Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Bác sĩ nội trú Hồ Thị Hồng Tho - Bác sĩ Nhi sơ sinh - Khoa Nhi - Sơ sinh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Mytour Phú Quốc.

Sữa mẹ đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp dinh dưỡng cho trẻ 6 tháng tuổi, nhưng lượng dinh dưỡng có thể không đủ nếu trẻ chỉ bú mẹ. Do đó, ở giai đoạn này, việc bắt đầu thêm thức ăn bổ sung là cần thiết để đảm bảo cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng theo nhu cầu của cơ thể.

Dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển và sức khỏe của trẻ. Trong giai đoạn 6 tháng tuổi, cần thiết phải áp dụng chế độ dinh dưỡng hợp lý để đáp ứng nhu cầu của trẻ và ngăn chặn sự xuất hiện của các vấn đề sức khỏe liên quan đến dinh dưỡng.

Nhu cầu dinh dưỡng cho bé 6 tháng tuổi được khuyến cáo như sau:

• Nhu cầu năng lượng: 710 kcal/ngày, với phân bố 50% cho nhu cầu chuyển hoá cơ bản, 25% cho hoạt động và 25% cho phát triển.
• Nhu cầu protein: 21-25 gam/ngày.
• Nhu cầu lipid: 40% (tối đa 60%) năng lượng ăn vào, với tỷ lệ cân đối giữa lipid động và thực vật là 70% và 30%.
• Nhu cầu vitamin và chất khoáng: Bao gồm vitamin tan trong nước (B, C, B6, B9, B12) và vitamin tan trong dầu (A, D), cùng với các chất khoáng như calci, sắt, kẽm.

Hiệp hội Nhi khoa Hoa Kỳ khuyến nghị trẻ từ 6 tháng tuổi nên được bổ sung thực phẩm khác ngoài sữa mẹ hoặc sữa công thức. Tuy vậy, sữa mẹ và sữa bột vẫn là nguồn dinh dưỡng quan trọng cho trẻ.

Một số điều cần lưu ý khi bắt đầu ăn dặm:

• Bắt đầu từ những lần ăn nhỏ để trẻ làm quen với thức ăn và theo dõi phản ứng của trẻ.
• Khi trẻ quen với việc
  ăn dặm, tăng dần lượng thức ăn trong mỗi bữa ăn.
• Chia nhỏ bữa ăn thành từng khoảng thời gian. Có thể ăn 2 - 3 giờ/lần hoặc 5 - 6 lần/ngày.

Chế độ ăn lành mạnh sẽ thúc đẩy thói quen lành mạnh trong tương lai của trẻ. Việc chọn lựa thực phẩm phù hợp là quan trọng khi bắt đầu ăn bổ sung. Ban đầu, hãy cho trẻ thử những thực phẩm mềm hoặc nghiền nhuyễn. Khuyến khích trẻ ăn đa dạng về trái cây, rau, ngũ cốc, thịt, sữa... Hãy tô điểm cho bữa ăn của trẻ bằng nhiều màu sắc khác nhau.

Ví dụ về chế độ ăn của trẻ 6 tháng:

• Trái cây: chuối, dâu tây, lê, cam, dưa, bơ
• Rau: bina, cà rốt, đậu Hà Lan, củ cải, khoai lang
• Ngũ cốc nguyên hạt: Bánh mì nguyên hạt, bánh quy giòn, mì ống
• Thịt: Thịt bò, thịt gà, thịt lợn, cá...
• Sữa: Sữa chua hoặc phô mai tiệt trùng.

Khi trẻ lớn hơn, lượng thực phẩm cần ăn cũng tăng dần. Khuyến khích trẻ ăn nhiều loại thực phẩm đặc biệt là thực phẩm theo mùa.

Ngoài ra, trẻ cần uống nước hàng ngày (120 - 180 ml) và tiếp tục bú sữa mẹ. Khi trẻ đủ 12 tháng tuổi, có thể bắt đầu bổ sung sữa bột công thức.

Chế độ ăn lành mạnh là chìa khóa cân bằng giữa lượng và chất lượng thực phẩm. Ngoài những thực phẩm tốt cho sức khỏe của trẻ, cũng cần tránh một số loại thực phẩm và đồ uống.

4.1. Đồ uống nên tránh

• Mật ong: Loại thực phẩm có thể gây ngộ độc nghiêm trọng cho trẻ dưới 12 tháng tuổi. Không nên cho trẻ ăn thức ăn chứa mật ong, kể cả sữa chua có mật ong hoặc bánh quy với mật ong.
• Đồ uống hoặc thực phẩm chưa được tiệt trùng (nước trái cây, sữa, sữa chua, phô mai). Những loại thực phẩm này có thể tăng nguy cơ nhiễm E.coli - vi khuẩn có thể gây bệnh tiêu chảy nghiêm trọng.

• Sữa bò tăng cường: Có thể gây ra chảy máu đường ruột ở trẻ dưới 12 tháng và chứa quá nhiều protein, khoáng chất, gây áp lực cho thận của trẻ. Sữa mẹ vẫn là nguồn dinh dưỡng tốt nhất cho trẻ.

4.2. Thực phẩm nên tránh

• Thực phẩm có đường: Không nên cho trẻ ăn thức ăn giàu đường như kẹo, bánh, bánh quy, kem. Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ khuyến cáo trẻ dưới 24 tháng tuổi tránh thực phẩm giàu đường.
• Thực phẩm chứa nhiều muối (natri): Bao gồm sản phẩm đóng hộp, thịt chế biến (xúc xích, giăm bông,...)

Khi trẻ mới bắt đầu ăn thức ăn đặc, bậc cha mẹ cần chú ý đến những điều sau:

• Nguy cơ nghẹt thở: Trẻ 6 - 12 tháng tuổi có nguy cơ nghẹt thở khi học nhai và nuốt thức ăn. Cần chú ý cắt thức ăn thành miếng nhỏ và tránh thức ăn có hình dạng đặc biệt. Cũng tránh ăn khi đang nằm hoặc trong xe đẩy.

• Giúp trẻ làm quen với các loại thức ăn có hương vị và kết cấu khác nhau để phát triển kỹ năng vận động, nhai và chấp nhận thức ăn.
• Bảo đảm an toàn thực phẩm với 4 bước: làm sạch, cắt nhỏ, nấu chín và để nguội. Trẻ dưới 5 tuổi có nguy cơ nhiễm bệnh từ thức ăn, nên an toàn thực phẩm là rất quan trọng.

Chế độ dinh dưỡng cho trẻ 6 tháng quyết định sự phát triển sau này. Ngoài sữa mẹ, khi trẻ 6 tháng, hãy bổ sung thức ăn từ rau củ, thịt cá, trứng để đảm bảo đầy đủ dưỡng chất.

Giai đoạn ăn dặm là quan trọng cho sự phát triển của trẻ. Nếu trẻ ăn không đúng cách, có thể gặp vấn đề về sức khỏe. Nếu thấy dấu hiệu thiếu dinh dưỡng, hãy bổ sung lysine, kẽm, crom, selen và vitamin nhóm B giúp cải thiện tình trạng biếng ăn và hấp thụ dưỡng chất.

Mời bạn tham khảo:

Dấu hiệu thiếu kẽm ở trẻ

Thiếu dinh dưỡng và tăng cân chậm ở trẻ

Để cập nhật thông tin hữu ích, truy cập Mytour.com.

Nguồn tham khảo: unicef.org, cdc.gov, webmd.com