Viêm tụy là tình trạng sưng của tuyến tụy, ảnh hưởng đến chức năng nội tiết và tiêu hóa. Một phương pháp quan trọng trong điều trị viêm tụy là chế độ ăn hợp lý. Bài viết này cung cấp thông tin về thực phẩm nên và tránh khi mắc bệnh viêm tụy.

Tuyến tụy quản lý đường huyết và thực hiện chức năng tiêu hóa. Khi bị sưng hoặc viêm, tuyến tụy không thể hoạt động bình thường, gây ra tình trạng viêm tụy.

Viêm tụy thường do sỏi mật gây ra trong trường hợp cấp. Trong trường hợp viêm tụy mãn tính, diễn biến kéo dài, chế độ ăn có ảnh hưởng lớn đến tình trạng sức khỏe. Các nghiên cứu đang tìm hiểu về thực phẩm hỗ trợ bảo vệ và làm giảm viêm tụy.

Để bảo vệ tuyến tụy, chú trọng vào thực phẩm giàu protein, ít chất béo động vật và có chứa chất chống oxy hóa. Lựa chọn thịt nạc, đậu và đậu lăng, súp lợn, và sữa hạ thấp. Điều này giúp tuyến tụy không phải làm việc quá tải.

Nghiên cứu chỉ ra rằng một số người có thể chấp nhận tới 30-40% calo từ chất béo, đặc biệt là từ chất béo toàn phần hoặc chất béo trung tính chuỗi trung bình (MCTs). Một số người khác lại ưa chất béo thấp, khoảng 50g hoặc ít hơn mỗi ngày.

Rau bina, quả việt quất, anh đào và ngũ cốc nguyên hạt đều có lợi cho hệ tiêu hóa và chống lại gốc tự do có hại.

Nếu bạn muốn thưởng thức điều gì đó ngọt ngào, thay vì ăn thêm đường, hãy thưởng thức trái cây. Điều này quan trọng đối với những người mắc bệnh viêm tụy có nguy cơ cao mắc bệnh tiểu đường.

Thử thức cà chua bi, dưa chuột, hummus, và trái cây làm món ăn nhẹ của bạn vì chúng có lợi cho tuyến tụy.

Những thực phẩm nên hạn chế bao gồm:

• Thịt đỏ
• Thịt nội tạng
• Đồ chiên
• Khoai tây chiên
• Mayonnaise
• Bơ thực vật và bơ
• Sữa đầy đủ chất béo
• Bánh ngọt và đồ ăn ngọt có thêm đường
• Đồ uống có thêm đường

Tránh axit béo trong chế độ ăn uống của bạn nếu bạn đang cố chống lại bệnh viêm tụy.

Thực phẩm chiên hoặc nấu nhiều dầu như khoai tây chiên và bánh mì sandwich, là một số trong những thứ xấu nhất. Thịt nội tạng, sữa giàu chất béo, khoai tây chiên và mayonnaise cũng là những thực phẩm cần hạn chế.

Thực phẩm nấu chín hoặc chiên trong dầu nhiều có thể kích thích bệnh viêm tụy. Cắt giảm lượng bột tinh chế có trong bánh ngọt, bánh ngọt và bánh quy cũng quan trọng vì chúng có thể ảnh hưởng đến mức insulin của bạn.

Nếu bạn đang hồi phục sau viêm tụy cấp hoặc mãn tính, hạn chế hoặc tránh rượu và hút thuốc lá. Tập trung vào chế độ ăn ít chất béo để không gây áp lực hoặc làm tổn thương tuyến tụy của bạn.

Luôn giữ cân nước đầy đủ. Hãy mang theo đồ uống chứa chất điện giải hoặc một chai nước khi bạn di chuyển.

Nếu bạn cần nhập viện do bùng phát viêm tụy, bác sĩ có thể giới thiệu bạn đến chuyên gia dinh dưỡng để hỗ trợ thay đổi thói quen ăn uống dài hạn.

Người mắc bệnh viêm tụy mãn tính thường gặp tình trạng suy dinh dưỡng do tuyến tụy hoạt động giảm sút. Vitamin A, D, E và K thường thiếu hụt do viêm tụy.

Luôn thảo luận với bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng trước khi thay đổi chế độ ăn uống khi bạn mắc bệnh viêm tụy. Dưới đây là một số gợi ý:

• Chia thành từ sáu đến tám bữa nhỏ trong ngày để giúp quá trình phục hồi sau viêm tụy. Điều này nhằm giảm áp lực trên hệ tiêu hóa hơn là ăn ít nhất hai hoặc ba bữa ăn lớn.
• Chọn MCT làm nguồn chính chất béo vì chúng không yêu cầu enzym tuyến tụy để tiêu hóa. Bạn có thể tìm thấy MCT trong dầu dừa và dầu hạt cọ, được bán ở hầu hết các cửa hàng thực phẩm chăm sóc sức khỏe.
• Tránh ăn quá nhiều chất xơ cùng một lúc, vì điều này có thể làm chậm quá trình tiêu hóa và làm giảm khả năng hấp thụ chất dinh dưỡng từ thức ăn.
• Bổ sung vitamin tổng hợp để đảm bảo bạn nhận đủ dinh dưỡng cần thiết.

Theo Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh Hoa Kỳ, uống quá nhiều rượu là nguyên nhân phổ biến nhất gây viêm tụy mãn tính.

Viêm tụy cũng có thể xuất phát từ yếu tố di truyền hoặc là dấu hiệu của phản ứng tự miễn dịch. Trong nhiều trường hợp viêm tụy cấp, một ống mật bị tắc nghẽn hoặc sỏi mật có thể kích hoạt tình trạng này.

Nếu tuyến tụy của bạn bị tổn thương do viêm tụy, việc thay đổi chế độ ăn uống có thể giúp giảm bớt cảm giác không thoải mái. Tuy nhiên, nó có thể không đủ để khôi phục hoàn toàn chức năng của tuyến tụy.

Bác sĩ có thể kê đơn bổ sung hoặc enzym tổng hợp tuyến tụy để sử dụng trong mỗi bữa ăn.

Nếu bạn vẫn gặp đau do viêm tụy mãn tính, hãy xem xét các liệu pháp thay thế như yoga hoặc châm cứu để bổ sung cho phương pháp điều trị viêm tụy theo sự hướng dẫn của bác sĩ.

Siêu âm nội soi hoặc phẫu thuật có thể được đề xuất làm bước tiếp theo nếu cơn đau vẫn tiếp tục.

Nếu không phát hiện và điều trị viêm tụy kịp thời, bệnh có thể ngày càng trở nên nghiêm trọng. Viêm tụy nặng có thể ảnh hưởng đến tính mạng và gây ra những vấn đề nguy hiểm cho sức khỏe.

Nguồn tham khảo: healthline.com, uptodate.com

• Nang giả tụy: Những điều cần biết
• Nang giả tụy và ổ hoại tử có vách
• Xét nghiệm men tụy và các xét nghiệm khác trong viêm tụy cấp