầu hướng về phía trước và cúi đầu xuống một chút. Vị trí này giúp giảm áp lực máu trong mũi, giảm nguy cơ trẻ nuốt hoặc hít máu vào trong.
• Sử dụng hai ngón tay kẹp cánh mũi lại khoảng 5 - 10 phút (đảm bảo trẻ thở bằng miệng) để ngừng chảy máu mũi.

Lưu ý rằng không nên cắm máu bằng cách làm trẻ nằm xuống hoặc ngửa đầu về phía sau, vì điều này có thể làm cho máu chảy ngược vào trong, làm cho việc đánh giá lượng máu chảy trở nên khó khăn và không thể xử lý đúng cách.

Đưa trẻ đến bệnh viện hoặc các cơ sở y tế gần nhất trong những trường hợp sau:

• Nếu sau khi đã xử lý theo cách trên mà chảy máu mũi ở trẻ vẫn không giảm trong khoảng 10 - 20 phút và lượng máu chảy vẫn nhiều.
• Trong thời gian ngắn, trẻ bị chảy máu mũi nhiều lần.
• Trẻ nôn máu hoặc có máu trong phân, tiểu tiện.
• Trẻ trải qua tình trạng hoa mắt, chóng mặt, khó thở, nhịp tim nhanh, da bạch, quấy rối, cảm giác không thoải mái, phát ban, sốt cao.
• Trẻ bị thương tích, chấn thương ở đầu, mũi và chảy máu.

Nếu xác định nguyên nhân của tình trạng chảy máu mũi ở trẻ là do viêm mũi, cha mẹ nên điều trị bệnh viêm mũi cho trẻ ngay lập tức và hạn chế trẻ tự ngoáy mũi để tránh nhiễm khuẩn gây chảy máu.

Nếu phát hiện rằng trẻ bị chảy máu mũi tái phát nhiều lần, hãy đưa trẻ đến thăm bác sĩ để tìm ra nguyên nhân và áp dụng biện pháp điều trị thích hợp, giúp kiểm soát tình trạng chảy máu mũi ở trẻ.

Sử dụng nước muối sinh lý hoặc nước muối pha loãng 2 lần/tuần để giữ cho mũi luôn sạch sẽ và ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn. Hạn chế sử dụng nước muối sinh lý quá mức, vì điều này có thể làm khô hoặc làm mất đi lớp nhầy bảo vệ niêm mạc mũi.

Khi trẻ bị chảy máu mũi do thời tiết khô lạnh, hãy tăng độ ẩm trong nhà và khu vực sinh hoạt của trẻ để duy trì độ ẩm cho mũi. Khi phát hiện trẻ bị chảy máu mũi, bậc phụ huynh cần giữ tinh thần bình tĩnh để xử lý tình huống cầm máu mũi cho trẻ đúng cách. Nếu sau khi xử lý mà trẻ vẫn không ngừng chảy máu, hãy đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất để được tư vấn và kiểm tra.